Anatole France

Anatole France
	; Irudi gehiago
; PEN Club français (en) presidentea
seat 38 of the Académie française (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Jacques François-Anatole Thibault
Jaiotza	Paris, 1844ko apirilaren 16a
Herrialdea	Frantzia
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Q22994052 , 1924ko urriaren 12a (80 urte)
Hobiratze lekua	Neuilly-sur-Seine Old Communal Cemetery (en)
Familia
Ezkontidea(k)	Valérie Guérin de Sauville (en) ; Emma Laprévotte (en)
Bikotekidea(k)	ikusi Léontine Lippmann (en) ;
Seme-alabak	ikusi Suzanne Thibault (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Collège Stanislas de Paris (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, poeta, eleberrigilea, liburuzaina, literatura-kritikaria, zientzia-fikzio idazlea, prosalaria, biografoa eta kritikaria
Lantokia(k)	Paris
Lan nabarmenak	ikusi Thaïs (en) ; Les dieux ont soif (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria (1921) ; Montyon Prizes (1882) ; Vitet Prize (1889) ; Ohorezko Legioko ofiziala (1895eko uztailaren 16a) ; Ohorezko Legioko zalduna (1884ko abenduaren 31) ;
Kidetza	Frantses Akademia; Giza Eskubideen Liga; PEN Club français (en)
Mugimendua	Librepentsalaria
Izengoitia(k)	Anatole France eta Anatolis Fransas
Genero artistikoa	eleberria

Anatole France (anatɔl fʁɑ̃s ahoskatua; François-Anatole Thibault, frɑ̃swa anatɔl tibo, jaioa; Paris, Frantzia, 1844ko apirilaren 16a - Saint-Cyr-sur-Loire, Frantzia, 1924ko urriaren 12a), idazle frantziarra izan zen.

1881ean egin zen ezaguna Le crime de Sylvestre Bonnard eleberriari esker, 1896an Frantziako Akademiako kide izendatu zuten, eta 1921ean Literaturako Nobel saria irabazi zuen.

Haren eleberri, kontakizun eta poemek adimen argia, sentikortasun fina eta kultura oparoa erakusten dute. Idaztiak historian (Les dieux ont soif, 1912), elezaharretan (Thaïs, 1890) eta bere garaiko bizitzan (L´Orme de mall, 1897) oinarrituta daude, eta kultura frantsesaren bilduma gisako bat dira. Aurrerakoia zen (Vers les temps meilleurs, 1908); askatasunaren eta justiziaren aldeko (Crainquebille, 1901) izan zen. Lan batzuetan ausart agertu zen (La révolte des anges, 1914); besteetan, berriz, umore mingotsa erakutsi zuen (L´île des pingouins, 1908), eta areago xamurra, haurtzaroko bizitza gogoratzean (Le livre de mon ami, 1885).

Frantzia kolonialaren aurkako

«

Oi! Badakigu Kongoko Estatu Libreko beltzak, belgikarren erregearen esklaboak, krudeltasunez torturatzen dituztela. Ondo dakigu Afrikan, Asian eta kolonia guztietan, edozein herritan, kexa eta oinaze-oihu berberak daudela, zeru entzungorrerantz. Duela lau mendetik, herrialde kristauak elkarren arteko lehian ari dira, arraza gorria, horia eta beltza sarraskitzeko. Horri zibilizazio modernoa esaten zaio.

Zuriak ez dira beltzekin eta horiekin komunikatzen, menderatzeko eta sarraskitzeko ez bada. "Barbaro" esaten diegun herrialdeek gure krimenengatik soilik dute gure berri (...).

Guk, gure aldetik, kolonia frantsesetako administrazioak egindako krimenak eta ordainarazitako zergak salatuko ditugu, amore eman gabe (...).

Ezinbestean eta amore eman gabe, geure inperio kolonialeko horien eta beltzen giza eskubideak errespetatzeko eskatuko dugu. Gizadiaren izenean, justizia eskatuko dugu, hura ezin baita besterik gabe iraindu; eta aberriaren izenean, halaren interesei ez baitzaie zerbitzatzen halako basakeria kolonialaren bidez.

»

—Anatole France, Frantzia kolonialaren aurkako mitinean emandako hitzaldia, 1906ko urtarrilak 30.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/30 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Datuak: Q42443
Multimedia: Anatole France / Q42443

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023)
1: Ez zuten eman