Antonio Skármeta
Antonio Skármeta (Antofagasta, 1940ko azaroaren 7a) txiletar idazlea da.
Antonio Skármeta | |||
---|---|---|---|
2000 - 2003 | |||
Bizitza | |||
Jaiotzako izen-deiturak | Esteban Antonio Skármeta Vranicic | ||
Jaiotza | Antofagasta, 1940ko azaroaren 7a (83 urte) | ||
Herrialdea | Txile | ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | Instituto Nacional General José Miguel Carrera (en) : bigarren hezkuntza Txileko Unibertsitatea : filosofia Columbia Unibertsitatea Arte-masterra | ||
Hizkuntzak | gaztelania | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | film-zuzendaria, gidoilaria, diplomazialaria, idazlea, zinema aktorea eta filosofoa | ||
Lantokia(k) | Santiago | ||
Enplegatzailea(k) | Txileko Unibertsitatea | ||
Lan nabarmenak | ikusi
| ||
Jasotako sariak | ikusi
| ||
Filosofia eta letretako ikasketak egin zituen Txileko Unibertsitatean, eta 1964an graduatu zen. Geroago Estatu Batuetara jo zuen ikasketak osatzera. Txilen, CADIP ikasle-taldeko antzezle eta zuzendaria izan zen, eta literaturako irakasle gisa lan egin du Txileko Unibertsitatean eta Unibertsitate Katolikoan. 1973an Txiletik ihes egin behar izan zuen, eta 1975ean Ekialdeko Berlinen finkatu ondoren antzerki-irakasle gisa hasi zen lanean. Harrezkero, kazetaritzan, literaturan eta zineman dihardu, eta irakaslea izan da hainbat unibertsitatetan. Artikulu eta saiakera asko argitaratu ditu antzerkiaz, zinemaz, arteaz eta beste hainbat gaiez, eta gidoiak idatzi ditu zinemarako eta irratirako. Aipagarriak ditu, orobat, Desnudo en el tejado (1969, Biluzik teilatuan), El ciclista de San Cristóbal (1973, San Kristobalgo txirrindularia) eta Novios solitarios (1975, Ezkongai bakartiak) ipuin liburuak eta No pasó nada (1980, Ez zen deus gertatu), La insurrección (1982, Matxinada), Ardiente paciencia (1985, Pazientzia sutsua), La velocidad del amor (1997, Maitasunaren lastertasuna) eleberriak. Azken eleberri hori zinemara eraman zen, arrakasta handiz, 1995ean (Postaria eta Pablo Neruda) eta orduan gelditu zen agerian Skármetaren bikaintasuna. Oro har, azpimarratzekoa da bere jarioa eta umorea. Zineman, gidoigile gisa ez ezik, antzezle eta zuzendari gisa ere nabarmendu da.
Obra
- El entusiasmo, Zig-Zag, 1967, 8 ipuin ditu:
- La Cenicienta en San Francisco; El joven con el cuento; Al trote; Entre todas las cosas lo primero es el mar; Díaz azules para un ancla; Nupcias; Relaciones públicas y Mira donde va el lobo
- Desnudo en el tejado, Casa de las Américas, 1969, hurrengo ipuinak ditu:
- El ciclista del San Cristobal; A las arenas; Una vuelta en el aire; Final del tango y Pajarraco
- Tiro libre, 1974, ipuinak.
- Soñé que la nieve ardía, 1975, eleberria.
- Novios y solitarios, 1975, ipuinak.
- No pasó nada, 1980, eleberria.
- La insurrección, 1982, eleberria.
- Ardiente paciencia, 1985, eleberria.
- Matchball, 1989, eleberria.
- La Cenicienta en San Francisco y otros cuentos, Editorial Andrés Bello, 1990; antologia:
- Pescado; La Cenicienta en San Francisco; A las arenas; Nupcias; Uno a uno; Mira donde va el lobo; La llamada y Hombre con el clavel en la boca
- La composición, 1998, kontaketa.
- La boda del poeta, 1999, eleberria.
- La chica del trombón, 2001, eleberria.
- El baile de la victoria, 2003, eleberria.
- Dieciocho kilates, antzerkia.
- Un padre de película, 2010, eleberria.
- Los días del arco iris, 2010, eleberria.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.