Anbulo

Anbuloak (Asphodelus spp.) landare iraunkorrak eta belarkarak direnen artean genero bat osatzen dute; bienalak edo bizikorrak dira, Europako erdialde edo hegoaldetik datoz baina gaur egun mundu osoan zabaldu dira; landare apaingarriak, beren loreak handiak dira errazak dira lantzeko; nutriente gutxirekin, hezetasun txikian eta argi askorekin ondo moldatzen dira.

Anbulo
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaAsparagales
FamiliaAsphodelaceae
SubfamiliaAsphodeloideae
Generoa Asphodelus
(L.) Burm.f.
Fruitu kapsularreko adibidea da, oraindik heldugabea, bere pedizel artikulatu eta brakteatuarekin Asphodelus fistulosus batean

Antzinako porrusaldak, landatutako porruez edo basa-porruez gain landare honekin ere egiten omen ziren. Gaur egun ordea ganadua elikatzeko bakarrik erabiltzen da, asfodelina izeneko sustantzia kaltegarria baitauka.[1]

Etimologia

Asphodelus: izen arrunta, eratorria antzinako grezieratik.[2]

Espezie onartuak
  • Asphodelus acaulis Desf.
  • Asphodelus aestivus Brot.
  • Asphodelus albus Mill.
  • Asphodelus ayardii Jahand. eta Maire
  • Asphodelus bakeri Breistr.
  • Asphodelus bento-rainhae P. Silva
  • Asphodelus cerasifer Gay
  • Asphodelus cerasiferus J. Gay
  • Asphodelus fistulosus L.
  • Asphodelus gracilis Braun-Blanq. eta Maire
  • Asphodelus lusitanicus Cout.
  • Asphodelus macrocarpus Parl.
  • Asphodelus microcarpus Salzm. eta Viv.
  • Asphodelus ramosus L.
  • Asphodelus refractus Boiss.
  • Asphodelus roseus Humbert & Maire
  • Asphodelus serotinus wolley area-Dod
  • Asphodelus tenuifolius Cav.
  • Asphodelus viscidulus Boiss.[3]

Historia

Antzinako Grezian, anbuluak (asfodeloak) hildakoen hilobietan jartzen ziren, eta hiletetako zeremonietan erabiltzen ziren, hildakoari Eliseo Zelaietara heltzeko laguntzen ziotelakoan, gainera zelai horiek anbuluz beteta omen zeuden.

Erreferentziak
  1. Fundazioa, Cristina Enea. Uliako loreak ezagutzeko erakusketa - Cristina Enea Fundazioa. (Noiz kontsultatua: 2017-04-02).
  2. En Nombres Botánicos
  3. Asphodelus en The Plant List, vers. 1.1, 2013

Kanpo estekak
Wikispezieetan bada informazioa gehiago, gai hau dela eta: Asphodelus
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.