Al-Shafi'i

Abū ʿAbdillāh Muḥammad ibn Idrīs al-Shāfiʿī (arabieraz: أَبُو عَبْدِ ٱللهِ مُحَمَّدُ بْنُ إِدْرِيسَ ٱلشَّافِعِيُّ‎, K.o. 767an jaio, eta 820ko urtarrilaren 19a zendu zen)[1][2][3][4][5] teologo, idazle eta jakintsu arabiar musulmana, eta jurisprudentzia islamikoaren (Uṣūl al-fiqh) printzipioen lehen laguntzailea izan zen. Askotan, «Shaykh al-Islām» izenez aipatua, al-Shāfi'ī lau imam sunita handienetako bat izan zen, zeinaren ondareak gai juridikoei eta irakaskuntzari buruz Shafi'i fiqh (edo Madhab) eskola sortzea ekarri baitzuen azkenean. Malik ibn Anas imamaren ikaslerik nabarmenena izan zen, eta Najar-eko gobernadore ere izan zen[6]. Palestinako Gazan (Jund Filastin) jaioa, Mekan eta Medinan, Hijazen, Yemenen, Egipton eta Irakeko Bagdaden ere bizi izan zen.

Al-Shafi'i

Bizitza
JaiotzaGaza, 767ko abuztuaren 28a
HeriotzaFustat (en) Itzuli, 820ko urtarrilaren 20a (egutegi gregorianoa) (52 urte)
Hobiratze lekuaMausoleum of Imam al-Shafi'i (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzakarabiera
Irakaslea(k)Malik ibn Anas
Muhammad al-Shaybani (en) Itzuli
Sufyan ibn `Uyaynah (en) Itzuli
Al-Layth ibn Sa'd (en) Itzuli
Wakee ibn al-Jarrah (en) Itzuli
Muslim ibn Khālid al-Zanjī (en) Itzuli
al-Zahrī (en) Itzuli
Q106650836 Itzuli
Ibn Abī Yaḥyá (en) Itzuli
Q20415302 Itzuli
Q108551574 Itzuli
Q106956225 Itzuli
Q106986510 Itzuli
Ibn ʻAlīyah (en) Itzuli
Abd-al-Wahhab ath-Thaqafí (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
JarduerakAlfakia, muhaddith (en) Itzuli, Kadia, Ulema eta poeta
Lan nabarmenak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama

Sarrera

Al-Shāfi'iren biografia antzematea ez da erraza. Dawud al-Zahiri izan omen zen halako biografia idazten lehena, baina liburua galdu egin da[7][8][9]. Bizirik dagoen biografia zaharrena Ibn Abi Hatim al-Razirena da (H.u. 327an jaio, eta O.a. 939an hil zen), eta anekdota bilduma bat baino ez da, horietako batzuk fantastikoak. Zirriborro biografikoa Zakarīya b idazleak idatzi zuen. Yahya al-Sājī berridatzi zuen geroago, baina, ordurako, jada istorio asko sartuak ziren al-Shāfi'iren bizitzaren historian[10]. Lehenengo benetako biografia Ahmad Bayhaqik idatzitakoa da (H.u. 458/O.a. 1066), eta, begi modernista batetik ikusita, kondaira gupidatsu gisa kalifikatuko litzateke. ikuspegi erredukzionista moderno baten arabera, horixe da zentzuzko irakurketa dirudiena.

Biografia

Arbasoak

Al-Shāfi'ī, izan ere, Banu Muttalib-en Quraixi leinukoa. zen, zeina Banu Hashim leinuaren anaikide eta Mahoma eta abbastar kalifena. Leinu horrek prestigioa eman ziokeen Mahomaren tribuko kide izateagatik eta birraitonak harekin zuen ahaidetasunarengatik[10]. Hala ere, al-Shāfi'ī pobrezian hazi zen, nahiz gizarte-zirkulu gorenetan harremanak izan.

Hastapenak

Gazan jaio zen, Axkelon herrian, 150 H.u. (O.a. 767) urtean[11]. Aita Siria (eskualdean) hil zen al-Shafi'i oraindik ume zela. al-Shafi'ik bi urte inguru zituela, bere amak Mekara joatea erabaki zuen bere Xarīf leinuaren bukaeraren beldurrez. Gainera, bere amaren familiako sustraiak Yemengoak ziren, eta bere familiako kide gehiago zeuden Mekan, non hobeto zaindua izango zela uste baitzuen bere amak. Ez da asko ezagutzen al-Shāfi'īk Mekan izandako hasierako bizitzari buruz, egoera txarretan hazi eta bere gaztetatik ikastera dedikatu zela izan ezik. Hala ere, kontu batek dio bere amak ezin izan zuela bere dokumentazioa erosi; beraz, hezurrei buruzko bere ikasgaiak idazten zituen sorbalda-hezurrei buruz, batez ere[10]. Ibn Khalid az-Zanji musulmanarekin ikasi zuen, garaian Mekako muftia, zeina Imam al-Shāfi'īren lehen irakasletzat hartzen den[12]. Al-Shāfi'īk, zazpi urterekin ikasi zuen, korana, buruz[13]. Hamar urterekin, Malik imamaren Muwattarekin konprometitu zen, eta, horrela, bere irakaslea ordezkatuko zuen bere faltan irakasteko. Al-Shāfi'īri, hamabost urterekin, fatuak emateko baimena eman zioten[14].

Imam Mālik-en ikaskuntza

Al-Shāfi'ī, lege-prestakuntza gehiago jaso asmoz, Al-Medinara joan zen bizitzera[10]; ezagutzak eskuratzeko, tradizioak agintzen zuen bezala[11]. Medinara abiatu zen adinari buruzko kontuak desberdinak dira[10]; batek hamahiru urte zituela zioen, beste batek hogei urte zituela adierazten zuen bitartean[15]. Bertan, Malik ibn Anas imam ospetsuak irakatsi zion urte askotan, zeina bere memoriarekin, ezagutzarekin eta adimenarekin harrituta geratu zen[11][16]. Imam Mālik hil zenerako, H.u. 179 (O.a. 795), al-Shāfi'īk, jurista bikain gisa, jada ospea lortua zuen[10]. Gerora, Imam Māliken iritzi batzuekin ados egongo ez bazen ere, al-Shāfi'īk begirunerik sakonena eman zion, beti «Irakaslea» gisa aipatuz[11].

Yemen Fitna

Hogeita hamar urte zituela, al-Shāfi'ī Yemengo Najran hiriko Abbasid gobernadore izendatu zuten[11][15]. Administratzaile justua zela frogatu zuen, baina, laster, fakzioen arteko jelosien artean nahasia izan zen. 803. urtean, al-Shāfi'ī, matxinada batean, alidarrei laguntzea leporatu zioten, eta, beraz, zitatua izan zen, kateaturik, Harun al-Rashid Raqqako kalifaren aurrera, alid batzuekin batera[10]. Beste konspiratzaileek hil zituzten bitartean, al-Shafi'iren defentsa elokuenteak kalifa konbentzitu zuen kargua baztertzeko. Beste kontu batzuek diote, ordea, Muḥammad ibn al-Ḥasan al-Shaybānī, Hanafi jurista ospetsua, gortean egon zela eta al-Shāfi'ī lege sakratuaren ikasle ezagun gisa defendatu zuela[10]. Egia dena da gertakariak al-Shāfi'ī harreman estuan jarri zuela al-Shaybānīrekin, eta, laster, bere irakasle izango zen. Baita gertakari horrek bere gainerako karrera lege ikasketetara bideratzera bultzatu zuela ere esan izan da, eta inoiz gehiago ez zuela gobernuko zerbitzurik bilatu[10].

Al-Shaybānī-rekin ikasketak eta Hanafī juristen aurrean agerpena

Al-Shāfi'ī Bagdadera joan zen Abu Hanifah-ren akolitoa zen al-Shaybānīrekin eta beste batzuekin ikastera[15]. Hemen garatu zuen bere lehen madhab, Abu Hanifa imamaren eta Malik imamaren irakaspenen eraginez. Bere lana "al Madhhab al Qadim lil Imam Shafi'i bezala" edo al-Shafi'i Eskola Zaharra bezala ezagutu zen. 

Hemen, jurista hanafirekin, aktiboki hartu zuen parte Al-Shāfi'īk legezko argudioetan, Mālikī pentsamendu-eskola gogor defendatuz. Agintari batzuek, bere argudioetan, hark aurkitutako zailtasunak azpimarratzen dituzte[10]. Al-Shāfi'īk, azkenean, Bagdad utzi zuen Mekara joateko, 804. urtean, ziurrenik, Hanafiren jarraitzaileek al-Shaybānīri egindako kexengatik, liskarretan al-Shafi'i zertxobait kritiko bihurtu baitzen al-Shaybānīren posizioarekin[10]. Ondorioz, al-Shāfi'īk parte hartu omen zuen al-Shaybānīrekin beren arteko desberdintasunen inguruko eztabaidan, hura nork irabazi zuen garbi ez dagoen arren[10].

Mekan, al-Shāfi'ī hitzaldiak ematen hasi zen Meskita Sakratuan, inpresio sakona utziz zuzenbideko ikasle askorengan, Ahmad Ibn Hanbal jurista hanbaliar famatua barne[10]. Al-Shāfi'īren arrazoibide juridikoa heltzen hasi zen, hanafī juristen arrazoibide juridikoaren indarra baloratzen hasi baitzen, eta Mālikī zein hanafī pentsamendu-eskolen berezko ahuleziez jabetu zen[10].

Bagdadera eta Egiptorako bidea
Kairoko Imam Shafi'i Mausoleoa

Al-Shāfi'ī, azkenean, Bagdadera itzuli zen OAko 810ean. Ordurako, jurista gisa zuen maila, nahikoa hazia zen espekulazio juridikoan ildo independente bat ezarri ahal izateko. Al-Mamun kalifak epaile kargua eskaini omen zion al-Shāfi'īri, baina hark uko egin zion eskaintzari[10].

Mahomaren familiarekin lotura

Oako 814. urtean, al-Shāfi'īk Bagdadetik Egiptora joatea erabaki zuen. Iraketik irteteko arrazoi zehatzak ez dira ziurrak, baina, Egipton, beste tutore bat ezagutu zuen, Sayyida Nafisa bint Al-Hasan, zeinak bere ikasketak, ekonomikoki ere, lagunduko zituen[3][4][5], non bere bizitzako lanak aginduko zizkien ikasleei. Bere dizipulu nagusietako hainbatek al-Shāfi'īk esandakoa idatzi zuten, eta, gero, zuzenketak egin ahal izateko, ozen irakurtzeko esan zien. Al-Shāfi'īren biografo guztiak ados daude esaterakoan bere izenpean egindako lanen ondarea bere ikasleekin egindako saio horien emaitza dela[10].

Nafisa, Mahomaren ondorengoa zen bere biloba Hasan ibn Aliren bitartez, eta Ishaq al-Mu'tamin-ekin (Jafar al-Sadiq imamaren seme eta Mahomaren ondorengoa hura ere) ezkondu zen, zeina, dirudienez, ash-Shafi'iren irakasleen Malik ibn Anas[2][17]:121 Nafisa, Mahomaren ondorengoa zen bere biloba Hasan ibn Aliren bitartez[3][4][5], eta Ishaq al-Mu'tamin-ekin (Jafar al-Sadiq imamaren seme eta Mahomaren ondorengoa hura ere) ezkondu zen, zeina, dirudienez, ash-Shafi'iren irakasleen Malik ibn Anas[1].

Heriotza
Imam Shafi'iren hilobia, Kairo

Gutxienez autoritate batek dio Malikiren jarraitzaile zen Fityan izeneko baten aldekoen eraso baten izandako zaurien ondorioz hil zela al-Shāfi'ī. Historiak dio al-Shāfi'ī garaile izan zela Fityanen aurkako eztabaida batean, eta hark, neurrigabea izanik, abusura jo zuen. Egiptoko gobernadoreak, al-Shafi'irekin harreman onak zituenak, Fityan zigortzeko agindua eman zuen hiriko kaleetan zehar ibil zedin ohol bat eramanez eta bere zigorraren arrazoia adieraziz. Fityanen aldekoak haserre zeuden tratu horrekin, eta al-Shafi'i erasotu zuten, mendeku gisa, bere hitzaldietako baten ostean. Al-Shafi'i egun batzuk geroago hil zen[18]. Hala ere, Ibn Hajar al-'Asqalani Tawālī al-Ta'sīs-en biografian, al-Shāfi'īren historia hori zalantzan jartzen du: «Ez dut hori iturri fidagarri batekoa jotzen» esanez[19]. Hala ere, al-Shāfi'īk hesteetako gaixotasun (hemorroide) larri bat pairatu zuela ere ezaguna da[20], eta horrek ahul eta gaixorik mantendu zuen bere bizitzako azken urteak. Beraz, bere heriotzaren kausa zehatza ezezaguna da[21].

Al-Shāfi'ī 54 urte zituela hil zen AH 204ko Rajab-en 30ean. (O.a. 820ko urtarrilaren 20an), Al-Fustat-en (Egipto) eta Banū 'Abd al-Hakam-eko gangan lurperatu zuten, al-Muqattam menditik gertu[10]. Qubbah (arabieraz: قُـبَّـة‎, kupula) AHko 608an (OAko 1212) Ayyubid Sultan Al-Kamil-ek eraiki zuen, eta mausoleoa gune garrantzitsua izaten jarraitzen du gaur egun[22][23].

Ondarea
Islama, Fiqh, Sunnah 

Al-Shāfi'īri fiqh (jurisprudentzia islamikoaren sistema) zientziaren funtsak sortu zituela aitortzen zaio. Fiqh-aren lau printzipio, iturri edo osagaiak izendatu zituen, zeinak garrantziaren arabera hauek diren:

  1. Korana.
  2. Hadith; hau da, Mahomaren hitz, ekintzen eta onespen isilaren bildumak. (Koranarekin batera, hauek osatzen dituzte «argitara emaniko iturriak»).
  3. Ijma; hau da, komunitate musulmanaren (tradizio purua) adostasuna.
  4. Qiyas; hau da, analogiaren metodoa[24][25][26][27][28].

John Burton jakituna urrunago doa Al-Shafi'i-i egoztean ez soilik fiqh-aren zientzia islamean ezartzeaz, baizik eta erlijioan duen garrantzia ere. «Bere garaikideek eta haien aurrekoek, islama fenomeno sozial eta historiko gisa definitzen zuten tokian, al-Shafi'ik argitara emaniko Lege bezala definitu nahi izan zuen»[29].

Xariaren sistematizazio horrekin, batasun-ondarea eman zien musulman guztiei, eta, eskualdean oinarritutako sistema juridiko independenteen garapenari, aurrea hartu zion. Lau eskola legal sunnitek edo madhab-ek Shafi'ik ezarritako esparruan mantentzen dituzte beren tradizioak. Eskola batek —Shafi'i fiqh— Al-Shāfi'ī du izena, eta mundu islamiarreko hainbat lekutan jarraitzen da: Indonesia, Malaysia, Egipto, Etiopia, Somalia, Yemen eta Iran mendebaldean, baita ere Sri Lankan eta Indiako hegoaldean, batez ere, Malabar kostaldeko Ipar Keralan eta Karnatakako Canara eskualdean.

Al-Shāfi'īk Mahomaren hadith baten azken agintea azpimarratu zuen; hortaz, Korana ere «tradizioen argitara interpretatu behar zen (haditha, alegia), eta ez alderantziz»[30][31]. Tradizionalki, Korana Sunnahren agintearen gainetik jotzen den arren, Al-Shafi'ik «sutsuki» argudiatu zuen sunnah «koranarekin berdintasunean» dagoela (Daniel Brown jakintsuaren arabera), zeren, al-Shafi'ik esan bezala: «Profetaren agindua da; Allah Ahalguztidunaren agindua»[32][33].

Al-Shāfi'ī

«Behin eta berriz azpimarratzen du ezerk ezin duela Profetaren agintea gainditu, tradizio isolatu batek bakarrik frogatzen badu ere, eta Profetarenganaino atzera egiten duen ongi benetakotutako tradizio orok lehentasuna duela bere lagunen, haien ondorengoen edo geroko agintarien iritzien gainetik»[34].

Komunitate musulmanak Mahomaren hadithetan duen ikuspegia eta Mahomaren lagunen hadithekiko interesik eza (Al-Shāfi'ī baino lehenago eskuarki erabiliak ziren adith gehienek bizirik iraun baitzuten eta hil ondoren bere irakaspenak zabaldu baitzituzten) Al-Shāfi'īren doktrinaren arrakasta islatzen duela uste da (Joseph Schacht jakintsuaren arabera)[34].

Al-Shāfi'īren eragina hain handia izan zen, non Sunnah terminoaren erabilera ere aldatu baitzuen, «harik eta profetaren sunnah bakarrik esanahia izan arte» (John Burtonen arabera, hori izan zen bere «printzipioaren lorpena»)[35]. Lehenago, sunnah tribu-ohiturei eta usadioei erreferentzia egiteko erabiltzen zen bitartean[36], gero, sunnah izenak Mahomaren Sunnah esan nahi zuen[35] Al-Shāfi'īk, bitartean, «musulmanek praktikan jarraitzen zuten sunnah» ez-aginkorra eta haiek jarraitu behar zuten Profetaren «sunnah» bereizten zituen[29]

Zientzia islamikoetan, «Profetaren Sunnah» eta Koranaren arteko «bereizkuntza teoriko formal baten inposaketa» dela aitortzen du Burtonek, «batez ere, oinarrizko bi iturriek talka egiten zutela zirudien lekuetan»[35].

Kalam

Kalam-en aurka gogor egin zuten hasierako teologo tradizionalista horien parte izan zen Al-Shafi'i, eta teologo espekulatiboak kritikatu zituzten Korana eta Sunnah alde batera uztzi eta Kalam hartzeagatik[37].

Egiturak

Saladinek madrassa bat eta santutegi bat eraiki zituen bere hilobiaren lekuan. Saladinen anaia Afdalek mausoleo bat eraiki zion 1211n, fatimideen porrotaren ostean. Jendeak justizia eskatzeko gune bat izaten jarraitzen du[38].

Jarraitzaileak

Imam al-Shāfi'ī-ren eskolaren jarraitzaileen artean hauek daude:

Lanak

100 liburu baino gehiago idatzi zituen[42]. Baina, gehienak, ez dira gurera iritsi. Gaur egun, eskuragarri dauden bere obrak hauek dira:

Horrez gain, al-Shafi'i poeta elokuentea zen, eta, morala eta jokabidea jorratzeko xedez, poema labur asko idatzi zituen.

Istorio anekdotikoak

Istorio asko kontatzen dira al-Shafi'iren haurtzaroari eta bizitzari buruz, eta zaila da egia mitoetatik bereiztea:

Tradizioak dio zazpi urte zituela Korana buruz ikasi zuenean; hamar zituenerako, buruz ikasi zuen Malik ibn Anasen Muwatta, eta muftia zen (fatua emateko baimena eman zitzaion) hamabost urterekin. Egunero, Korana errezitatzen zuen otoitzean, eta, ramadanaren garaian, egunean bitan. Kontu apokrifo batzuek diote oso ederra zela, bizarrak ez ziola ukabilaren luzera gainditzen eta oso beltza zela. Eraztun bat zeraman hitz hauekin: «Allah nahikoa da Muhammad ibn Idris-entzako konfiantza gisa». Oso eskuzabala zela ere ezaguna zen.

Arkulari bikaina ere bazen[11]; poeta, eta kontu batzuek bere garaiko elokuenteena deitzen diote. Zenbait kontuk diote bazegoela beduino talde bat berari entzutera esertzen zena, ez ikasteko, hizkuntzaren erabilera elokuentea entzuteko baizik. Geroko aroetan ere, bere hizkerak eta lanak, arabiar gramatikariek erabiltzen zituzten. Nasir al-Sunnah, Sunnaren defendatzaile, titulua eman zioten.

Al-Shafi'ik oso maite zuen Mahoma profeta islamiarra. Al Muzanik esan zuen berari buruz: «Eskola Zaharrean esan zuen: "Erregua profetari bedeinkapenak eskatzearekin amaitzen da, eta, bere amaiera, horren bidez baino ez da». Al-Karabisik esan zuen: «Entzun nion al-Shafi'iri esaten ez zitzaiola gustatzen norbaitek "Mezularia" (al-Rasul) deitzea, baizik "Alaren Mezularia" (Rasul Allah) esan behar zuela harenganako begiruneagatik» Hiru zatitan banatu zuen bere gaua: zati bat idazteko; bestea, otoitzerako, eta, hirugarrena, lo egiteko.

Idazti apokrifoek diote Ahmad imamak al-Shafi'i buruz esan zuela: «Inoiz ez nuen inor ikusi al-Shafi'i baino gehiago hadithari atxikitzen. Inork ez zion aurrea hartu haditha liburu batean idazteko». Ahmad imamek ere esan omen zuen: «Hadithen jakintsuetako batek ere ez zuen tinterorik ez lumarik ukitu, al-Shafi'irekin zor izugarria zuena izan ezik».

Ahmad Ibn Hanbalek al-Shafi'i «tradizioari fidelena den imam gisa» hartu zuen, tradiziotik ra'y-aren[43] adierazleen aurkako garapenera eraman zuena jendea. Ibn Hanbalen hitzetan:

«Ikasketetan, inoiz ez zen garrantzizko inor izan gutxiago erratu zenik eta Profetaren sunnah hurbilagotik jarraitu zuenik al-Shafi'i baino»[44].

Muhammad al-Shaybanik esan zuen: «Hadithen jakintsuek hitz egiten badute, al-Shafi'iren hizkuntzan da».

Shah Waliullah Dehlawi XVIII. mendeko jakintsu islamiar sunitak adierazi zuen[45]:

« Mende bakoitzaren amaieran, mujadid bat agertzen da: I. mendeko mujadida Ahlul Sunnahko imam Umar bin Abdul Aziz izan zen; 2. mendeko mujadida Ahlul Sunnahren imam Muhammad Idrees as-Shafi'i zen; 3. mendekoa Ahlul Sunnahko imam Abu Hasan Ashari, eta IV. mendekoa Abu Abdullah Hakim Nishapuri.  »

Kontu askoren arabera, argazki-memoria omen zuen. Anekdota batek dio, irakurtzean, beti liburu baten alde bat estalita edukitzen zuela, zeren beste orrialdeari, kasualitatez, emandako begirada bat oroimenean atxikiko baitzitzaion.

Xake jokoa gerraren irudia zela aldarrikatu zuen, eta, posible zela xakean jokatzea, taktika militarrak konpontzeko buruko ariketa gisa. Xakea ezin zen apustu baten truke jokatu, baina jokalari bat ez zen legez kanpoko hartu buruko ariketa gisa egiten bazuen. Baldin eta jokalariak xakerako zuen zaletasunak beste bizi-arau bat hautsi ez zezan zaintzen bazuen, ez zuen kalterik ikusten xakean jokatzean. Xakean jokatzen zuen berak, eta bere praktika defendatzen zuen bere lagun askoren adibidearekin. 

Aipamenak
  • Perlak bilatzen dituena itsasoan murgiltzen da[46].
  • Kalam-en liburuetatik ezin dela islamaren ezagutzarik lortu esan zuen, kalama «ez baitator ezagutzatik»[47][48], eta «hobe da gizon batek bere bizitza osoa Alak debekatu duen guztia egiten ematea —Alarengandik alde egiteaz gain— bizitza osoa kalamean sartuta igarotzea baino»[12].
  • Mahoma profeta islamikoaren hadithak zalantzan jarri, arrazoitu eta pentsamendu kritikorik gabe onartu behar dira. «Hadith bat Profetatik datorrela egiaztatzen bada, errespetatu egin behar dugu, eta zure hitzaldia eta besteen zertarako, nola eta abarri buruz hitz egitea akats bat da»[34].

Erreferentziak
  1. «Imam Ja’afar as Sadiq | History of Islam» web.archive.org 2015-07-21 (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  2. (Ingelesez) Yasin Dutton. 2022-06-03 (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  3. «Nafisa at-Tahira» web.archive.org 2019-06-26 (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  4. (Ingelesez) Zayn Kassam. 2022-06-03 (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  5. YMD. (2015-02-02). «Great Women in Islamic History: A Forgotten Legacy» Young Muslim Digest (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  6. Fadel, M.. (2008). The True, the Good and the Reasonable: The Theological and Ethical Roots of Public Reason in Islamic Law. Canadian Journal of Law and Jurisprudence.
  7. Al-Nawawi, Tahdhib al-Asma wal-Lughat, v.1, pg.82
  8. Ibn Hajar al-Asqalani, Tawalli al-Ta`sis li-Ma'ali Muhammad bin Idris, pg.26
  9. Ibn 'Asakir, History of Damascus
  10. Shāfiʻī, Muḥammad ibn Idrīs, or 768-820; شافعي، محمد بن ادريس،, or 768-820. (1987). al-Imām Muḥammad ibn Idris al-Shāfıʻı's al-Risāla fī uṣūl al-fiqh : treatise on the foundations of Islamic jurisprudence. (2nd ed. argitaraldia) Islamic Texts Society ISBN 0-946621-15-2. PMC 16924776. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  11. Haddad, Gibril Fouad. (2007). The four Imāms and their schools : Abu ̄Ḥanifa, Mal̄ik, al-Shaf̄iʻi, ̄ Aḥmad. Muslim Academic Trust ISBN 978-1-902350-09-7. PMC 428881325. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  12. Ibn Kathir, Tabaqat Ash-Shafi'iyyin, Vol 1. Page 27 Dār Al-Wafa’
  13. «Dār al-islām / dār al-ḥarb in the Tafsīr by Ibn Jarīr al-Ṭabarī and in Early Traditions» <i>Dār al-islām / dār al-ḥarb</i> (BRILL): 108–124. 2017-01-01 (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  14. Comes, Mercè. (2014). «Ibn Abī al-Shukr: Muḥyī al-Milla wa-‘l-Dīn Yaḥyā AbūҁAbdallāh Ibn Muḥammad ibn Abī al-Shukr al-Maghribī al-Andalusī [al-Qurṭubī»] Biographical Encyclopedia of Astronomers (Springer New York): 1044–1046. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  15. (Ingelesez) Al-Nawawi. 2022-07-31 (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  16. Archived copy. .
  17. Dutton, Yasin. The Origins of Islamic Law: The Qurʼan, the Muwaṭṭaʼ and Madinan ʻAmal. , 16 or..
  18. Khadduri, pp. 15–16 (Translator's Introduction). Khadduri cites for this story Yaqut's Mu‘jam al-Udabā, vol. VI pp. 394–95 (ed. Margoliouth, London: 1931), and Ibn Hajar's Tawālī al-Ta'sīs, p. 86.
  19. Ibn Hajar's Tawālī al-Ta'sīs, p.185 DKi 1986 edition
  20. Ibn Hajar's Tawālī al-Ta'sīs, p.177 DKi 1986 edition
  21. Khadduri, p. 16 (Translator's Introduction).
  22. Archnet. .
  23. Tour Egypt :: The Mausoleum of Imam al-Shafi. .
  24. Snouck Hurgronje, C. Verspreide Geschriften. v.ii. 1923-7, page 286-315
  25. Étude sur la théorie du droit musulman (Paris : Marchal et Billard, 1892–1898.)
  26. Margoliouth, D.S., The Early Development of Mohammedanism, 1914, page 65ff
  27. Schacht, Joseph in Encyclopedia of Islam, 1913 v.IV, sv Usul
  28. SCHACHT, JOSEPH. (1937). «Christiaan Snouck Hurgronje» Der Islam 24 (2)  doi:10.1515/islm.1937.24.2.192. ISSN 0021-1818. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  29. Burton, Islamic Theories of Abrogation, 1990: p.14
  30. J. SCHACHT, An Introduction to Islamic Law (1964), supra note 5, at 47
  31. Forte, David F.. (1978). «Islamic Law; the impact of Joseph Schacht» Loyola Los Angeles International and Comparative Law Review 1: 13..
  32. al-Shafii ‘’Kitab al-Risala’’, ed. Muhammad Shakir (Cairo, 1940), 84
  33. (Ingelesez) «Rethinking Traditions in Modern Islamic Thought - Daniel W. Brown | PDF» Scribd (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  34. Anderson, J.N.D.. (1952). «Joseph Schacht: The Origins of Muhammadan Jurisprudence. London: Oxford University Press 1950. xii, 348 pp» Die Welt des Islams 2 (2): 136.  doi:10.1163/157006052x00068. ISSN 0043-2539. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  35. Burton, Islamic Theories of Abrogation, 1990: p.15
  36. Burton, Islamic Theories of Abrogation, 1990: p.12
  37. Abrahamov, Binyamin. (1998). Islamic theology : traditionalism and rationalism. Edinburgh University Press ISBN 978-1-4744-6378-2. PMC 607111230. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  38. Ruthven Malise, Islam in the World. 3rd edition Granta Books London 2006 ch. 4, page 122
  39. The Levels of the Shafiee scholars by Imam As-Subki طبقات الشافعية للسبكي
  40. Nahyan Fancy, Science and Religion in Mamluk Egypt (2013, ISBN 1136703616), page 23: "... highlighted by the latter-day Shafi'i authority, Jalal al-Din al-Suyuti."
  41. Scott C. Lucas, Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunni Islam (2004, ISBN 9004133194), page 72: "It is somewhat astonishing that al-Dhahabi, a purported adherent to the Shafi'i madhhab, does not honor al-Shafi'i with the sobriquet Shayk al-Islam." (Emphasis added.)
  42. David Waines, An Introduction to Islam, Cambridge University Press, 2003, p. 68
  43. Lucas, Scott C.. (2004). Constructive critics, Ḥadīth literature, and the articulation of Sunnī Islam : the legacy of the generation of Ibn Saʻd, Ibn Maʻīn, and Ibn Ḥanbal. Brill ISBN 90-04-13319-4. PMC 54073851. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  44. Rustom, Mohammed. (2004-10-01). «An Introduction to Islam» American Journal of Islam and Society 21 (4): 131–133.  doi:10.35632/ajis.v21i4.1762. ISSN 2690-3741. (Noiz kontsultatua: 2022-08-18).
  45. Izalat al-Khafa p. 77 part 7
  46. Diwan al-Imam al-shafi'i, (book of poems – al-shafi'i) p. 100; Dar El-Mrefah Beirut – Lebanon 2005. ISBN 9953-429-33-2
  47. Dhammul-Kalaam (Q/213)
  48. Dhahabi, as-Siyar (10/30)

Bibliografia
  • Burton, John (1990). The Sources of Islamic Law: Islamic Theories of Abrogation (PDF). Edinburgh University Press. ISBN 0-7486-0108-2. Retrieved 21 July 2018
  • Ruthven Malise, Islam in the World. 3rd edition Granta Books London 2006 ch. 4
  • Majid Khadduri (trans.), "al-Shafi'i's Risala: Treatise on the Foundation of Islamic Jurisprudence". Islamic Texts Society 1961, reprinted 1997. ISBN 0-946621-15-2ISBN 0-946621-15-2.
  • al-Shafi'i, Muhammad b. Idris,"The Book of the Amalgamation of Knowledge" translated by Aisha Y. Musa in Hadith as Scripture: Discussions on The Authority Of Prophetic Traditions in Islam, New York: Palgrave, 2008

Helal M Abu Taher, Char Imam (Lau Imam), Islamic Foundation, Dhaka, 1980.

Ikus, gainera

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.