Aho-korapilo

Aho-korapiloak ahoskatu eta zuzen esaten nekezak diren esaldiak dira, fonetikoki antzekoak diren hitzak lotuz sortutakoak.

Jolas moduan erabiltzen dira, esaldia errepikatuz azkenean zuzen eta azkar esan arte. Herri literaturaren barruko genero txiki moduan hartzen dira aho-korapiloak eta igazkizunak, corpus aldetik eta mamiaren aldetik besteen aldean xumeagoak direlako. Hala eta guztiz ere, kultura eta hizkuntza guztietan daude halakoak, betidanik esan daiteke. Behin bakarrik esateko ez hainbeste, baina bost edo zortzi aldiz arnasa baten esan behar izanez gero hor dator jokoa, baita korapiloa ere.[1]

Euskarazko korapilo batzuk

Hainbat aho-korapilo jaso dira euskaraz, hona hem horietako batzuk:[2]

Irudia izenburua Korapiloa
 Akerra
Akerrak adarrak okerrak ditu.
Adarrak okerrak akerrak ditu.
Okerrak akerrak adarrak ditu.
Baditu, bere, bereak ditu.
----
Martin Akerramakerrakoren aker adar
okerra baino aker adar okerragorik
ez dut ikusi nik.[3]
Orrazia
 Zorria
Zorri barri
sarri larri
eta barregarri
Baga Biga Higa...
 Baga Biga Higa...
Baga, biga, higa,
laga, boga, sega,
zai, zoi, bele,
harma, tiro, pun!
Xirristi-mirristi
gerrena plat,
Olio zopa
Kikili salda,
Urrup edan edo klik
... ikimilikiliklik ...
Sanson
 Zein zan Sanson?
—Sanson zein zan?
—Sanson Sanson zan!
—Eta Sanson Sanson ez bazan
Sanson zein izango zan?
—Sanson Sanson ez bazan
ez zan Sanson izango!
Atorra
 Giputz-apezez eta iztupez
Iputz-apezak napar-istupez atorra
Napar-apezak iputz-istupez atorra
Aulkia
 Aulkipean kapa
Alkipean kapa, kapa alkipean;
alkipean kapa, kapa alkipean.
Balkoian Idoia
 Han goian, balkoian, Idoia
Han goian, balkoian, Idoia.
Hor bertan, kartetan, don Beltran.
Hementxe, Matilde eta Mertxe!
 Amama, mamua eta mamorroa
Amamak mamua maite du.
Mamuak mamia maite badu,
eta mamian mamorroa badago,
amamak maite duen mamuak
ez du mamia jango.
 Patxi Putxi Ibargutxi[4]
– Hemen bizi al da Patxi Putxi Ibargutxi?
– Hemen hiru Patxi Putxi Ibargutxi bizi dira:
goiko Patxi Putxi Ibargutxi teilatupekoa,
erdiko Patxi Putxi Ibargutxi
goiko Patxi Putxi Ibargutxi
teilatupekoaren azpikoa,
eta beheko Patxi Putxi Ibargutxi
goiko Patxi Putxi Ibargutxi teilatupekoaren azpikoaren
Patxi Putxi Ibargutxi erdikoaren azpikoa.
– Horiek Patxi Putxi Ibargutxi asko dira.
– Horiek ez dira
ez Patxi Putxi Ibargutxi asko,
ez Patxi Putxi Ibargutxi gutxi,
horiek hiru Patxi Putxi Ibargutxi
besterik ez dira.

Gaztelaniazko korapilo batzuk

Zenbait aho-korapilo gaztelaniaz:[5]

  • (Gaztelaniaz) Como poco coco como, poco coco compro.
  • (Gaztelaniaz) ¿Cómo quieres que te quiera si el que quiero que me quiera no me quiere como quiero que me quiera?
  • (Gaztelaniaz) Me han dicho que has dicho un dicho. Un dicho que he dicho yo Ese dicho que te han dicho que yo he dicho no lo he dicho. Pues si yo lo hubiera dicho estaría muy bien dicho por haberlo dicho yo.
  • (Gaztelaniaz) El cielo está enladrillado, ¿quién lo desenladrillará? El desenladrillador que lo desenladrille, buen desenladrillador será.
  • (Gaztelaniaz) El cielo está encanquinculado, ¿quién lo encanquinculará? El encanquinculador que lo encanquincule, buen encanquinculador será.
  • (Gaztelaniaz) El arzobispo de Constantinopla se quiere desarzobispoconstaninopolizar, el desarzobispoconstantinopolizador que lo desconstantinopolice, buen desarzobispoconstantinopolizador será.
  • (Gaztelaniaz) Tres tristes tigres triscaban trigo en un trigal. Un tigre, dos tigres, tres tigres trigaban en un trigal. ¿Qué tigre trigaba más? Todos trigaban igual.

Katalanezko korapilo batzuk

Zenbait aho-korapilo katalanez:[6]

  • (Katalanez) Setze jutges d'un jutjat mengen fetge d'un penjat si el penjat es despengés es menjaria els setze fetges dels setze jutges que l'han jutjat.
  • (Katalanez) M'han dit que tu has dit un dit que jo no he dit; el dit que tu has dit, jo no l'he dit, perquè si jo hagués dit que tu l'has dit, fóra ben dit per haver-lo jo dit.
  • (Katalanez) Plou poc, però quan plou plou prou. A Calp plou poc, però per a lo poc que plou, plou prou. Plou poc, però pa lo poc que plou plou prou.
  • (Katalanez) El cel està endormiscat. Qui el desendormiscarà? El desendormiscador que el desendormisqui bon desendormiscador serà.
  • (Katalanez) Duc pa sec al sac, m'assec on sóc i el suco amb suc.
  • (Katalanez) Al Marroc un marrec tira un roc i cau al rec. Un ric li diu: Roc no siguis ruc que jo no ric.
  • (Katalanez) En Pinxo li va dir a en Panxo: vols que et punxi amb un punxó? I en Panxo li va dir a en Pinxo: punxa'm però a la panxa no.
  • (Katalanez) A cap cap cap que Déu deu deu.
  • (Katalanez) En cap cap cap el que cap en aquest cap.

Ingelesezko korapilo batzuk
  • (Ingelesez) How much wood would a woodchuck chuck if a woodchuck could chuck wood? A woodchuck would chuck all the wood he could chuck if a woodchuck would chuck wood.[7]
  • (Ingelesez) The seething sea ceaseth and thus the seething sea sufficeth us.[8]
  • (Ingelesez) She sells sea-shells by the sea-shore. The shells she sells are sea-shells, I'm sure. For if she sells sea-shells by the sea-shore. Then I'm sure she sells sea-shore shells.[8]

Frantsesezko korapilo batzuk
  • (Frantsesez) Bonjour madam Sans-Soucis! Combien sont ces saucissons-ci? Ces saucissons ci sont six cent six sous. Si ces saucissons ci sont six cent six sous, ces sausissons ci sont six cent six sous trop cher!
  • (Frantsesez) Un chasseur sachant chasser sait chasser sans son chien de chasse.

Portugesezko korapilo batzuk

Zenbait aho-korapilo portugesez:[9]

  • Três pratos de trigo para três tigres tristes.
  • O rato roeu a roupa do Rei de Roma e a rainha com raiva resolveu remendar.
  • Num ninho de mafagafos, cinco mafagafinhos há! Quem os desmafagafizá-los, um bom desmafagafizador será.
  • A Iara agarra e amarra a rara arara de Araraquara.
  • Em rápido rapto, um rápido rato raptou três ratos sem deixar rastros.
  • Bagre branco, branco bagre.
  • O padre pouca capa tem porque pouca capa compra.
  • Casa suja, chão sujo.
  • Se o Pedro é preto, o peito do Pedro é preto e o peito do pé do Pedro também é preto.
  • O pinto pia, a pipa pinga. Pinga a pipa e o pinto pia. Quanto mais o pinto pia, mais a pipa pinga.

Erreferentziak
  1. Etxebarria, Igone; Kaltzakorta, Xabier. (2009). Herri literatura. Eusko jaurlaritzaren argitalpen zerbitzu nagusia = Servicio central de publicaciones del Gobierno vasco. Labayru ikastegia ISBN 978-84-457-3033-1. (Noiz kontsultatua: 2023-07-20).
  2. Partekatu. «50 Trabalenguas en Euskera para ponerte a prueba» partekatu.com (Noiz kontsultatua: 2023-07-11).
  3. Olaizola (Txiliku), J. M.. (2000). Axa mixa zilarra. Elkarlanean, 99 or. ISBN 84-8331-657-9..
  4. Lertxundi, Anjel. (2002). Aizak eta aizan elkarrekin dantzan. Elkar, 126 or. ISBN 84-8331-823-7..
  5. «Trabalenguas» iesaugustobriga.educarex.es (Noiz kontsultatua: 2023-07-13).
  6. (Katalanez) Katalanezko Wikipidea. (2023-05-16). Embarbussament. (Noiz kontsultatua: 2023-07-13).
  7. (Ingelesez) Ingelesezko wikipwdia. (2023-06-23). How much wood would a woodchuck chuck. (Noiz kontsultatua: 2023-07-13).
  8. (Ingelesez) Ingelesezko Wikipedia. (2023-05-31). Tongue twister. (Noiz kontsultatua: 2023-07-13).
  9. Trava-Línguas. Só Português.

Bibliografia
  • Olaizola (Txiliku), J. M.. (2000). Axa mixa zilarra. Elkarlanean, 99 or. ISBN 84-8331-657-9..

Ikus, gainera

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.