Alizarina

Alizarina[1] edo 1,2-dihidroxiantrakinona C
14H
8O
4 formula duen konposatu organikoa da. Tindagai ezaguna, jatorriz otxar basati izeneko landareen sustraietatik lortzen dute.

Alizarina
Formula kimikoaC14H8O4
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Konposizioaoxigeno eta karbono
Motabiogenic anthraquinones (en) Itzuli
Ezaugarriak
Fusio-puntua289 °C
288 °C
Irakite-puntua430 °C
Masa molekularra240,042 Da
Identifikatzaileak
InChlKeyRGCKGOZRHPZPFP-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia72-48-0
ChemSpider6056
PubChem6293
Reaxys1914037
Gmelin16866
ChEBI34541
ChEMBLCHEMBL55814
ZVG100449
EC zenbakia200-782-5
ECHA100.000.711
CosIng32780
KNApSAcKC00002785
UNII60MEW57T9G
KEGGC01474

Alizarina Parlamentuko armada ingelesaren "modelo berria"n uniformerako tindaketa gorri gisa erabili zuten. Kolore gorri hau bereizgarri bihurtu zen eta hainbat mendetan erabiltzen jarraitu zuten, beraz, soldadu ingeles eta britainiarrei "Kasaka gorri" (ingelesez: redcoat) ezizena ematen zitzaien. 1869an, modu sintetikoan lortu zuten lehen pigmentu naturala bihurtu zen.[2]

Alizarina pintoreek rose madder edo alizarina karmina izenez ezagutzen dituzten pigmentuak fabrikatzeko osagai nagusia da. Hitza al-usara arabierazko hitzetik dator, euskaraz "zuku" esan nahi duena.[3]

"Rubia" generoko zenbait espezien- tindu-otxar (rubia tinctorum) edota rubia cordifolia- sustraietan ere agertzen da.[4]

Biosintesia

Bere biosintesia 1,4-dihidronaftoatoaren ibilbidearekin lotuta dago, K bitaminaren biosintesiarekin batera.[5]

Erreferentziak
  1. Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2008]
  2. Hans-Samuel Bien, Josef Stawitz, Klaus Wunderlich. (2005). Anthraquinone Dyes and Intermediates. in: Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH, 355 or.  doi:10.1002/14356007.a02..
  3. (Ingelesez) «Alizarin» Dictionary.com Unabridged (v 1.1) (Random House, Inc.).
  4. Padma S. Vankar, Rakhi Shanker, Debajit Mahanta and S.C. Tiwari. (2008). «Ecofriendly sonicator dyeing of cotton with Rubia cordifolia Linn. using biomordant» Dyes and Pigments 76 (1): 207-212.  doi:10.1016/j.dyepig.2006.08.023..
  5. Dewick, P.M.. (2009). Medicinal Natural Products. A biosynthetic approach. John Wiley and Sons ISBN 978-0-470-74168-9..

Kanpo estekak
Kimika Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.