Amadou Toumani Touré
Amadou Toumani Touré (Mopti, Sudan Frantsesa, 1948ko azaroaren 4a - Istanbul, Turkia, 2020ko azaroaren 10a) maliar militar eta politikaria izan zen. Maliko Errepublikako laugarren presidentea izan zen 2002-2012 bitartean. 1991n Moussa Traoré diktadorea kargutik kendu eta hurrengo urtean agintari zibilen eskuetan utzi zuen boterea. 2001ean armada utzi zuen karrera politikoa hasteko. 2002ko eta 2007ko hauteskunde presidentzialak irabazi zituen. 2012ko martxoaren 22an estatu-kolpe batek agintetik kendu zuen.
Amadou Toumani Touré | |||||
---|---|---|---|---|---|
2002ko ekainaren 8a - 2012ko martxoaren 22a ← Alpha Oumar Konaré - Amadou Sanogo →
1991ko martxoaren 26a - 1992ko ekainaren 8a ← Moussa Traoré - Alpha Oumar Konaré → | |||||
Bizitza | |||||
Jaiotza | Mopti, 1948ko azaroaren 4a | ||||
Herrialdea | Mali | ||||
Heriotza | Istanbul, 2020ko azaroaren 9a (72 urte) | ||||
Hezkuntza | |||||
Heziketa | Ryazan Airborne Command High School (en) Combined Arms Military School in Koulikoro (en) | ||||
Hizkuntzak | frantsesa fula | ||||
Jarduerak | |||||
Jarduerak | politikaria eta ofizierra | ||||
Jasotako sariak | ikusi
| ||||
Kidetza | Itsasoz-haraindiko zientzien akademia | ||||
Zerbitzu militarra | |||||
Gradua | Jeneral | ||||
Parte hartutako gatazkak | Tuareg rebellion (1990-1995) (en) | ||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||
Alderdi politikoa | hautagai independente |
Biografia
Historia eta geografiako ikasketak egin zituen, Badaduguko Goi Eskolan. Ikasketak amaitu zituen urtean bertan, 1960an, Katiko Militar Eskolan sartu zen. 1972an tenienteorde maila lortu zuen. Urtebete parakaidista irakasle aritu ondoren, ikasketa bereziak egin zituen, Riazango Aire Armadako Goi Eskolan (Sobietar Batasunean), eta Paueko base militarrean, Frantzian. 1978an, Malira itzuli zenean, kapitain izendatu zuten; bi urte geroago Goardia Errepublikarreko komandante, eta hurrengo urtean Parakaidisten Batailoiko komandante izendatu zuten. 1984an Parakaidisten Batailoiko buruzagi nagusi kargua eskuratu zuen eta bi urte geroago koronel egin zuten. 1990eko hasieran Parisa joan zen, Gerrako Goi Eskolan ikasketak sakontzera.
1991n, Malin ostera, Guardia Errepublikarreko komandante eta Parakaidisten buruzagi nagusi karguak hartu zituen berriro. Garai hartan demokraziaren aldeko manifestazio jendetsuak egin ziren Malin. Gudarosteak gogor zapaldu zituen manifestazioak, eta berrehundik gora pertsona hil zituen. Martxoan, Tumani Tourék Maliko lehendakaritza hartu zuen indarrez, eta Herriaren Salbamenerako Behin-behineko Batzordearen buru jarri zen, herrialdera demokrazia ekartzeko prozesua abian jartzeko.
2001ean armada utzi zuen karrera politikoa hasteko. 2002ko maiatzeko hauteskundeak irabazi eta ekainaren 8an Maliko presidente bilakatu zen. 2007an berriro aukeratu zuten Maliko presidente. 2012ko martxoaren 22an, estatu-kolpe batek presidentetzatik kanporatu zuen[1]
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Amadou Toumani Touré |