2001: A Space Odyssey
2001: A Space Odyssey (euskaraz 2001: Espazioko Odisea) Stanley Kubrickek 1968an zuzendutako estatubatuar zientzia fikziozko filma da, Arthur C. Clarke idazlearen The Sentinel (Zelataria, 1951) kontakizunean oinarrituta. Filma honekin batera eta aurreko kontakizunean oinarrituz idazle berberak izenburu berdineko eleberria idatzi zuen.
![]() | ||||
---|---|---|---|---|
Jatorria | ||||
Argitaratze-data | 1968 | |||
Izenburua | 2001: A Space Odyssey | |||
Mugimendua | New Hollywooda | |||
Jatorrizko hizkuntza | ingelesa | |||
Jatorrizko herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak eta Erresuma Batua | |||
Banatze bidea | eskatu ahalako bideo | |||
Honen izena darama | 2001, Kanpo-espazio eta Odisea | |||
Ezaugarriak | ||||
Genero artistikoa | space adventure film (en) ![]() ![]() ![]() | |||
Iraupena | 143 minutu | |||
Kolorea | koloretakoa | |||
Deskribapena | ||||
Oinarritua | The Sentinel (en) ![]() | |||
Honen parte da | Vatican's list of films (en) ![]() National Film Registry (en) ![]() | |||
Honen eragina jaso du | To the Moon and Beyond (en) ![]() | |||
Grabazio lekua(k) | Amalgamated Studios (en) ![]() ![]() | |||
Zuzendaritza eta gidoia | ||||
Zuzendaria(k) | Stanley Kubrick | |||
Gidoigilea(k) | Arthur C. Clarke Stanley Kubrick | |||
Antzezlea(k) | ||||
Keir Dullea (David Bowman (en) ![]() Gary Lockwood (Frank Poole (en) ![]() William Sylvester (Heywood R. Floyd (en) ![]() Douglas Rain (HAL 9000 (en) ![]() Leonard Rossiter (en) ![]() Margaret Tyzack Robert Beatty Sean Sullivan Ed Bishop (en) ![]() Peter Schiff (en) ![]() Ann Gillis Vivian Kubrick (en) ![]() Kenneth Kendall (en) ![]() Bill Weston (en) ![]() Alan Gifford Arthur C. Clarke Daniel Richter Terry Duggan (en) ![]() John Ashley (en) ![]() | ||||
Ekoizpena | ||||
Ekoizlea | Stanley Kubrick | |||
Konpainia ekoizlea | Metro-Goldwyn-Mayer | |||
Edizioa | Ray Lovejoy | |||
Aurrekontua | 12.000.000 Estatubatuar dolar | |||
Bestelako lanak | ||||
Musikagilea | Richard Strauss Aram Khatxaturian György Ligeti Johann Strauss | |||
Argazki-zuzendaria | Geoffrey Unsworth | |||
Jantzi-diseinatzailea | Edwin Hardy Amies (en) ![]() | |||
Fikzioa | ||||
Kontakizunaren tokia | Clavius Base (en) ![]() ![]() | |||
ikusi
| ||||
Fikzio-unibertsoa | Space Odyssey universe (en) ![]() | |||
Argumentu nagusia | adimen artifiziala, Espazioaren esplorazioa, AI takeover (en) ![]() | |||
Historia | ||||
Jasotako sariak | National Board of Review: Top Ten Films (en) ![]() BAFTA Award for Best Sound (en) ![]() Hugo Award for Best Dramatic Presentation (en) ![]() David di Donatello for best foreign production (en) ![]() Kansas City Film Critics Circle Award for Best Director (en) ![]() Kansas City Film Critics Circle Award for Best Film (en) ![]() Efektu berezi onenen Oscar Saria 41. Oscar Sariak | |||
Nominazioak | BAFTA Award for Best Sound (en) ![]() BAFTA Award for Best Film (en) ![]() Hugo Award for Best Dramatic Presentation (en) ![]() United Nations Awards (en) ![]() Directors Guild of America Award for Outstanding Directing – Feature Film (en) ![]() Efektu berezi onenen Oscar Saria 41. Oscar Sariak Stanley Kubrick Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria 41. Oscar Sariak Stanley Kubrick, Arthur C. Clarke Zuzendaritza artistiko onenaren Oscar Saria 41. Oscar Sariak Anthony Masters (en) ![]() ![]() ![]() Zuzendari onenaren Oscar Saria 41. Oscar Sariak Stanley Kubrick | |||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||
kronologia | ||||
|
1968ko Efektu berezi onenen Oscar Saria (Stanley Kubrick) irabazteaz gain, zientzia-fikziozko zinemagintzan ordurarte eta ondoren eginiriko filmen arteko mugarri izateaz gain kultuzko film bilakatu zen, eta ondorengo espazioko bidaiei buruzko filmetan sekulako eragin bisual eta estetikoa izan du.
1984ean 2010: The Year We Make Contact (2010: Kontaktua Egin Genuen Urtea) izeneko jarraipen filma izan zuen.
Argumentua
Antzinako estralurtar zibilizazio batek galaxian zehar beste mundu batzuk arakatu eta ahal den heinean bizitza adimentsua bultzarazteko asmoz kristalezko monolito handiak erabiltzen ditu.
Orain dela hiru milioi urte, monolito horietako bat Afrikan agertu eta goserik eta ia desagertzeko zorian dauden tximino antropoide batzuei lanabesak egitea iradokiko die. Tximinoek lanabesak haien jan nahian dabilen leopardo bat ehizatzeko erabiliko dituzte.
Handik milioika urtera, jada etorkizunean, Ilargian lurperaturik topatu berri duten beste monolito batek zientzialarien jakinmina piztuarazi du. Azkenik, NASAren espazioko misio batetan zehar, HAL 9000 izeneko adimen artifizialdun konputagailu bat gizakiez osatutako eskifaia daraman espaziontzi baten sistemak kontrolatzeaz arduratzen da.
Aktoreak
- Keir Dullea: David Bowman doktorea
- Gary Lockwood: Frank Poole doktorea
- William Sylvester: Heywood R. Floyd doktorea
- Douglas Rain: HAL 9000ren ahotsa
- Daniel Richter: Richter buruzagia
- Leonard Rossiter: Andrei Smyslov doktorea
- Margaret Tyzack: Elena
- Robert Beatty: Ralph Halvorsen doktorea
- Frank Miller: Teknikaria
- Edward Bishop: Kapitaina
- Edwina Carroll: Aries laguntzailea
- Penny Brahms: Laguntzailea
- Heather Downham: Laguntzailea
- Alan Gifford: Pooleren aita
- Ann Gillis: Pooleren ama
- Vivian Kubrick: Floyden alaba
- Kenneth Kendall: BBCren aurkezlea