Abauntz

Abauntz historiaurreko aztarnategia da, Ultzamako Arraitz herrian dagoena, Nafarroa Garaian. Pirinioen hegoaldean dagoen solutrear aztarnategi bakarra den arren, magdaleniar eta aziliar aztarnak ere topatu zituzten bertan[1].

Abauntz
Map
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Probintzia Nafarroa Garaia
UdalerriaUltzama
Koordenatuak43°0′48″N 1°38′30″W
Ezaugarriak
Garaiera700
Bisitagarriaez
Margoakbai
Aztarnakbai

Leizean, hainbat indusketa arkeologiko burutu ditu Zaragozako unibertsitateko irakaslea den Pilar Utrillak. Haietan, 1993an eta 1994an, grabatuak zituzten hainbat harri topatu zituzten. Erradiokarbonoz datatu eta kalibratu ondoan ondorioztatu zuten markek 13.660 urte zituztela[2].

Marka horiek mapa bat osa zezaketen (Europako zaharrena izanen litzatekeena, hortaz), aurrean dagoen San Gregorio mendiarena hain zuzen. Izan ere, ibaia, ibaiadarrak, lautada eta abar izan daitezkeen irudiak agertzen baitira. Hala argitaratu zuen Utrillak behintzat Journal of Human Evolution aldizkarian.[3]

Abauntzako mapa, Nafarroako Museoan

Euskal mitologiaren arabera, kobazuloa bizileku bezala erabiltzen zuten lamiek, eta ahozko tradizioak honako kondaira transkribatzen du[4]:


« Dirudienez Arraizko artzain batek egunero eramaten zien ardi-esnea kobazuloan bizi ziren lamiei, baina egun batean esnea ardien gorotzarekin nahasi zuen, eta lamien haserrea eta sumindura eragin zuen. Hauek, artzainaren iraina ikusita, gau horretan bertan jarraitu zuten harrapatzeko asmoz, baina zorionez, gauerdiko hamabietako kanpai-hotsak jo zituzten Arraizko elizan, eta lamiak haien kobazulora itzuli ziren harrapatzea lortu gabe, artzaina horrela zigor latz batez libratuz. Halere denbora izan zuten madarikatzeko eta zin egiteko zorigaitzak bere etxean ez zirela inoiz faltako.  »

Erreferentziak
  1. Straus, Lawrence Guy. Human occupation of Euskalerria during the Last Glacial Maximum: the Basque Solutrean. Aranzadi Zientzia Elkartea, 37 or..
  2. Berria. «Europako mendebaldeko zaharrena izan daitekeen mapa aurkitu dute Abauntzeko leizezuloan» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-06).
  3. Aldizkarian agertzen den artikularen laburpena igelesez
  4. www.arraitz-orkin.com

Kanpo estekak
Geografia
Nafarroako Foru Erkidegoa
 Artikulu hau Nafarroako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.