Adam Elsheimer
Adam Elsheimer (Frankfurt am Main, 1578ko martxoaren 18a - Erroma, 1610ko abenduaren 11) alemaniar margolaria izan zen. Erroman zendu zen, 32 urte besterik ez zituela, baina XVII. mendeko Barroko pinturan eragin handia izan zuen. Margo gutxi eta neurri txikikoak egin zituen, gehienak kobrezko xafletan marraztuak. Haietan argi efektu anitz ageri dira eta paisaiarekiko trataera berriztatzailea. Hainbat artistarengan eragina izan zuen, Rembrandt eta Peter Paul Rubens barne.
Adam Elsheimer | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Frankfurt am Main, 1578ko martxoaren 18a |
Herrialdea | Alemania |
Heriotza | Erroma, 1610eko abenduaren 11 (32 urte) |
Hobiratze lekua | San Lorenzo in Lucina basilika |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | alemana |
Irakaslea(k) | Philipp Uffenbach Hans Rottenhammer (en) |
Ikaslea(k) | ikusi
|
Jarduerak | |
Jarduerak | margolaria |
Lantokia(k) | Erroma |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Bizitza eta lana
Frankfurt am Mainen jaio zen, hamar seme-alabako sendi batean. Aitaren etxea Albrecht Dürerren Heller Erretaula zegoen tokitik metro gutxira zegoen. Philipp Uffenbachen ikaslea izan zen eta ziur asko 1596an Estrasburgon izan zen. 1598an, hogei urte zituela, Italiara joan zen, aldez aurretik Munichetik igaro ondoren, hala dokumentatuta baitago.[1]
Ustez, Elsheimerrek Venezian lan esanguratsu batzuk egin zituen, besteak beste, Kristoren Bataioa (National Gallery, Londres), eta Familia Santua (Gemäldegalerie, Berlin). Azken horrek Veneziako Tintoretto eta Paolo Veroneserengan eragina izan zuen, baita Rottenhammerrengan ere.
Ospetsua eta margolaritzako dohainak bazituen ere, antza, diru eskasean eta larri bizi eta hil egin zen.
Elsheimerrek margotzen zituen gaiak bitxiak edo originalak izan ziren, bai mitologiari ingurukoak bai erlijioari lotutakoak. Jupiter eta Merkurio, Philemon eta Baucisen etxean (1608, Dresden) Ovidioren pasarte batean oinarritua da, eta ordur arte ez zen sekula margotua izan; Ceresen txantxa (Kingston, Ontario, baita Prado Museoan kopia bat); Apolo eta Coronis (Liverpool); eta Il Contento (Edinburgh) gaiak ere ordu arte sekula ez ziren margotu. Erlijioari lotutako irudiak ohikoagoak ziren baina, esaterako, St Lawrence Martiriorako prestatzen (Londres) ezohiko irudi bat da.
Erreferentziak
- Gronert, Stefan (2003).
Bibliografia
- Keith Andrews: Adam Elsheimer. Werkverzeichnis der Gemälde, Zeichnungen und Radierungen. Schirmer/Mosel, München 1985, ISBN 3-88814-142-7; erweiterte Neuauflage 2006, ISBN 3-8296-0244-8.
- Franziska Bachner: Gleichartigkeit und Gegensatz. Zur Figurenbildung bei Adam Elsheimer. In: Städel-Jahrbuch. Neue Folge, Bd. 16, 1997, S. 249-256.
- Franziska Bachner: Figur und Erzählung in der Kunst-Adam Elsheimers. Würzburg 2006 (Tesia, Universität Würzburg, 1995).
- Reinhold Baumstark (Hrsg.): Von Neuen Sternen. Adam Elsheimers "Flucht nach Ägypten". Anlässlich der Ausstellung Von Neuen Sternen. Adam Elsheimers Flucht nach Ägypten, Alte Pinakothek, München, 17. Dezember 2005 bis 26. Februar gisa 2006. Erosketak von Marcus Dekiert. DuMont, Köln 2005, ISBN 3-8321-7583-0.
- Ernst Holzinger (1959), "Elsheimer, Adam", Neue Deutsche Biographie (NDB) (alemanez), 4, Berlin: Duncker & Humblot, pp. 465-466 ; (testu osoa online)
- Rüdiger Klessmann u. bat.: Im Zehatz-mehatz die Welt entdecken, Adam Elsheimer 1578-1610. Ausstellungskatalog des Städel-Museoak, Frankfurt am Main. Edizioa Minerva, Frankfurt am Main 2006, ISBN 3-938832-06-1.
- Christian Lenz: Adam Elsheimer. Hil Gemälde im Städel. Ausstellung 1977 im Städelschen Kunstinstitut. Städel, Frankfurt am Main 1977.
- Gottfried Sello: Adam Elsheimer. Beck, München 1988, ISBN 3-406-32026-0.
- Andreas Thielemann, Stefan Gronert (Hrsg.): Adam Elsheimer Rom: Werk – Kontext – Wirkung. Hirmer, München 2008, ISBN 978-3-7774-4255-6.
- Alfred Woltmann (1877), "Elsheimer, Adam", Allgemeine Deutsche Biographie (ADB) (Alemanez), 6, Leipzig: Duncker & Humblot, p. 66