Amperemetro

Amperemetroaren eskema.

Neurtu beharreko korronte maila galbanometroaren neurri mailara egokitzeko, ${\displaystyle {R_{S}}}$ shunt erresistentzia galbanometroarekin paraleloan konektatzen da. ${\displaystyle {R_{S}}}$-ren balioa, orratzak eskala-fondora heltzeko behar duen hautatutako ampere kopuruaren araberakoa izango da.

Neurketa maila desberdinak -eskala-fondo desberdinak- lortzeko shunt erresistentzia bi edo gehiago erabiltzen dira. Amperemetroak kommutadore bat izango du neurketa-maila bakoitzarentzat, dagokion ${\displaystyle {R_{S}}}$ erresistentzia hautatuko duena. Adibidez, 10 miliampere, 100 miliampere eta 1 ampereko eskalak dituen amperemetroak balio egokidun hiru ${\displaystyle {R_{S}}}$ erresistentzien artean hautatzeko kommutagailua izango du. Korronte handietarako -10 ampere edo handiagoak adibidez- amperemetroak borne independenteak izaten ditu, fusible batekin babestuta.

${\displaystyle R_{S}}$ balioa lortzeko: ${\displaystyle I=I_{i}+I_{s}}$
non ${\displaystyle I}$ neurtu nahi den balio maximoa -eskala-fondoa-, ${\displaystyle I}$ galbanometrotik igarotzen den korrontea, eta ${\displaystyle I_{s}}$ shunt erresistentziatik igarotzen den korrontea diren.

Galbanometroan eta shunt erresistentzian tentsio-jauskerak berdinak dira. Ohmen legeagatik, ${\displaystyle I_{s}\,R_{s}=I_{i}\,R_{i}}$

${\displaystyle I_{s}}$ ordezkatu, eta ${\displaystyle R_{S}}$ askatzen da:

${\displaystyle R_{s}={\frac {I_{i}\,R_{i}}{I-I_{i}}}}$

Ekuazio honekin, kanpoko zirkuituan ${\displaystyle I}$ miliampereko korrontea dagoenean, galbanometrotik ${\displaystyle I_{i}}$ miliampereko korrontea pasatzeko behar den ${\displaystyle R_{s}}$ balioa kalkulatzen da.

Amperemetro baten konexioa zirkuitu baten

Amperemetro gehienak neurtu nahi den korrontea daraman zirkuituan seriean konektatzen dira -korronte txikiak neurtu behar dituztenean-, edo shunt erresistentziarekin batera zirkuituan seriean konektatzen dira -shunt erresistentzia eta amperemetroa paraleloan, bi hauek zirkuitu barruan seriean, ikus irudia-. Kasu bietan, korrontea neurgailutik edo (gehienbat) bere shunt erresistentziatik igarotzen da. Amperemetroak ez dira zuzenean tentsio iturri batera konektatu behar, barne-erresistentzia oso txikia baitute eta korronte handiegia igaroko litzateke. Amperemetroak bere terminaletan tentsio-jauskera txikiak edukitzeko diseinatuak daude, volt bat baino asko txikiagoak; amperemetroak zirkuituan sortzen duen galerari bere zirkuituko "karga" ("burden") deitzen zaio.

Weston-motako amperemetroek miliampereak bakarrik neurtu ditzakete asko jota, malguki eta bobinek korronte mugatuak bakarrik eraman ditzaketelako. Korronte handiagoak neurtzeko, shunt izeneko erresistentzia bat amperemetroarekin paraleloan jartzen da. Shuntaren erresistentziaren balioa zenbaki osoetatik miliohmen tartean egon daiteke. Ia korronte osoa shuntetik igarotzen da, eta parte txiki bat bakarrik neurgailutik. Honela neurgailuarekin korronte handiak neurtu daitezke. Tradizionalki, shunt batekin erabiltzen den neurgailuak 50 mV-eko eskala osoko deflexioa izan du, eta ondorioz shuntak eskala-osoan 50 mV-eko tentsio-jauskera edukitzeko kalkulatzen dira.

Erdiko-zerodun amperemetroak polaritate bietako korronteak neurtu behar direnean erabiltzen dira, ekipamendu industrial eta zientifikoetan ohiko beharrizanak. Erdiko-zerodun amperemetroak bateriekin ere seriean jartzen dira. Erabilpen honetan, bateria kargatzerakoan orratza alde baterantz mugitzen da -normalean eskuinera-, eta deskargatzerakoan beste alderantz. Automobil eta kamioietan korrontea neurtzen duen erdiko-zerodun amperemetro mota berezi batek orratza mugitzen duen iman mugikor bat dauka, eta beste iman finko bat korronterik ez dagoenean orratza erdian mantentzeko. Korrontea daraman hariaren inguruko eremu magnetikoak iman mugikorraren deflexioa sortzen du.

Amperemetroaren shuntak erresistentzia balio oso txikia duenez, hanka-sartzez amperemetroa tentsio iturri batekin paraleloan konektatzeak zirkuitulaburra sortuko du, kasurik onenean fusible erreko delarik, neurgailua eta hariak kaltetu daitezkeelarik, eta erabiltzailea ere zauritu daitekeelarik.

Korronte alternoko zirkuituetan, korronte transformadore batek eroale baten inguruko eremu magnetikoa korronte alterno txiki baten bihurtuko du, tipikoki 1 A edo 5 A eskalako korronte maximorako, zeina neurgailuak errez neurtuko duen. Era berean, KA/KZ kontaktu gabeko amperemetro zehatzak Hall efektuko eremu magnetikoko sentsoreak erabiliz fabrikatu dira. Pintza amperemetriko eramangarria ohiko tresna bat da ekipamendu industrial eta komertzial elektrikoaren mantentze lanetan. Tresna honen pintza momentu baten hari baten inguruan ezartzen da korrontea neurtzeko. Mota berri batzuk zunda magnetiko paralelo pare bat dituzte, eroalearen alde bietan jartzen direlarik.