Ana Maria Lajusticia
Ana María Lajusticia Bergasa (Bilbo, 1924ko uztailaren 26a) bizkaitar kimikaria, magnesioaren inguruan produktu dietetikoak banatzeko negozioa sortu zuen, eta, kimikan eta biokimikan oinarrituta nutrizioa aztertzen eta analizatzen aitzindaria izan zen Espainian.[1]
Ana Maria Lajusticia | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Amada La justicia Saavedra |
Jaiotza | Bilbo, 1924ko uztailaren 26a (99 urte) |
Herrialdea | Bizkaia, Euskal Herria |
Hezkuntza | |
Heziketa | Escairón (en) : kimika |
Jarduerak | |
Jarduerak | kimikaria |
Biografia
Delfina Bergasa Goyenechearen eta Jesús Lajusticia Alonsoren alaba zen. Haurtzaro zoriontsua zapuztu zion Espainiako gerra zibilak (1936-1939).[2] Aita 1937an hil ondoren, ikasle ona izateko beharra sentitu zuen. Amaren aldeko osaba batek hartu zuen familiaren ekonomian laguntzeko.[3] 15 urterekin, familiarekin Madrilera joan zen, batxilergoa ikastera, eta 1941-1942 ikasturtean, amonak eraginda, biokimika-karreran hasi zen.[4] 1948an Gironako probintziara joan zen bizitzera, hango Minas de Osor-en lana aurkitu baitzuen eta senarra izango zena ezagutu baitzuen.[5][6][4][5]
43 urte zituela, II. motako diabetea diagnostikatu zioten, eta ez zuen iragartzen gaur egun duen bizitza berezia. Kimika-prestakuntzari esker, arazoa (elikadura oso eskasa) aurkitu arte ikertu egin zuen. Proteinarik eta C bitaminarik ez zuen, karbohidrato gehiago kontsumitzen zituen eta kontsumitzen zituen barazkiek magnesio gutxi zuten.
Dieta aldatuz eta magnesioa nabarmen gehituz, bere bizitza aldatu egin zen. 52 urterekin, istripu baten ondorioz 21 urtez eraman zuen hagaxka-kortsea erabiltzeari utzi zion, eta aldamio artifizial horrek bizkarrean eragindako muskulu-atoniaren ondorioei aurre egin behar izan zien. Bere sendaketak berak, elikadura zuzendu eta doituak egin ditzakeen gauza asko eta onak bere buruan frogatzeak, euskal gizartea magnesioaren kausaren eta gure osasuna hain ondo egiten duten beste elementu batzuen paladin bihurtu zuen.
Orduantxe, 1980an, bere elikadura-osagarrien marka sortu zuen, bere izen eta irudiarekin, pertsona guztiei osasuna zaindu eta kontserbatzeko beharrezkoak diren elikagaiak helarazteko. Orduz geroztik, etengabe aritu da dietetika eta nutrizioari buruzko jakintza zabala zabaltzen hainbat baliabideren bidez, bizimodu osasungarria sustatzen laguntzeko.[6]
Ezagutza teoriko eta praktiko zabalei esker, Ana Maria Lajusticiak ‘Elikadura orekatua bizitza modernoan’ bere lehen lana idatzi zuen, eta arrakasta izugarria izan zuen. Harrezkero hamabi liburu argitaratu ditu, besteak beste, ‘Magnesioa, osasunerako giltzarria’, ‘Artrosia eta bere konponbidea’, ‘Dietak nahierara’, ‘Helduen arazoak’, ‘Elikadura eta errendimendu intelektuala’, ‘Kolesterola eta triglizeridoak’.
Argitaratutako liburuetatik, nabarmentzekoa da 1979an argitaratutako lehen liburua, ‘Magnesioa, osasunerako giltzarria’, garai hartako bestseller-a izan zen, frantsesera, alemanera, nederlanderara, poloniarrera, txekierara, ingelesera eta txinera itzulia, eta urte berean 7 argitalpen egin baitziren.
Bere lanak elikadura-osagarrien alde izan duen oihartzun handiarekin pozik dagoen arren, ziur dago ‘magnesioaren iraultza’ iristear dagoela. Bere produktuak egunero kontsumitzen ditu, artikulazioen malgutasunean, hesteetako eta digestioko mugikortasunean eta erronka intelektualetan duen eraginagatik. Gaur egun, oraindik ere, 97 urte dituela, zorrotz eta grinaz egiten die aurre erronka intelektualei.
Obrak eta argitalpenak
- Elikadura orekatua bizitza modernoan.
- Artrosia eta haren konponbidea.
- Magnesioa, funtsezkoa osasunerako.
- Magnesioari buruzko galderei erantzuten.
- Kartako dietak.
- Elikadura eta errendimendu intelektuala.
- Kolesterola, triglizeridoak eta euren kontrola.
- Osteoporosia gainditzea.
- Erantzuna kolagenoan dago.
- Magnesioa kirolean.
Erreferentziak
- (Gaztelaniaz) Lajusticia, A. M.. (2005-05). Alimentacion Equilibrada En La Vida Mod.. EDAF ISBN 978-84-414-1630-7. (Noiz kontsultatua: 2022-01-26).
- «ANA MARIA LAJUSTICIA» Ana María Lajusticia.
- «Ana Maria Lajusticia» Ana Maria Lajusticia.
- «El drama en la familia de Ana María Lajusticia» Diario Sur 2019-03-24.
- Ana Maria Lajusticia | Huellas De Mujeres Geniales. .
- «Ana María Lajusticia, la gurú del magnesio: «Sólo he ido una vez al médico en 40 años»» Diario Sur 2017-11-11.
- «Galardón Premios Muncunill 2018» Blog AML.