Ahuntz-bizar

Ahuntz-bizarra (Hericium erinaceus) Hericiaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ale gazteen zati mamitsua jateko ona da, baina ez biltzea gomendatzen da, espezie urria, arraroa eta ederra baita.

Ahuntz-bizarra
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaRussulales
FamiliaHericiaceae
GeneroaHericium
Espeziea Hericium erinaceus
Pers., 1797
Mikologia
 
himenio tolestua
 
txapelik ez
 
espora zuriak dauzka
 
bizkarroia da
 
jateko bikaina da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Deskribapena

Karpoforoa: Biribildu samarra, 10 - 30 cm-ko zabalera eta 10 - 15 cm-ko altuera du, oinarri motza eta zabala du, zurezko substratuarekin bat egiteko. Errezeptakulu guztia adarkatu gabeko orratzez estalita dago, luze samarrak, (2 - 5 cm luze) flexuosoak, hauskorrak, zurixkak edo krema zurbilduak gaztetan eta okre-krema kolorekoak zahartzean.

Haragia: Zuria, sendoa eta elastikoa, Fruta usain atsegina du eta zapore gozoa.[2]

Etimologia: Erinaceus epitetoa latinetik dator, kirikino esan nahi duen "ericius" hitzetik. Kirikinoaren antza duelako.

Jangarritasuna

Jateko ona gaztetan.[3]

Nahasketa arriskua

Hericium clathroides delakoarekin, honek orratz adarkatuak ditu, desberdinak eta irregularki banatuak.[4]

Sasoia eta lekua

Udazkenetik negura, hostogalkorren enborretan (Quercus, Fagus, Fraxinus).[5]

Banaketa eremua

Ipar Amerika, Europa, Asiako iparraldea.

Espeziearen egoera

Aranzadi Elkartearen arabera, ahuntz-bizarra desagertzeko arriskuan dauden onddoen eusko-kantauriar Zerrenda Gorrian dago.[6] Azken urteotan mikologia adituek onddo batzuen beherakada kuantitatibo eta kualitatibo handia egon dela ohartarazi dute. Adituen esanetan, egoera honek hainbat eragile ditu, tartean klima aldaketa, pestiziden erabilera eta bilketa masiboak.

Erreferentziak
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 577 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 460 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  4. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 475 or. ISBN 84-282-0541-X (T. 3). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  5. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 114 or. ISBN 84-87997-86-4..
  6. Zerrenda Gorria, Aranzadi Zientzia Elkartea

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.