Antlia
Antlia edo Makina pneumatikoa[1][oh 1] —latinez: Antlia— hego hemisferioko konstelazio bat da. Izenak "bonba" esan nahi du latinez eta grezieraz; aire-bonba bat adierazten du. Jatorriz Antlia Pneumatica, konstelazioa Nicolas-Louis de Lacaillek ezarri zuen XVIII. mendean. Bere izen ez-espezifikoa (hitz bakarrekoa), jada erabilera mugatukoa, John Herschelek hobetsi zuen eta gero ofizialki onartu zuen komunitate astronomikoak. Argo Navis itsasontziko kandeletako batzuk osatzen dituzten izarren iparraldean (Vela konstelazioa), Antlia erabat ikus daiteke iparraldeko 49 gradu latitudetik hegoaldera.
Antlia | |
---|---|
Datuak | |
Laburdura | Ant |
Genitiboa | Antliae |
Sinbologia | Makina pneumatikoa |
Eremua | 239 gradu karratu (62. maila) |
Izar kantitatea (magnitudea < 3) | 0 |
Izarrik distiratsuena | α Ant (itxurazko magnitudea 4,25) |
Meteoro euria | - |
Konstelazio mugakideak | Hydra, Pyxis, Vela eta Centaurus |
Behaketa | |
Igoera zuzena | 10 h |
Deklinazioa | -30° |
Ikuspen onena 21:00etan (9 PM): Apirila | |
+45° eta −90° latitude bitartean ikusgai. |
Antlia konstelazio ahul bat da; bere izarrik distiratsuena Alfa Antliae da, izar aldakor bat dela susmatzen den erraldoi laranja bat, 4,22 eta 4,29 itxurazko magnitudeen artean dagoena. S Antliae izar sistema bitar eklipsante bat da, izar bat bestearen aurretik igarotzen denean distira aldatzen duena. Bilgarri komun bat partekatzean, izarrak hain hurbil daudenez, egun batean bat egingo dute izar bakar bat osatzeko. Exoplaneta ezagunak dituzten bi izar-sistema, HD 93083 eta WASP-66, Antlia barruan daude, NGC 2997 bezala, galaxia kiribil bat, eta Antlia galaxia nanoa.
Izar nagusiak
- α Antliae, erraldoi laranja.
- δ Antliae, izar bitarra
- ζ Antliae, izar multiplea da.
- η Antliae, izar txuria.
- ι Antliae, erraldoi laranja.
- S Antliae, kontaktuzko izar bitarra eta Ursae Majoris W aldakorra.
- U Antliae, karbonozko izarra eta aldakor irregularra.
- DEN 1048-3956, nano gorria edo nano marroia, guregandik 13,17 argi-urtera kokatua.
Oharrak
- Euskaltzaindiaren 173. arauak honako hau gomendatzen du: "Euskaraz, konstelazioen izenak adierazteko, komeni da nazioarteko formak —latinezko grafia— erabiltzea, hainbat komeniago testuak zenbat eta teknikoago edo jasoago izan. Nolanahi ere, latinezko izenen itzulpenak edo egokitzapenak ere —azalpen-izenak— erabil daitezke, bigarren mailan, testu didaktikoetan edo azalpen gisa".
Erreferentziak
- «Konstelazioak (88 konstelazio ofizialak)» 173. Astroen izenak. Euskaltzaindia, 18 or..