Alejandro Goikoetxea
Alejandro Goikoetxea Omar (Elorrio, Bizkaia, 1895eko martxoaren 23a - Madril, 1984ko urtarrilaren 30a) euskal herritar ingeniaria izan zen. Bilboko Burdin Hesia eraikitzeko lanen zuzendari izan zen; Hesia erori zenean Eusko Gudarosteak traidoretzat hartu zuen.
Alejandro Goikoetxea | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Elorrio, 1895eko martxoaren 23a |
Herrialdea | Bizkaia, Euskal Herria |
Heriotza | Madril, 1984ko urtarrilaren 30a (88 urte) |
Jarduerak | |
Jarduerak | asmatzailea |
Jasotako sariak | ikusi
|
Zerbitzu militarra | |
Parte hartutako gatazkak | Espainiako Gerra Zibila |
Biografia
Elorrion jaio zen 1895eko martxoaren 23an.
Bilboko Burdin Hesia eraikitzeko lanen zuzendari izan zen. Bilbo inguratzen zuen defentsa hesi horren asmoa zen, Espainiako Gerra Zibilaren garaian, armada frankista geldiaraztea. Garai hartako arma modernoen aurrean (hegazkinak, bereziki), defentsa sistema aski ahula eta zaharkitua zen.[1][2][3]
1937. urtean Francoren aldera aldatu zen. Burdin Hesiaren xehetasun guzti-guztiak ezagutzen zituenez, euskal abertzaleek leporatu izan diote Burdin Hesi hura hain erraz erori izana, oso sendoa zela uste baitzuten, eta horrexen ondoren, Bilbo eta Bizkaiko azken herriak ere bai. Horrenbestez, Alejandro Goikoetxea traidoretzat gogoratu izan da eusko abertzaleen artean.[4][5] Hala ere, badirudi haren traizioak frankistei ez ziela askorik balio izan Burdin Hesia gainditu eta Bilbo konkistatzeko, ordurako ondo-ondo ezagunak baitzituzten defentsa sistema zaharkitu horren xehetasun gehienak, hegazkinetatik egindako argazkiei esker.[1][2]
Hurrengo urtean abiarazi zuen Talgo izeneko trenaren proiektua, Jose Luis Oriol enpresaburuaren babes ekonomikoarekin. TALGO izena sortzeko, Tren Articulado Ligero Goicoechea-Oriol izenaren hasierako letrak erabili zituzten, hau da, eta 1941. urtean burdinbideetan hasi zen Talgo trena.
Euskal Herrian eta batez ere Elorrion ondo ikusia eta gogoratua ez zenez, inoiz ez zen bere jaioterrira itzuli. Alejandro Goikoetxea 88 urterekin hil zen, Madrilen, 1984ko urtarrilaren 30ean. Han bizi dira gaur egun haren seme-alabak eta bilobak.[6]
Erreferentziak
- Mikel ARIZALETA: «El "pacto" de Santoña», Gara, 2007-08-27.
- Imanol VILLA: «El Cinturón de Hierro», El Correo, 2007-02-11.
- Josu CHUECA: «Burdin Gerrikoa puskatuta», 36ko Gerra orain.
- «Jesus Urbieta: "Gerraz oso oroitzapen txarrak ditut baina ahaztu egin behar da, beti ere idealei eutsiz"», Uztarria.
- Iñaki ANASAGASTI: «Desaparece el tren de un traidor», Iñaki Anasagastiren bloga, 2009-10-08.
- http://elpais.com/diario/1984/01/31/sociedad/444351601_850215.html.
Kanpo estekak
- (Gaztelaniaz) Aitor ANDUAGA EGAÑA: «Alejandro Goicoechea Omar», Auñamendi Eusko Entziklopedia.