Alfabeto glagolitiko
Alfabeto glagolitikoa edo glagolitsa (kroazieraz: glagoljica; serbieraz: глагољица; errusiera eta bulgarieraz: глаголица; ukraineraz: глаголиця; txekieraz: hlaholice) eslaviar hizkuntzetan idazteko erabili zen lehen alfabetoa da. Zirilo eta Metodio santuek sortu zuten IX. mendean, Biblia eta liturgia liburuak antzinako eslavierara itzultzeko. Bi mendetan zehar eslovenieraz, kroazieraz eta bulgarieraz idazteko erabili zen, batez ere erabilera liturgikorako[1]. Gaur egun ere, Dalmaziako zenbait parrokiatan erabiltzen da oraindik.
Alfabeto glagolitikoan idatzitako kodexa.
Alfabetoa
| Grafia | Izena (zirilikoan) |
Izena (letraldatua) |
Fonema | Baliokide hebrear edo grekoa |
Baliokide zirilikoa | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ⰰ |  | Азъ | Az | /a/ | Α | А |
| Ⰱ |  | Буки | Buki | /b/ | Б | |
| Ⰲ |  | Веди | Vedi | /v/ | Β | В |
| Ⰳ |  | Глаголи | Glagoli | /g/ | Γ | Г |
| Ⰴ |  | Добро | Dobro | /d/ | Δ | Д |
| Ⰵ |  | Есть | Est | /ɛ/, /jɛ/ | Ε | Е |
| Ⰶ |  | Живете | Zhivete | /ʓ/ | Ж | |
| Ⰷ |  | Зело | Dzelo | /d͡ʑ/ | Ζ | Ѕ |
| Ⰸ |  | Земля | Zemlia | /z/ | Ζ | З |
| Ⰹ, Ⰺ |  | Иже | Izhe | /i/ | Η | Й |
| Ⰻ |  | И, Ижеи | I, Izhei | /i/ | Ι | І |
| Ⰼ |  | Гѥрв | Gierv | /ɟ/ | Ћ, Ђ | |
| Ⰽ |  | Како | Kako | /k/ | Κ | К |
| Ⰾ |  | Люди | Liudi | /l/, /ʎ/ | Λ | Л |
| Ⰿ |  | Мыслете | Mislete | /m/ | Μ | М |
| Ⱀ |  | Наш | Nax | /n/, /ɲ/ | Ν | Н |
| Ⱁ |  | Он | On | /ɔ/ | Ο | О |
| Ⱂ |  | Покой | Poko | /p/ | Π | П |
| Ⱃ |  | Рцы | Rtsy | /r/, /rʲ/ | Ρ | Р |
| Ⱄ |  | Слово | Slovo | /s/ | Σ | С |
| Ⱅ |  | Твердо | Tverdo | /t/ | Τ | Т |
| Ⱆ |  | Ук | Uk | /u/ | ΟΥ | У |
| Ⱇ |  | Ферт | Fert | /f/ | Φ | Ф |
| Ⱈ |  | Хер | Kher | /x/ | Χ | Х |
| Ⱉ |  | От | Ot | /o/ | Ω | Ѡ, Ѿ |
| Ⱌ |  | Цы | Tsy | /t͡ɕ/ | ץ | Ц |
| Ⱍ |  | Червь | Txerv | /t͡ʆ/ | Ч | |
| Ⱎ |  | Ша | Xa | /ʆ/ | ש | Ш |
| Ⱋ |  | Шта | Xta | /ʆtʲ/ | Щ | |
| Ⱏ |  | Ер | Er | /ɘ̯/ | Ъ | |
| ⰟⰉ |  | Еры | Ery | /ɨ/ | Ы | |
| Ⱐ |  | Ерь | Er' | /ɪ̯/ | Ь | |
| Ⱑ |  | Ять | Iat' | /jæ/, /æ/ | Ѣ | |
| Ⱖ |  | Ё | Io | /jɔ/ | ||
| Ⱓ |  | Ю | Iu | /ju/ | Ю | |
| Ⱔ |  | Юс малый | Ius maly | /ɛ̃/ | Ѧ | |
| Ⱗ |  | Юс малый йотированный | Ius maly iotirovanny | /jɛ̃/ | Ѩ | |
| Ⱘ |  | Юс большой | Ius bolxoi | /ɔ̃/ | Ѫ | |
| Ⱙ |  | Юс большой йотированный | Ius bolxoi iotirovanny | /jɔ̃/ | Ѭ | |
| Ⱚ |  | Фита | Fita | /f/, /θ/ | Θ | Ѳ |
| Ⱛ |  | Ик | Ik | /v/, /i/, /y/ | Υ | Ѵ |
Ikus, gainera
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/09/24 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- Eslaviar hizkuntzak Munduko hizkuntzen amarauna. Amarauna-languages.com
Kanpo estekak
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q145625
Multimedia: Glagolitic alphabet / Q145625
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.