Ana de Castro Osório

Ana de Castro Osório (Mangualde, Mangualde, 1872ko ekainaren 18a — Sé, Lisboa, 1935eko martxoaren 23a) portugaldar idazlea —batez ere haurrentzako liburuena—, kazetaria, pedagogoa, feminista eta militante errepublikanoa izan zen.[1]

Ana de Castro Osório

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakAnna de Castro Osorio
JaiotzaMangualde (en) Itzuli, 1872ko ekainaren 18a
Herrialdea Portugal
 Portugalgo Erresuma
HeriotzaLisboa, 1935eko martxoaren 23a (62 urte)
Hobiratze lekuaAlto de São João Cemetery (en) Itzuli
Familia
AitaJoão Baptista de Castro
AmaMariana Osório de Castro
Ezkontidea(k)Paulino de Oliveira (en) Itzuli  (1898ko martxoaren 10a -  ezezaguna)
Seme-alabak
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakportugesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, haur literatura idazlea, eleberrigilea, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea, editorea, politikaria eta sufragista
Lan nabarmenak
Jasotako sariak

Biografia

Jaiotza eta familia

Ana de Castro Osório Mangualden jaio zen, 1872ko ekainaren 18an. Aita João Baptista de Castro (1845-1920) zuen, bibliofilo, notario eta magistratu entzutetsua, Eucísian (Alfândega da Fé) jaioa, eta ama Mariana Adelaide Osório de Castro Cabral de Albuquerque Moor Quintins (1842-1917), ekintzaile feminista, São Jorge de Arroios-ekoa (Lisboa).[2] Bere amaren gurasoak José Osório de Castro Cabral de Albuquerque (1799-1857) teniente jenerala, Macauko gobernadorea, eta Ana Doroteia Moore Quintius, holandar nazionalitatekoa, ziren.[3] Ana de Castroren aitak, Coimbrakounibertsitatean ikasten ari zela, "Questões Jurídicas" (1868) liburua argitaratu zuen, eta 1911n Carolina Beatriz Ângelok hautesle-erroldako zerrendetan sartzeko egindako eskaera epaitu eta onartu zuen, eta horri esker, Ângelo Portugalen botoa eman zuen lehen emakumea izan zen.[4] Anak, alaba gazteena izanik, hiru neba izan zituen: Alberto Osório de Castro (1868-1946), epaile, masoi eta poeta;[5] João Osório de Castro (1869-1939), epaile eta idazlea,[6][7] eta Jerónimo Osório de Castro (1871-1935), komandante eta Gerra Handiko Borrokalarien Ligako presidentea.[8] Zenbait loba ospetsu ere izan zituen: Jerónimo Pereira Osório de Castro (1902-1957) ingeniari eta enpresaburu industriala; [9] Jerónimo de Melo Osório de Castro (1910-1976) albaitari, irakasle eta idazlea;[10] João Osório de Castro (1926-2007) antzerkigile eta idazlea, eta António Osório, Abokatuen Elkargoko presidente ohia eta poeta (1933-). [11]

Ana de Castro Osório gaztetan (António Osório poetaren bildumako argazkia, Portugalgo Liburutegi Nazionalari emana)
Carolina Beatriz Ângelo, Portugalgo lehen hauteslea, eta Ana de Castro Osório, Portugalgo Emakumeen Liga Errepublikanoaren presidentea. O Século egunkarian argitaratutako argazkia (1911)

Ibilbide profesionala eta literarioa

1895ean, Setúbalen bizi zela, kazetaritzan jarduteko interes handia adierazi zuen, eta bere lehen artikuluak eta kronikak argitaratzen hasi zen "Mala da Europa" aldizkarian. Tomás Ribeiro politikari, poeta eta idazle ultra-erromantiko portugaldarrak, Branca de Gonta Colaço poetaren eta etorkizuneko aktibismoan kide izango zuenaren aitak, publikoki goraipatu zituen bere lanak.

Urte batzuk geroago, XX. mendearen hasierako urteetan, errepublikanismoaren eta emakumeen eskubideen aldeko borrokan engaiaturik zegoela eta Portugalgo mugimendu feminista sustatzeko xedearekin, kolaborazioak egiten hasi zen zenbait aldizkaritan. Hasieran, Maria Olga de Moraes Sarmento da Silveira idazle eta hizlari portugaldarrak eta Manuel João da Silveirak, bere senarrak, sorturiko "A Sociedade Futura" aldizkarian idatzi zuen.[12] Ondoren, "Jornal dos Pequeninos " aldizkarian eta "A Mulher e a Criança" Portugalgo Emakumeen Liga Errepublikanoaren (LRMP) hilabetekarian;[13] eta handik gutxira, Setubalgo "O Radical" egunkarian, non, 1910etik 1911ra, protagonismo handia izango zuen bere lanei esker. Setúbalgo Eskola Liberalaren sortzailea izan zen[14] eta baita egoitza bere etxean bertan, Lisboan, zuen Lusitânia Editora Limitadarena ere. Haren bitartez, Camilo Pessanha poeta sinbolistaren poesia eta obra sustatu eta zabaldu zituen.[15] Ana de Castrok, bere izenaz gain, hainbat ezizen erabili zituen bere lanak sinatzeko, haien artean, Ann Moore eta Ana Doroteia Moore, amaren aldeko amonaren omenez.[16]

Kazetaritza-lanez gain, Ana de Castro Osório bestelako lanak ere hasi zen idazten 1898tik aurrera, hala nola, lan didaktikoak, erromantzeak, eleberriak eta umeentzako ipuin eta antzezlanak. Azken horien artean, 18 liburukiko "Para as Crianças" (1897 – 1935) bilduma aipatu behar da, Portugalgo haur literaturaren sortzaile nagusien artean toki garrantzitsua eman baitzion.[17]

Ezkontza

Ana de Castro Osório,1898ko martxoaren 10ean, 25 urte zituela, Francisco Paulino Gomes de Oliveirarekin (1864-1914) ezkondu zen Setúbalgo Nossa Senhora da Anunciada parroki elizan. Gomes de Oliveira, Paulino de Oliveira izenez ezaguna, poeta, publizista eta Portugalgo Alderdi Errepublikanoko kidea zen.[18] Urte batzuk lehenago, baina, Ana de Castrok Camilo Pessanha poetaren ezkontza-proposamenari gogor uko egin zion, bien arteko adiskidetasunak 1926an hil zen arte iraun bazuen ere.

Paulino de Oliveirarekin bi seme izan zituen: João de Castro Osório (1899-1970), poeta, antzerkigile, literatura-historialari eta saiakeragilea, eta José Osório de Castro (1900-1964), idazle, kazetari eta literatur kritikaria eta Isabel de Castro (1931-2005) aktorearen aita. [19]

Masoia

Mendearen hasieran, 1907an, Ana de Castro Grande Oriente Lusitanoko kide egin zen eta emakumeak besterik onartzen ez zuen Humanidade Logian integratu zen. Izen masoniko sinboliko gisa Leonor Fonseca Pimentel goitizena hartu zuen, "Napoliko portugaldarra" izenez ezagutzen zen XVIII. mendeko iraultzaile portugaldarraren omenez.[20]

Aktibismo errepublikanoa eta feminismoa
Portugalgo Emakumeen Liga Errepublikanoaren sufragistei buruzko O Século egunkariaren gehigarria, 1910eko maiatzaren 12an argitaratua. 5 - Ana de Castro Osório ; 6 - Maria Veleda ; 7 - Beatriz Paes Pinheiro de Lemos ; 8 - Maria Clara Correia Alves ; 13 - Sofia Quintino ; 14 - Adelaide Cabete ; 15 - Carolina Beatriz Ângelo ; 16- Maria do Carmo Joaquina Lopes

Europan giro politiko eta soziala gero eta ezegonkorragoa zen mende hasierako garai hartan, Ana de Osório Castro bere ahaleginak errepublikaren kausan eta gizonen eta emakumeen eskubideen berdintasunaren aldeko borrokan bideratzen hasi zen, ideal horiek, askotan, bere literatur lanetan islatu zirelarik. Horrela bada, De Osório Portugalgo ekintzaile feminista aitzindaririk ezagunenetako bat bihurtu zen.

1905ean, Lisboara bizitzera joan zenean, "Às Mulheres Portuguesas" [21] Portugalgo lehen manifestu feminista idatzi zuen, eta handik gutxira Grupo Português dos Estudos Feministas taldean sartu zen. 1908an António José de Almeida politikari errepublikanoaren laguntzarekin, Liga Republicana das Mulheres Portuguesas (LRMP) erakunde eta elkarte politikoa sortu zuen garaiko Portugalgo zenbait emakume entzutesurekin batera, haien artean, Carolina Beatriz Ângelo eta Adelaide Cabete mediku eta sufragista, besteak beste. LRMP erakundeak Lisboako Rua dos Castelinhos 6. zenbakiko 2. solairuan izan zuen egoitza.

Garai oparo hartan, idazle eta aktibista portugaldarrak izaera politiko eta sozialeko hainbat lan eta artikulu argitaratu zituen. Idazkiotan, beste gai batzuen artean, emakumearen boto emateko, hezkuntza jasotzeko edo lan duina izateko eskubideari buruz idatzi zuen, eta baita abandonu edo alarguntza kasuetan emakumeen independentzia ekonomikoaren garrantziari buruz ere. Horrez gain, "A Bem da Pátria" izeneko esku-orriak idatzi eta banatu zituen dohainik. Haietan, hezkuntzaz eta higieneaz hainbat aholku eta orientabide azaltzen ziren ama gazteei zuzenduta.[22]

Portugalgo Lehen Errepublika garaian (1910-1926), Errepublika ezarri eta berehala, Ana de Castro Afonso Costa Justizia Ministroarekin elkarlanean aritu zen dibortzio legea prestatzen. De Castroren ustez, "dibortzio legea ez da beharrezkoa bananduta egonda euren patua eskrupulurik gabe jarraitzen dutenak bereizteko, baizik eta espetxeraturik daudenak askatzeko". Legearen onarpena, 1910eko azaroaren 3an, Portugalgo mugimendu feministen lorpen nagusietako bat izan zen.[23]

Hilabete batzuk geroago, Liga Republicana das Mulheres Portuguesas-en barne-gatazkak gertatu ziren emakumeei botoa ematea ahalbidetuko zien Hauteskunde Kodearen berritzea zela eta. Ana de Castro Osóriok aurkeztutako proposamenaren arabera, emakumeek hainbat baldintza bete beharko zituzten botoa eman ahal izateko: zergak ordaintzea, adinez nagusi izatea eta, goi mailako heziketa izanik, elite intelektualeko kide izatea. Horren ondorioz, baina, emakumezkoen populazioaren zati handi bat analfabetoa izateagatik bazterturik geldituko zen. Maria Veleda militantea eta haren alde egin zuen fakzioa proposamen horren kontra agertu zirenez, De Castrok dimisioa eman zuen presidente kargutik. Horren ostean, Propaganda Feminista Elkartea sortu zuen, Carolina Beatriz Ângelo, Joana de Almeida Nogueira eta Rita Dantas Machadorekin batera, besteak beste.[24]

Brasilgo urteak

1911n, Ana de Castrok Brasilera bidaiatu zuen bere senarra São Paulon kontsul izendatu zutenean. Han irakasle lanetan aritu zen eta hainbat liburu idatzi zituen, besteak beste, Brasilgo eta Portugalgo ikastetxeetan erabiliko ziren bi eskuliburu: "Lendo e Aprendiendo" eta "Lição de História". Hiru urte geroago, Paulino de Oliveira hil zen, 1914ko martxoaren 13an, tuberkulosiak jota.

Alargun geratu ondoren, Ana de Castro Osório Portugalera itzuli zen bere bi seme-alabekin, João de Castro Osório (1899-1970) eta José Osório de Oliveira (1900-1964). Familia Lisboan finkatu zen, hain zuzen, Rua do Arco do Limoeiro kalean, 17 zenbakiko lehen solairuan.

Gerra garaiko benefizentzia eta emakumeen gerra esfortzua

Europako tentsioaz eta gertu zegoen gerra-giroaz jabetuta, 1914an, De Castrok Comissão Feminina Pela Pátria (Aberriaren Aldeko Emakumeen Batzordea) taldea sortu zuen, Ana Augusta de Castilho, Antónia Bermudes eta Maria Benedita Mouzinho de Albuquerque Pinhorekin batera. Batzorde hori izan zen Portugalen emakumeak gerra esfortzuan parte har zezaten mobilizatzeko asmoz antolatutako lehen erakundea. Batzordeak Sofia Quintino medikuaren ekimenez antolaturiko erizaintza ikastaroak izan ziren Portugalen mojek emandako edota mojentzat ematen ez ziren lehenak. Urte batzuk geroago, Portugalgo indar militarrak Lehen Mundu Gerran parte hartzen hasi zirenean, Elzira Dantas Machadok, Bernardino Machado Errepublikako Lehendakariaren emazteak, emakumeen batzordea birmoldatu zuen eta Cruzada das Mulheres Portuguesas (CMP) ongintza-mugimendua sortu zuen, mobilizatutako soldaduei eta haien familiei laguntza emateko helburuarekin.[25]

Funtzio publikoa

1916ko ekainean, António Maria da Silvak, Lan eta Gizarte Ongizate ministroak, eskatuta, Emakumeen Lan Teknikoen azpiikuskari kargua hartu zuen. Bere jardunean hainbat kritika eta salaketa jasan zituen, batez ere Adelaide Abrantes kazetariak, "A Voz" egunkarian, eginak. Abrantesek karguaren baliagarritasuna zalantzan jartzen zuen, bere ustez ministroak bere "alaba pontekoei" egin ohi zizkien mesedeetako bat besterik ez zelako. Kazetariak arpegiratzen zien ugazaben alde egitea eta benetan ez aplikatzea gobernuaren lan-arloko lege berriak, hala nola, jostunen arratsaldeak ezabatzeari zegokiona.

Azken urteak
Ana de Castro Osório bere liburutegi pertsonalean (1928)

Hurrengo urteetan, Ana de Castro Osóriok idazten jarraitu zuen, eta bai Portugalen, bai Brasilen idazle gisa lortutako ezagutza sendotu zuen. 1922an, herrialde horretara itzuli zen, Rio de Janeiron, São Paulon, Paranán eta Rio Grande do Sulen hitzaldi sorta bat emateko. Jardunaldi horien ostean, "A Grande Aliança" (1924) idatzi zuen[26] eta O Corymbo egunkari feministaren kolaboratzaile egin zen. [27]

Portugalgo Lehen Errepublikaren amaieran, bere herriaren egoera politikoaz etsia hartuta, esku-hartze publikoa murriztu zuen. Handik aurrera, Cruzada das Mulheres Portuguesas elkarteko jardunean eta bere idazle lanean baino ez zuen bere gogoa jarriko.

Heriotza

Ana de Castro Osório 1935eko martxoaren 23an hil zen, 62 urte zituela. Zalantzak daude heriotza gertatu zen lekuari buruz, toki bi aipatzen baitira garaiko zenbait aldizkaritan: Lisboa eta Setúbal. Geroago ikerketek agerian utzi zuten Lisboako Sé parrokiako Rua Augusto Rosan, 17. zenbakian hil zela eta heriotzaren kausa nefritis kronikoa izan zela.

Lisboako Cemitério do Alto de São João hilerrian dago lurperaturik, 4814 zenbakiko familiaren hilobian. Haren hileta-elizkizunean arlo ezberdinetako pertsonaiek parte hartu zuten, besteak beste, Regina Quintanilhak, Fernanda de Castrok, Maria Veledak, João de Barrosek, António Sérgiok, Aquilino Ribeirok, José Rodrigues Miguéisek eta Hernâni Cidadek.[28]

Literatura-lanak

Bere literatur-obra erraldoiak berrogeita hamar titulu baino gehiago biltzen ditu eta saiakera, eleberria eta narrazio laburrak hartzen ditu barne. Hauek dira lan aipagarri batzuk: "Em Tempo de Guerra" (1918), "A Verdadeira Mãe" (1925), "Viagens Aventuosas de Felicio e Felizarda" (1923), "A Grande Aliança" (1924), "Mundo Novo" (1927), "A Capela das Rosas" (1931), "O Príncipe das Maçãs de Oiro" (1935) eta "Histórias Maravilhosas da Tradição Popular Portuguesa" (2 liburuki, 1952an bakarrik bildua); halaber, kolaboratu zuen hainbat aldizkari garrantzitsu ere aipatu behar dira, hala nola: "A Ave azul" [29] (1899-1900), "Branco e Negro" [30] (1896-1898), "Brasil-Portugal" [31] (1899). - 1914), "A Leitura"[32] (1894-1896), "Serões" [33] (1901-1911), "A Farça " [34] (1909-1910) eta "Terra Portuguesa" [35] ( 1916) -1927).

Lan horiez gain, eta Portugalgo haur literaturaren sortzaile titulua merezi izateaz gain, kontuan hartzekoa da herrialdeko ahozko tradizioko ipuin bilduma zabal eta trinkoa osatu eta Grimm anaien eta haur literaturako beste egile atzerritar askoren hainbat ipuinen itzulpen eta argitalpenak egin izana.

Azkenik, Ana de Castro Osóriori zor zaio Camilo Pessanha- ren liburu bakarraren — "Clepsydra"— konpilatzea, edizioa egitea eta 1920an argitaratzea, berak sortu zuen Lusitânia argitaletxean.

Sari eta omenaldiak
  • 1919ko maiatzaren 17an Sant'Iago da Espadako Orden Militarreko Ofizial izendatua izan zen, eta 1931ko urriaren 5ean, Nekazaritza eta Industria Merezimenduko Orden Zibileko Komendadore izan zen. [36]
  • 1976an, Lisboako Udalak idazlea omendu zuen bere izena emanez Quinta dos Condes de Carnide eremuko kale bati, Carniden. [37] Kale horretaz gain, Amadora, Amora, Mangualde, Sintra eta Cascais udalerrietako beste kale batzuei ere eman diete bere izena.
  • Belemgo Liburutegian ( Lisboa ), 'Ana de Castro Osório' bilduma dago, mugimendu feministetan eta genero gaietan espezializatua.[38]
  • Mangualde udalerrian, 2. eta 3. mailako 'Ana de Castro Osório' Oinarrizko Eskola sortu zen.

Lanen zerrenda
"A Mulher e a Criança" hileroko aldizkaria, Portugalgo Emakumeen Liga Errepublikarrak argitaratua, 1909.
  • Haurrentzat (1897-1935):
    • Contos tradicionais portugueses, 10 liburuki
    • Contos, Fábulas, Facécias e Exemplos da Tradição Popular Portuguesa
    • Contos de Grimm (alemanierazko itzulpena)
    • Alma infantil
    • Animais, 1903
    • Boas crianças
    • Branca-Flor e outros contos
    • Branca-Flor e outras histórias
    • O Príncipe Luís e outras Histórias, 1897
    • O Esperto: e outras histórias
    • Os Dez Anõezinhos Da Tia Verde-Água, 1897
    • Histórias escolhidas (alemanezko itzulpena)
    • Viagens aventurosas de Felício e Felizarda ao Polo Norte, 1920
    • Viagens aventurosas de Felício e Felizarda ao Brasil, 1923[39]
  • Haurrentzako Antzerkia
    • A comédia da Lili, 1903
    • Um sermão do sr. Cura, 1907
  • Infelizes: histórias vividas, 1892 (eBook)
  • A Garrett no seu primeiro centenário, 1899
  • Ambições: romance. Lisboa, Guimarães Libânio, 1903.
  • Bem prega Frei Tomás (komedia), 1905
  • A Bem da Pátria:
    • As mães devem amamentar seus filhos
    • A educação da criança pela mulher
  • A nossa homenagem a Bocage, 1905
  • Às mulheres portuguesas, 1905
  • A minha Pátria, 1906
  • Quatro Novelas: A vinha, A feiticeira, Diário duma criança, Sacrificada, 1908 (eBook)
  • A boa mãe, 1908 [40]
  • A mulher no casamento e no divórcio, 1911.
  • Em tempo de Guerra, 1918 [41]
  • De como Portugal foi chamado à Guerra: Histórias para Crianças, 1919[42]
  • A Capela das Rosas, 1920
  • Dias de Festa, 1921 [43]
  • A Princeza muda, 1921
  • Casa de Meu Pai, 1922
  • A Grande Aliança: A Minha Propaganda no Brasil. Lisboa: Ed. Lusitania, 1922 . Brasilen emandako hitzaldiak, Rio de Janeiro, Rio Grande do Sul, Pelotas, Porto Alegre, Anta Maria, Curitiba eta São Paulon.
  • Esperteza dum Sacristão, 1922
  • O Livrinho Encantador, 1924
  • O direito da mãe, 1925
  • A verdadeira Mãe, 1925
  • Mundo Novo, 1927
  • O Príncipe das Maçãs de Oiro, haurrentzako ipuina, 1935

Erreferentziak
  1. (Portugesez) de Oliveira Marques, António Henrique R.. (1986). Dicionário de maçonaria portuguesa. Editorial Delta, 1065 - 1066 or. ISBN 0000002869626..
  2. (Portugesez) de Castro Osório, Ana; August Nemo. (2020). 7 melhores contos de Ana de Castro Osório. Tacet Books ISBN 9783967997026..
  3. (Portugesez) Santos, Isaú. (1997). Macau e o Oriente: no Arquivo Histório Ultramarino. 2. lib.. Instituto Cultural de Macau.
  4. «Details view: Ana de Castro Osório (1872-1935)» debategraph.org (Noiz kontsultatua: 2022-01-19).
  5. «Registos de casamentos: João de Osório Castro e Maria Rosa Soares Pereira» Arquivo Distrital de Setúbal | DigitArq.
  6. (Portugesez) Pestana de Vasconcellos, Antonio L. de T. C.. (2005). Costados Alentejanos II. Instituto de Cultura Vasco Vill'Alva.
  7. «Registros de casamentos: João de Osório Castro e Maria Rosa Soares Pereira» Arquivo Distrital de Setúbal | DigitArq
  8. Leituras: revista da Biblioteca Nacional. A Biblioteca. 1997
  9. Jerónimo Pereira Osório de Castro. Jornal O Setubalense.
  10. (Portugesez) Portugaliae historica. Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa, Instituto Histórico Infante dom Henrique..
  11. COLÓQUIO/Letras aldizkaria, 52. zk. (1979ko azaroa). Cartas inéditas de Aquilino Ribeiro, 47. or.
  12. (Portugesez) Osório de Castro, Zilia. «Sociedade Futura» Revistas de Ideias e Cultura - ric.slhi.pt (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  13. (Portugesez) Gomes Esteves, João. (1991). A Liga Republicana das Mulheres Portugueses: uma organização política e feminista (1909-1919). Comissão para a Igualdade e para os Direitos das Mulheres.
  14. (Portugesez) Ribeiro, Lia. A popularização da cultura republicana: 1881-1919. Imprensa da Universidade de Coimbra / Coimbra University Press.
  15. (Portugesez) Pires, Daniel. (1990). Homenagem a Camilo Pessanha. Instituto Português do Oriente.
  16. (Portugesez) Maria Irene Ramalho Sousa Santos; António Sousa Ribeiro. (2001). Entre ser e estar: raízes, percursos e discursos da identidade. Afrontamento Ediçoes.
  17. (Portugesez) Mateus, Luis Manuel. (2003). Franco-mações ilustres nas ruas de Lisboa. Biblioteca Museu República e Resistência, 169-170 or. ISBN 972-8695-15-2. PMC 915243608. (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  18. Cf. Registo de casamento de Ana de Castro Osório com Paulino de Oliveira.
  19. «OSÓRIO, Castro, Família» BNP - Arquivo de Cultura Portuguesa Contemporânea.
  20. (Portugesez) Samara, Maria Alice. (2007). Operárias e burguesas: as mulheres no tempo da República. A Esfera dos Livros.
  21. (Portugesez) De Castro Osorio, Ana «Às Mulheres Portuguesas» Bibliotrónica Portuguesa. Andreia Nevesen eta Filipa Catarinoren 2016ko berredizioa.
  22. (Portugesez) Pessanha, Camilo. (1984). De Moeda, Maria José ed. Cartas a Alberto Osório de Castro, João Baptista de Castro e Ana de Castro Osório. Imprensa Nacional-Casa da Moeda.
  23. (Portugesez) Torres, Anália Cardoso. (1996). Divórcio em Portugal, ditos e interditos: uma análise sociológica. Celta Editora ISBN 978-972-8027-58-2. (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  24. (Portugesez) Silva, Regina Tavares da. (1992). Feminismo em Portugal na voz de mulheres escritoras do início do séc. XX. Comissão para a Igualdade e para os Direitos das Mulheres, Ministério do Emprego e da Segurança Social (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  25. (Portugesez) Soares, Carmen. (2019-05-07). Humanitas 73. Imprensa da Universidade de Coimbra / Coimbra University Press (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  26. (Portugesez) Osório, Ana de Castro; Carvalho, Teresa Maria Martins de. (1924). A grande aliança: a minha propoganda no Brasil. Edições Lusitania (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  27. Bonilha, Caroline Leal. Corymbo: memória e representação feminina através das páginas de um periódico literário entre 1930 e 1944 no Rio Grande do Sul. Mestrado. UFPEL, 2010
  28. (Portugesez) Neto, João Simões Lopes; Rio, João do; Sousa, Inglês de; Azevedo, Artur de; Amaral, Amadeu; Machado, Alcântara; Pessoa, Fernando; Almeida, Fialho de et al.. (2020-01-13). O Grande Livro dos Melhores Contos: Volume 2. Tacet Books ISBN 978-85-7777-688-7. (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  29. Rita Correia. (26 de Março de 2011). Ficha histórica: Ave azul : revista de arte e critica (1899-1900). Hemeroteca Municipal de Lisboa.
  30. Rita Correia. Ficha histórica: Branco e Negro : semanario illustrado (1896-1898). Hemeroteca Municipal de Lisboa.
  31. Rita Correia. (29 de Abril de 2009). Ficha histórica: Brasil-Portugal : revista quinzenal illustrada (1899-1914).. Hemeroteca Municipal de Lisboa.
  32. «A leitura: magazine litterario [1894-1896»] hemerotecadigital.cm-lisboa.pt (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  33. Rita Correia. (24 de Abril de 2012). Ficha histórica: Serões, Revista Mensal Ilustrada (1901-1911).. Hemeroteca Municipal de Lisboa.
  34. João Alpuim Botelho. Ficha histórica: A Farça. Hemeroteca Municipal de Lisboa.
  35. Alda Anastácio. (30 de outubro de 2017). Ficha histórica:Terra portuguesa : revista ilustrada de arqueologia artística e etnografia (1916-1927). Hemeroteca Municipal de Lisboa.
  36. Cidadãos Nacionais Agraciados com Ordens Portuguesas. Presidência da República Portuguesa.
  37. «Facebook» www.facebook.com.
  38. (Portugesez) «BIBLIOTECA DE BELÉM» Bibliotecas de Lisboa (Noiz kontsultatua: 2022-01-20).
  39. (Portugesez) Osório, Ana de Castro; Ilus. Jourdain, A.. (1923). Viagens aventurosas de Felício e Felizarda ao Brasil: contos para crianças livro de leitura aprovado oficialmente. Lusitania Ed..
  40. OSÓRIO, Ana de Castro; Ilus. Raquel Gameiro, Hebe Gonçalves «A boa mãe: livro de premios escolares, Setubal, 1908 - Biblioteca Nacional Digital» purl.pt.
  41. (Portugesez) OSÓRIO, Ana de Castro «Em tempos de guerra, Lisboa, 1918 - Biblioteca Nacional Digital» purl.pt.
  42. (Portugesez) Ana de Castro, Osório. (1919). De como Portugal foi chamado à guerra: história para crianças. (2. argitaraldia) Lisboa: Para as Crianças.
  43. (Portugesez) Osorio, Ana de Castro «Dias de festa, Lisboa, [ca 1921 - Biblioteca Nacional Digital»] purl.pt.

Ikus, gainera

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.