2020ko Irlandako Errepublikako Hauteskunde Orokorrak

2020ko Irlandako Errepublikako Hauteskunde Orokorrak, otsailaren 8an, larunbatez, Irlandako Parlamenturako biltzarkideak nahiz Irlandako Errepublikako Taoiseach aginte-kargurako hautagaitza bozkatu ziren hauteskunde orokorrak izan ziren.

2020ko Irlandako Errepublikako Hauteskunde Orokorrak
Irlanda
2020ko otsailaren 8a
Irlandako Parlamentuko 160 eserlekutik 159
80 eserleku gehiengo absoluturako
Parte-hartzea
%62,7
▼ 2,2
  1. alderdia 2. alderdia 3. alderdia
 
Hautagaia Micheál Martin Mary Lou McDonald Leo Varadkar
Alderdia Fianna Fáil Sinn Féin Fine Gael
Izendatua 2011ko urtarrilaren 26a 2018ko otsailaren 10a 2017ko ekainaren 2a
Hautes-barrutia Cork Hego-Erdialdea Dublin Erdialdea Dublin Mendebaldea
Aurreko
eserlekuak		 45 22 47
Eserlekuak 38[lower-alpha 1] 37 35
Eserl. aldaketa ▼ 7 ▲ 15 ▼ 12
Bozak 484.320 535.595 455.584
Ehunekoa %22,2 %24,5 %20,9
Swing ▼ %2,1 ▲ %10,7 ▼%4,7
  4. alderdia 5. alderdia 6. alderdia
 
Hautagaia Eamon Ryan Brendan Howlin Catherine Murphy
Róisín Shortall
Alderdia Alderdi Berdea Alderdi Laborista Sozial Demokratak
Izendatua 2011ko maiatzaren 27a 2016ko maiatzaren 10a 2015eko uztailaren 15a
Hautes-barrutia Dublineko Badia Hegoaldea Wexford Ipar Kildare
Dublin Ipar-Mendebaldea
Aurreko
eserlekuak		 3 7 2
Eserlekuak 12 6 6
Eserl. aldaketa ▲ 9 ▼ 1 ▲ 4
Bozak 155.700 95.588 63.404
Ehunekoa %7,1 %4,4 %2,9
Swing ▲ %4,4 ▼ %2,2 ▼ %0,1
  7. alderdia 8. alderdia 9. alderdia
 
S–PBP
I4C
Hautagaia Lidergo elkarbanatua Peadar Tóibín Inor
Alderdia Elkartasuna-Pertsonak Etekinak Baino Lehen Aontú Independenteak Aldaketarako
Izendatua n/a 2019ko urtarrilaren 28a n/a
Hautes-barrutia n/a Meath Mendebaldea n/a
Aurreko
eserlekuak		 6 1 1
Eserlekuak 5 1 1
Eserl. aldaketa ▼ 1 ▬ ▬
Bozak 57.420 40.917 8.421
Ehunekoa %2,6 %1,9 %0,4
Swing ▼ %1,3 Berria ▼ %1,1
Lehendakaria hauteskundeen aurretik

Leo Varadkar
Fine Gael

 Hautaturiko Lehendakaria

Micheál Martin
Fianna Fáil

Testuingurua

2016ko maiatzetik Fine Gael alderdia minoriako gobernu baten agintean zegoen, legebiltzarkide independienteen babesaz, tartean Aliantza Independientea. Fianna Fáil alderdiarekin konfidantza eta egonkortasun adostasun batean oinarritua.

2019ko abenduaren 3an, Catherine Murphy sozialdemokratak Etxebizitza, Planifikazioa eta Tokian-Tokiko Gobernuko Eoghan Murphy ministroaren aurkako ez konfidantzazko mozioa proposatu baina atzera bota izan zen, aldeko 53 bozka, aurkako 56 bozka eta 35 abstentzioekin. 2020ko urtarrilaren 9an, Michael Collins independienteak Simon Harris Osasun ministroaren aurkako ez konfidantzazko mozioa proposatu eta bozkatzera deitu zuen. Urtarrilaren 14ean, Leo Varadkar lehen ministroak Irlandako Parlamentuaren desegitea aurkeztu zuen, presidenteak onartu, eta otsailaren 20eko eguerdirako 33. Irlandako Parlamentua osatzera deitu zuen. Hauteskunde berrien data otsailaren 8an, larunbatez, ezarri zen.

Hauteskunde-sistema

Irlandako Parlamentuko 160 legebiltzarkideak Irlandako Errepublikako 39 hauteskunde-barrutietan bozka bidez hautatuak izango dira, barruti bakoitzean 3-5 legebiltzarkide artean. Bozkatzaileek bozkar-papera beteko dute, beren 3 hautagai gogokoenak izendatuz, 1., 2. eta 3.a sailkatuz. Bozketa itxitzean, hautetsontziak barruti bozka-zenbaketa zentruetara bidaliak izango dira, eta hurrengo goizean hainbat txandetan zenbatuak. Bozka-paper bakoitzen aurreneko zenbaketan lehenbiziko hautagai gogokoena zein den aukeratzen da eta hurrengo zenbaketa txandan hurrengo hautagai gogokoenak zein diren.

Berriz aurkeztu ez zirenak

Beren hautagaitzak berriz aurkeztu ez zituzten 32. Irlandako Parlamentuko legebiltzarkideak:

Barrutia Legebiltzarkidea Alderdia Lehen hautaketa Kargua uzte baieztapena
Cavan–Monaghan Caoimhghín Ó Caoláin Sinn Féin 1997 2018ko martxoaren 7a
Clare Michael Harty Independentea 2016 2020ko urtarrilaren 13a
Cork Ipar-Erdialdea Jonathan O'Brien Sinn Féin 2011 2020ko urtarrilaren 6a
Cork Hego-Mendebaldea Jim Daly Fine Gael 2011 2019ko irailaren 20a
Dublin Badia Iparraldea Tommy Broughan Independentea 1992 2000ko urtarrilaren 22a
Dublin Badia Iparraldea Finian McGrath Independentea 2002 2020ko urtarrilaren 14a
Dublin Erdialdea Maureen O'Sullivan Independentea 2009 2020ko urtarrilaren 16a
Dublin-Fingal Brendan Ryan Alderdi Laborista 2011 2020ko urtarrilaren 8a
Dún Laoghaire Maria Bailey Fine Gael 2016 2020ko urtarrilaren 22a
Dún Laoghaire Seán Barrett Fine Gael 1981 2019ko abenduaren 6a
Kerry Martin Ferris Sinn Féin 2002 2017ko azaroaren 18a
Limerick Hiria Michael Noonan Fine Gael 1981 2017ko maiatzaren 18a
Longford–Westmeath Willie Penrose Alderdi Laborista 1992 2018ko uztailaren 5a
Louth Gerry Adams Sinn Féin 2011 2017ko azaroaren 18a
Mayo Enda Kenny Fine Gael 1975 2017ko azaroaren 5a
Sligo–Leitrim Tony McLoughlin Fine Gael 2011 2018ko ekainaren 28a
Waterford John Deasy Fine Gael 2002 2017ko azaroaren 28a
Waterford John Halligan Independentea 2011 2020ko urtarrilaren 15a

Kanpainia

Alderdien manifestuak eta leloak
Alderdia Leloak Itzulpena Manifiestua (kanpo lotura)
Fine Gael "A future to look forward to."
"Building a Republic of opportunity, taking Ireland forward together."		 "Aurrera begiratzeko etorkizun bat"
"Aukeren Errepublika bat eraikiz, Irlanda elkarrekin aurrera eramanez"		 Fine Gaelen manifestua
Fianna Fáil "An Ireland for all."

Éire do chách

 "Denontzako Irlanda" Fianna Fáilen manifestua
Sinn Féin "Standing up for Irish unity."
"Giving workers and families a break."		 "Irlandar batasunaren alde borrokatuz"
"Langile eta familiei atsedena emanez"		 Sinn Féinen manifestua
Alderdi Laborista "Building an equal society" "Berdintasunezko gizarte bat eraikiz" Alderdi LAboristaren manifestua
Elkartasuna–Pertsonak Etekinak Baino Lehen "Planet Before Profit" "Planeta etekina baina lehen" Elkartasuna–Pertsonak Etenika Baino Lehenen manifestua
Pertsonak Etekinak Baino Lehen "Socialism for the 21st century." "XXI. mendeko sozialismoa"
Elkartasuna "Real change, not spare change" "Benetako aldaketa, ez azaleko aldaketa"
RISE
Sozial Demokratak "Hope for better. Vote for better" "Onena itxaron. Onena bozkatu" Sozialdemokraten manifestua
Alderdi Berdea "The future belongs to all of us."
"Want Green? Vote Green"		 "Etorkizuna gu denona da"
"Berdea Nahi? Berdea bozkatu"		 Alderdi berdearen manifestua
Aontú "The political system is broken. Let's fix It." "Sistema politikoa hautsia dago. Konpon dezagun"

Telebista debateak
2020ko Irlandako Errepublikako Hauteskunde Orokorretako telebistako debateak
DataKateaModeratzailea   Partehartzaileak    Alderdi ez gonbidatuakOharrak
FG FF SF Lab S–PBP GP SD
22 Jan Virgin One Pat Kenny Varadkar Martin Ez Ez Ez Ez Ez [1]
27 Jan RTÉ One Claire Byrne Varadkar Martin McDonald Howlin Boyd Barrett Ryan Shortall [2]
30 Jan Virgin One Ivan Yates
Matt Cooper		 Varadkar Martin McDonald Howlin Barry Ryan Murphy [3]
4 Feb RTÉ One David McCullagh
Miriam O'Callaghan		 Varadkar Martin McDonald Ez Ez Ez Ez

Inkestak

Irlandarren bozketa asmoei buruzko inkestak erregularki burutu izan dira. The Sunday Times (Ohitura eta Egokimenak erabiliz) eta The Sunday Business Post (Red C inkesta-konpainia erabiliz) egunkariek hilabetero argitaratzen dituzte. The Irish Times, Sunday Independent, RTÉ News eta beste zenbait hedabideek noizbehinkako inkestak argitaratzen dituzte. 2020ko inkesta nagusienak honakoa dira:

Emaitzak
33. Irlandako Errepublikako Hauteskunde Orokorrak – 2020ko otsailaren 8a
Alderdia Burua Bozketako lehen zenbaketa Eserlekuak
Bozkak  % +/- ep Aurrekoak Hautatuak Aldaketa
Sinn Féin Mary Lou McDonald 535.595 24,5 ▲10,7 23
37 / 160
 ▲14
Fianna Fáil Micheál Martin 484.315 22,2 ▼2,2 44
37 / 160
 ▼7
Fine Gael Leo Varadkar 455.568 20,9 ▼4,7 49
35 / 160
 ▼14
Alderdi Berdea Eamon Ryan 155.695 7,1 ▲4,4 2
12 / 160
 ▲10
Alderdi Laborista Brendan Howlin 95.582 4,4 ▼2.2 7
6 / 160
 ▼1
Sozial Demokratak Catherine Murphy
Róisín Shortall		 63.397 2,9 ▼0,1 3
6 / 160
 ▲3
Elkartasuna–
Pertsonak Etekinak Baino Lehen		 Buruzagitza elkarbanatua 57.420 2,6 ▼1,3 6
5 / 160
 ▼5
Aontú Peadar Tóibín 41.575 1,9 Berria Berria
1 / 160
 ▲1
Independienteak
Aldaketarako		 Inor 8.421 0,4 ▼1,1 4
1 / 160
 ▼3
Askatasunaren Alderdia Hermann Kelly 5.495 0,3 Berria Berria
0 / 160
 —
Renua Hutsik 5.473 0,3 ▼1,9 0
0 / 160
 —
Alderdi Nazionala Justin Barrett 4.773 0,2 Berria Berria
0 / 160
 —
Alderdi Demokratikoa Ken Smollen 2.611 0,1 ▲0,1 0
0 / 160
 —
Langileen Alderdia Michael Donnelly 1.195 0,1 ▼0,1 0
0 / 160
 —
Herri Batasuna Jeff Rudd 43 0,0 Berria Berria
0 / 160
 —
Independenteak — 266.353 12,2 ▼3,7 19[lower-alpha 2]
19 / 160
 ▬
Ceann Comhairle (Mahaiburua)[lower-alpha 3] Seán Ó Fearghaíl N/A N/A N/A 1
1 / 160
 0
Bozka nuluak 17.703 0,8 — — — —
Guztira 2.201.192 %100 — 158 160 ▲2
Errolda eta parte-hartzea 3.509.969 %62,71 — — — —

Oharrak
  1. Legebiltzarreko mahaiburua barne, hauteskundeetan parte hartu gabe eserlekua ziurtatuta zuena.
  2. Aliantza Independentea barne, ez baita alderdi politiko bat.
  3. Legebiltzarreko mahaiburua ez da hauteskundeetara aurkeztu behar.

Erreferentziak
  1. Varadkar Opens Door To Grand Coalition. 2020ko urtarrilaren 23a. Irish Examiner (Ingelesez)
  2. McDonald to face-off with Varadkar and Martin in RTE leaders’ debate next Monday. 2020ko urtarrilaren 22a. Extra.ie (Ingelesez)
  3. Cork TD to take part in TV party leaders debate. 2020ko urtarrilaren 28a. Eveningecho.ie (Ingelesez)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.