Anfiktionia
Anfiktionia (grezieraz αμφικτιονία; αμφί, anfi, "biak" + κτίζω, ktizo "eraiki" = elkar eraiki, fundatu) liga erlijioso bat zen, ia guztiak Erdialdeko Greziakoak ziren 12 herri (ez hiri) biltzen zituena. Euren bilerak Demeterren santutegiak izaten zituzten, Antelan, Termopiletatik gertu. Delfoseko orakuluak, jada, Demeterrerenak baino ospe handiago zuenez, hara eraman zuten konfederazio honen egoitza, baina beste santutegia utzi gabe. Urtean bi aldiz biltzen ziren, Delfos Antelarekin tartekatuz. Sortu zenean, izaera erabat erlijiosoa zuen, baina, pixkana-pixkana, aldatzen joan zen, azkenik, erabat politikoa izaten amaitzeraino, eragin handiekin mota honetako erabakietan.
Hieromnemonek osatutako kontseilu bat zuen. Hieromnemonak, elkarte bakoitzak izendaturiko gizonak ziren. 12 herriek kontseilu honetako 24 partaideak izendatzen zituzten:
- 2 delfostar
- 2 tesaliar
- 2 foziar
- 2 doriar (bat Espartakoa eta bestea Doridakoa)
- 2 joniar
- 2 beoziar
- 2 lokriar
- 2 Ftiotidako akaiar
- 2 magnesiar
- 2 enianar
- 2 malienar
Oso garrantzitsua zen Delfoseko Apoloren tenpluaren administrazioari dagokionez, nagusitasuna mantentzea, eta, horregatik, liga honek, lau Gerra Sakratuetako hirutan borrokatu zuen, nolabait, anfiktioniako partaideetako batzuk piztu zituztenak. Laugarren gerra sakratuan (K.a. 339tik K.a. 338 arte) Filipo II.a Mazedoniakoak Ligan zuen bere posizioa probestu zuen eta eta herri greziarretan kontu politiko eta militarrak domeinatzen amaitu zuen.
Ligak, berak sortutako hiru gerra sakratutan parte hartu zuen, Delfoseko Apoloren tenplua kontrolatzeko: lehena (K.a. 595 - K.a. 585) Krisako hiriaren aurka izan zen, Fozidan. Hirugarren eta laugarren gerra sakratuetan (K.a. 355-K.a. 346 eta K.a. 339-K.a. 338) Filipo II.ak, ligan zuen posizioa, Greziako kontuak domeinatzeko erabili zuen.
