Amberg
Amberg (bavarieraz Kaufbeiren) Alemaniako Bavaria estatu federaleko hiria da, Palatinatu Garaiko eskualdeko hiri askea.
- Beste esanahi batzuen berri izateko, ikus: «Amberg (argipen)»
| Amberg Amberg Amberg | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
major regional center (en)  | |||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||||||||||||
| Estatu burujabe |  Alemania | ||||||||||||||||||||
| Alemaniako estatua | .svg.png.webp){kind=small} Bavaria | ||||||||||||||||||||
| Regional district in Bavaria | Palatinatu Garaia | ||||||||||||||||||||
| Alkatea | Michael Cerny (en) | ||||||||||||||||||||
| Izen ofiziala | Amberg Amberg | ||||||||||||||||||||
| Jatorrizko izena | Amberg Amberg | ||||||||||||||||||||
| Posta kodea | 92224 | ||||||||||||||||||||
| Udalerri kodea | 09361000 | ||||||||||||||||||||
| Geografia | |||||||||||||||||||||
| Koordenatuak | 49°26′40″N 11°50′54″E | ||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
| Azalera | 5007 km² | ||||||||||||||||||||
| Altuera | 374 m | ||||||||||||||||||||
| Mugakideak | Amberg-Sulzbach (en) | ||||||||||||||||||||
| Demografia | |||||||||||||||||||||
| Biztanleria | 42.534 (2022ko abenduaren 31) 540 (2021) | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Dentsitatea | 8,49 bizt/km² | ||||||||||||||||||||
| Etxebizitzak | 18.879 | ||||||||||||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||||||||||||
| Telefono aurrizkia | 09621 | ||||||||||||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||||||||||||
| Hiri senidetuak | Freiberg, Desenzano del Garda, Bad Bergzabern (en) , Bystrzyca Kłodzka (en) , Geretsried (en) , Kranj, Périgueux, Schnaittenbach, Trikala, Ústí nad Orlicí, Bystrzyca Kłodzka udalerria eta Siilinjärvi (en) | ||||||||||||||||||||
| Matrikula | AM | ||||||||||||||||||||
| amberg.de | |||||||||||||||||||||
Historia
Hiriaren lehenengo aipamena 1034koa, Ammenberg izena ematen zaio idatzi hartan. Burdina landuz Erdi Aroko herri garrantzitsu bihurtu zen. 1269tik aurrera Wittelsbach etxearen menpe egon zen.
Palatinatu garaia protestante bihurtu zen XVI mendean. Agintariek erradikalagoa zen Kalbinismoa bultzatu bazuten ere herriak Luteranismoa nahiago izan zuen. 1628an ordean Wittelsbach etxeak beraiek gobernatzen zuten Bavarian sartu zuten eta Ambergeko herritarrek katoliko bihurtu ezean herritik alde egitera bultzatu zituzten.
1796an, Napoleondar Gerretan, borroka latza izan zen Ambergen, 35.000 soldadu frantziar eta 40.000 soldadu austriarren artean. Austriak irabazi zuen.
Bigarren Mundu Gerraren ondoren Ameriketako Estatu Batuetako Armadaren base bat egon zen Ambergen 1992an itxi zena.
Ondasun nabarmenak
- Stadtbrille zubia: Antzinako harresiaren arkuen azpitik ibaia pasatzen zen. Gaur egun harresia populaturik dago.
- Merkatu plaza: Inguruan ditu udaletxe gotikoa eta San Martin eliza gotikoa.
- Jauregi berria: XV menena eraikitako jauregi hau Palatinatuko konteen egoitza izan zen. 1603an berriztu zuten..
Hiri senidetuak
Amberg ondorengo hiriekin senidetuta dago:
- Bad Bergzabern (Alemania)
Bystrzyca Kłodzka (Polonia)
Desenzano del Garda (Italia)
Périgueux (Frantzia)
Trikala (Grezia)
Ústí nad Orlicí (Txekia)
Demografia
Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.
Kanpo estekak
- (Alemanez) Hiriko udal webgunea (Alemanez)
