2021eko La Palmako erupzio bolkanikoa

2021eko La Palmako erupzio bolkanikoa 2021eko irailaren 19ko 14:12an (UTC) hasi zen, Kanarietako (Espainia) La Palma uharteko Las Manchas eremuan. Uharteko azken erupzioa da, 1971ko Teneguíaren erupzioaren ondoren, eta 2011ko El Hierro urpeko erupziotik Kanariar Uhartedian gertatutako azkena.[1][2] Erupzioa abenduaren 13an gelditu zen 85 eguneko jardueraren ondoren, eta uhartean erregistratutako erupzio historikorik luzeena izan zen.[3]

2021eko La Palmako erupzio bolkanikoa
Irudia
2021eko irailaren 21a
Map
Motaerupzio stronboliar
Denbora-tarte2021eko irailaren 19a - 2021eko abenduaren 13a
KokalekuLas Manchas (La Palma)
Tacande
Todoque
La Laguna (en) Itzuli
Cumbre Vieja, Cumbre Vieja
HerrialdeaEspainia
KontinenteaEuropa
Honen ondorioaebakuazio
eraiste
closing of schools and educational institutions (en) Itzuli
konfinamendu
sute
closure (en) Itzuli
Kolada
Pertsona hilak0
SuntsituakSan Pio X.aren eliza (Todoque)
Todoque
La Laguna (en) Itzuli
1.241,1 hektarea (2021eko abenduaren 17a)
3.126 eraikin (2021eko abenduaren 17a)

Aurrekariak

2021eko irailaren 9tik, intentsitate txikiko zenbait lurrikara erregistratu ziren, uhartearen hegoaldean. Irailaren 12ra arte 31 mugimendu sismiko izan ziren, eta haien magnitudeak 0,8 eta 2 bitartekoak izan ziren mbLg eskalan.[4]

Astelehenean, hilak 13, 1.500 mugimendu sismiko izan ziren Cumbre Viejan, Fuencaliente, Mazon eta El Pason. Horren ondorioz, alerta horia aktibatu zen (2. alerta-maila, 4ko eskalan) Kanarietako Gobernuaren Babes Zibilerako eta Arrisku Bolkanikoagatiko Larrialdiei Erantzuteko Plan Berezian.[5]

Erupzioa

Irailaren 19an, 15:15ean, sumendia erupzioan hasi zen, Las Manchasen hegoaldean.[6][7] Erupzioak gutxienez 5 irekidura zituen. Erupzio prozesua hasi baino ordu batzuk lehenago, Kabildoaren gobernua gutxienez mugikortasun murriztua duten 40 pertsona ebakuatzen hasi zen.[8]

Sumendiak lehenengoz eztanda egin eta hamar egunera haren laba isuria kostaldera heldu zen, 50 metroko plasta moduko delta bat osatuz itsasoan; laba horrek 1.000 gradu inguruko tenperatura zuen.[9] Erupzioko isuriek bidean topatu zituzten herriguneak jan eta estali zituzten, Todoque auzoa nabarmenen;[10] ondorioz, biztanleek leku horietatik alde egin behar izan zuten. Laba isuriez gain, erupzioko errautsek askotariko kalteak eta pertsonen lekualdaketak eragin zituzten.[11]

Data horretatik abenduaren 13 arte sumendia aktibo izan zen. Azken data horretatik aurrera, zientzialariek adierazi zuten Eguberri egunerako aktibo egotearen zantzurik berriz ez ikusiz gero, itzalitzat joko zutela.[12] Abenduaren 25ean, adituek ofizialki amaitutzat eman zuten sumendiko erupzioa.[13]

Erreakzioak

Erupzioaren aurreko egunetan, La Palmako erupzio bolkaniko batek Estatu Batuetako ekialdeko kosta osoa suntsituko zuen megatsunamia eragin zezakeela dioen bulu bat piztu zen.[14]

Espainiako gobernuko presidente Pedro Sánchez artxipelagora joan zen, bertatik bertara ezagutzeko La Palmaren egoera, koordinazioa eta aktibatutako protokoloak ezagutzeko, eta New Yorkera NBEren Batzarrera joateko bidaia atzeratu zuen.[15]

Erreferentziak
  1. La Palma empieza a evacuar ante un escenario más cercano de erupción. .
  2. Vega, Javier Salas, Guillermo. «Entra en erupción el volcán en La Palma» El País.
  3. (Gaztelaniaz) www3.gobiernodecanarias.org. (2021-12-25). La erupción de La Palma se declara finalizada tras 85 días.... .
  4. Ahora, La Palma. Enjambre sísmico en La Palma con 31 temblores de pequeña magnitud. .
  5. Activan la alerta amarilla en La Palma por riesgo de erupción volcánica. .
  6. Ahora, La Palma. LA PALMA UPDATE: The intensity of earthquakes has increased. .
  7. Spanish Canary Island volcano erupts after weeks of earthquakes. .
  8. Comienza la evacuación preventiva de personas con movilidad reducida en núcleos de riesgo de La Palma. .
  9. Berria. «La Palmako sumendiko laba delta bat osatzen hasi da itsaslabarrean» Berria (Noiz kontsultatua: 2022-01-05).
  10. (Gaztelaniaz) PALMA), SAMUEL A. PILAR (ENVIADO A. LA. (2021-12-19). «Todoque, el pueblo de La Palma sepultado por el volcán» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  11. (Gaztelaniaz) Ahora, Canarias. (2022-01-02). «Estas son las zonas afectadas por la erupción de La Palma a las que se podrá acceder este lunes» ElDiario.es (Noiz kontsultatua: 2022-02-22).
  12. «Hiru hilabete bete dira Palmako sumendia piztu zenetik» EITB Euskal Irrati Telebista 2021-12-19 (Noiz kontsultatua: 2021-12-23).
  13. (Gaztelaniaz) Newtral, Por. (2021-12-25). «La erupción en La Palma termina oficialmente tras 85 días y 8 horas» Newtral (Noiz kontsultatua: 2022-01-05).
  14. Press, Europa. El bulo del tsunami de La Palma que acabaría con EE UU. .
  15. AGENCIAS, RTVE es /. La Palma | Entra en erupción el volcán en la Cumbre Vieja. .

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.