1953ko Gipuzkoako uholdeak

1953. urtea, oso nahasia izan zen meteorologikoki, urtearen hasieran esaterako, milaka pertsona hil ziren Ipar Itsasoaren inguruko herrietan, europako haize ekaitz batek sortutako uholdea zela eta. Iraila eta Urriaren hasieran nahiko euri gutxi jausi zen Euskal Herrian, dena den urriaren 11n euria egiten hasi zen.

Egun askotan Europa gainean egondako antizikloi baten babespean egon ondorean, antizikloia ekialderantz aldendu zen eta Afrika iparretik etorritako aire beroa Iberiar penintsulan zabaldu zen. Aldi berean, Britainia Handiaren iparraldean zegoen behe presio gune bat, hegoalderantz abiatu eta aire hotz masa bat heldu zen Iberiar penintsulara. Urriaren 13an, ezegonkortasun atmosferikoa areagotu eta behe presio gune bat sortu zen Bizkaiko golkoan.

Behe presio guneak, hegoaldetik zetorren aire beroa eta iparreko aire hotza nahasten zituen, eta nahaste horren ondorioz, fronte bat eta garapen azkarreko prezipitazioak sortu ziren. Prezipitazioak izugarriak izan ziren ordu gutxitan, eta Urola, Deba, Oria eta Urumea ibaien urek Azpeitia, Azkoitia, Zestoa, Arrasate, Bergara, eta beste hainbat herriak urez bete zituzten.

Egun hartan, 300 litro baino gehiago jausi ziren Gipuzkoako hainbat tokitan, eta 200 litrotik gora Igeldo edo Errenteriako estazio meteorologikoetan. Euritearen indarraren adibide urriaren 14ean Igeldon gaueko hamaiketan bost minututan jasotako 11,2 litroak. Ibaiek bi eta hiru metroko maila gainditu zuten eta Tolosan esaterako denda gehienak urez bete ziren.

Gipuzkoaz gain uholdearen eragina Bizkaian ere nabaritu zen, Bilboko Errekaldeberri eta Abusu auzoetan esaterako, eta kostaldeko beste hainbat herritan (batez ere ekialdekoetan Gipuzkoako mugatik gertu).

Euren trenbide, zubi eta tuneletan jasotako kalte handien ondorioz, jada krisiak jota zeuden Plazaolako trena eta Bidasoko trena behin betiko itxi behar izan zituzten handik urte gutxira, konponketa gastuei aurre egin ezin zietela.