1926

1926. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa
Urteak	1923 • 1924 • 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1926 ; MCMXXVI
Ab urbe condita	2679
Armeniar egutegia	1375 ; ԹՎ ՌՅՀԵ
Bahá'í egutegia	82 – 83
Bengaliar egutegia	1333
Berber egutegia	2876
Egutegi budista	2470
Myanmarko egutegia	1288
Bizantziar egutegia	7434 – 7435
Koptoen egutegia	1642 – 1643
Etiopiar egutegia	1918 – 1919
Hebrear egutegia	5686 – 5687
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1982 – 1983
Shaka Samvat	1848 – 1849
Kali Yuga	5027 – 5028
Iraniar egutegia	1304 – 1305
Islamiar egutegia	1344 – 1345
Japoniar egutegia	Taishō 15Shōwa 1; (昭和元年)
Korear egutegia	4259
Thailandiar eguzki egutegia	2469
Holozeniar egutegia	11926

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Urtarrilaren 3: Theodoros Pangalosek bere burua Greziako diktadore izendatu zuen. Apirilaren 4an hautatu zuten presidente.
Urtarrilaren 31: Belgika eta Erresuma Batuko tropek Kolonia utzi zuten.
Apirilaren 24: Berlingo Ituna sinatu zuten Alemaniak eta Sobietar Batasunak, hurrengo bost urteetan herrialdeetako bat erasotua izanez gero, bestearen neutraltasuna ziurtatzen zuena.
Irailaren 8: Alemania Nazioen Ligan sartu zen.
Urriaren 20a – Kubak bere historiako zikloi handiena jasan zuen.
Abenduaren 25: Taishō enperadorea hil zen, eta bere semea Hirohito bilakatu zen Japoniako Enperadore

Arte eta kultura

Euskal Herria

Azaroaren 11 – El caserío (euskaraz: Baserria), Jesus Guridiren musika eta F. Romero eta G. Fernández-Shawren libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Zarzuelako Antzokian.

Mundua

Apirilaren 25a – Turandot, Giacomo Pucciniren musika eta Giuseppe Adami eta Renato Simoniren libretoa duen opera estreinatu zen Milan hiriko La Scala antzokian.
Abenduaren 3a – El huésped del sevillano (euskaraz: Sevillarraren apopiloa), Jacinto Guerreroren musika eta Juan Ignacio Luca de Tena eta Enrique Reoyoren libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Teatro Apolon.
Fritz Lang zinemagile austriar-alemaniarrak "Metropolis" filma estreinatu zuen.
Buster Keatonek "The General" filmean aktore lanak egin zutuen.

Kirolak

Abuztuaren 6 – Gertrude Ederlek Mantxako kanala igerian egin zuen, hau lortu zuen lehen emakumea.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 3a – Émile Larre, Sokorri, baxenafar idazlea, bertsolaria, euskaltzain osoa eta apaiza (h. 2015).
Urtarrilaren 3a – George Martin, britainiar musikagilea eta ekoizlea, Bosgarren Beatlea (h. 2016).
Urtarrilaren 8a – Evelyn Lear, estatubatuar opera-abeslari lirikoa, sopranoa (h. 2012).
Urtarrilaren 9a – Bucky Pizzarelli, estatubatuar gitarra-jotzailea (h. 2020).
Urtarrilaren 10a – Jesús Loroño, euskal txirrindularia (h. 1998).
Urtarrilaren 11 – Miguel Soroa, Soroa II.a, elduaindar pilotaria (h. 2008).
Urtarrilaren 12a – Morton Feldman, estatubatuar musikagilea (h. 1987).
Urtarrilaren 12a – Gonzalo Txillida, donostiar margolaria (h. 2008).
Urtarrilaren 13a – Michael Bond, britaniar idazlea (h. 2017).
Urtarrilaren 13a – Melba Liston, estatubatuar tronboijolea, konpositorea eta jazz eta blues moldatzailea (h. 1999).
Urtarrilaren 14a – Mahasweta Devi, bengaliar-indiar idazle eta aktibista (h. 2016).
Urtarrilaren 15a – Maria Schell, suitzar-austriar aktorea (h. 2005).
Urtarrilaren 17a – José Antonio Landa, bizkaitar txirrindularia (h. 2023).
Urtarrilaren 17a – Moira Shearer, eskoziar dantzaria eta antzezlea (h. 2006).
Urtarrilaren 19a – José Alfredo Jiménez, mexikar herri-musika egile eta abeslaria, inoiz izan den rantxera egile hoberenetarikoa (h. 1973).
Urtarrilaren 19a – Hans Massaquoi, alemaniar-estatubatuar kazetari eta idazlea, Alemania nazian jaio eta bizi izandako mulato bakarrenetarikoa (h. 2013).
Urtarrilaren 20a – Patricia Neal, estatubatuar aktorea (h. 2010).
Urtarrilaren 21a – Antonio Aldonza, euskal herritar futbolaria (h. 2014).
Urtarrilaren 22a – Aurora de Albornoz, espainiar idazlea, poeta, literaturako kritikaria, irakaslea eta saiokeragilea (h. 1990).
Urtarrilaren 26a – Bob Falkenburg, estatubatuar tenislaria (h. 2022).
Urtarrilaren 26a – José María Valverde, espainiar poeta eta itzultzailea (h. 1996).
Urtarrilaren 27a – Ingrid Thulin, suediar antzezlea (h. 2004).
Urtarrilaren 29a – Roberto Goyeneche El Polaco, euskal jatorriko argentinar tango abeslaria (h. 1994).
Urtarrilaren 29a – Abdus Salam, pakistandar fisikaria, 1979ko Fisikako Nobel Saria (h. 1996).
Urtarrilaren 30a – Vasili Arkhipov, sobietar armadako ofiziala, sobietar eraso nuklear bat saihesteko meritua eman zitzaiona (h. 1998).
Urtarrilaren 30a – Rafaela Etxaniz, gipuzkoar erraketista (h. 2013).

Otsaila

Otsailaren 1a – Vivian Maier, estatubatuar ume zaintzaile eta argazkilaria (h. 2009).
Otsailaren 2a – Valéry Giscard d'Estaing, Frantziako 20. Presidentea (h. 2020).
Otsailaren 3 – Hans-Jochen Vogel, alemaniar politikaria (h. 2020).
Otsailaren 6a – Elisabeth Guttenberger, Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa (h. 2024).
Otsailaren 7a – Mark Taimanov, errusiar-ukrainar xakelaria (h. 2016).
Otsailaren 8a – Antonio Oliden, gipuzkoar arraunlaria, Kontxako 11 Bandera irabazitakoa (h. 2023).
Otsailaren 9a – Garret FitzGerald, Irlandako Taoiseacha (h. 2011).
Otsailaren 10a – Juan Manuel Zubiria Uhagón, III. Zubiriako kondea, bizkaitar enpresaburua eta politikaria (h. 2005).
Otsailaren 11 – Paul Bocuse, frantziar sukaldaria, nouvelle cuisine mugimenduaren sortzaileetako bat (h. 2018).
Otsailaren 11 – Leslie Nielsen, kanadar aktorea (h. 2010).
Otsailaren 11 - Griselda Pascual i Xufré, ikerketa matematikoari eta irakaskuntzari lotutako kataluniar zientzialaria (h. 2001).
Otsailaren 11 – Nicolás Sánchez-Albornoz, espainiar historialaria.
Otsailaren 12a – Irene Camber, italiar eskrimalaria (h. 2024).
Otsailaren 14a – Antonio Alva Rosa Coutinho, portugaldar militarra eta politikaria (h. 2010).
Otsailaren 14a – Alfred Körner, austriar futbolaria (h. 2020).
Otsailaren 15a – Muhammad al-Badr, Yemengo Mutawakkilitar Erresumako azken erregea (h. 1996).
Otsailaren 15a – Piero Camporesi, italiar idazlea (h. 1997).
Otsailaren 16a – Margot Frank, Anne Franken ahizpa nagusia (h. 1945).
Otsailaren 16a – Elias Garralda, nafar margolaria (h. 2012).
Otsailaren 16a – John Schlesinger, ingeles zinema zuzendaria (h. 2003).
Otsailaren 20a – Richard Matheson, estatubatuar eleberrigile eta zinema gidoilaria (h. 2013).
Otsailaren 20a – Zinaida Portnova, sobietar partisanoa, ehun nazi baino gehiago pozoitu zituelako ezaguna (h. 1944).
Otsailaren 20a – Bob Richards, estatubatuar pertika jauzilaria (h. 2023).
Otsailaren 20a – Alfonso Sastre, Euskal Herrian errotutako espainiar idazle eta editorea (h. 2021).
Otsailaren 22a – Miguel León-Portilla, mexikar filosofo eta historialaria, nahuatl literaturan espezialista zein ikerlari handienetakoa (h. 2019).
Otsailaren 23a – Pako Iriondo, Euskal Mendizale Federazioko presidentea eta Euskal Herriko mendizaletasunaren bultzatzaile handia (h. 2014).
Otsailaren 23a – Fernando Vizcaíno Casas, espainiar idazlea (h. 2003).
Otsailaren 25a – Sergio Fernández Cárdenas, mexikar saiakera-egilea, eleberrigilea eta antzerkigilea (h. 2020).
Otsailaren 27a – David H. Hubel, kanadar-estatubatuar neurobiologoa, 1981eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2013).
Otsailaren 28a – Svetlana Alliluieva, sobietar idazlea eta Iosif Stalinen alaba (h. 2011).

Martxoa

Martxoaren 3a – Carla Cerati, italiar argazkilari eta idazlea (h. 2016).
Martxoaren 6a – Alan Greenspan, estatubatuar politikari eta ekonomialaria.
Martxoaren 6a – Andrzej Wajda, poloniar zinemagilea (h. 2016).
Martxoaren 7a – Gonzalo Cerezo Barredo, asturiar kazetaria, poltikaria eta idazlea (h. 2020).
Martxoaren 7a – Frank Otegui, AEBetako Marineen Gorputzean aritu zen eusko-estatubatuarra (h. 2008).
Martxoaren 8a – Josefina Aldecoa, espainiar idazle eta pedagogoa (h. 2011).
Martxoaren 8a – Francisco Rabal, espainiar aktorea (h. 2001).
Martxoaren 8a – Salahuddin Selangorrekoa, Malaysiako erregea eta Selangorreko sultana (h. 2001).
Martxoaren 11 – Ralph Abernathy, estatubatuar apaiz baptista eta eskubide zibilen aldeko buruzagia (h. 1990).
Martxoaren 12a – Minerva Mirabal, Mirabal ahizpetako bat (h. 1960).
Martxoaren 12a – Miguel Urabaien, nafar kazetari eta zinema kritikaria (h. 2018).
Martxoaren 13a – Carlos Roberto Reina, Hondurasko presidentea (h. 2003).
Martxoaren 16a – Jerry Lewis, estatubatuar, aktorea, umorista, zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea (h. 2017).
Martxoaren 16a – Else Granheim, norvegiar liburuzaina (h. 1999).
Martxoaren 17a – Siegfried Lenz, alemaniar idazle eta kazetaria (h. 2014).
Martxoaren 19a – Valerio Zurlini, italiar zinemagilea (h. 1982).
Martxoaren 21a – André Delvaux, belgikar zinema-zuzendaria (h. 2002).
Martxoaren 24a – Dario Fo, italiar idazlea eta antzerkigilea, 1997ko Literaturako Nobel Saria (h. 2016).
Martxoaren 24a – Guillem Timoner Obrador, balear pistako txirrindularra (h. 2023).
Martxoaren 25a – Fernando Morán, espainiar idazlea, politikaria eta diplomatikoa (h. 2020).
Martxoaren 25a – Riz Ortolani, italiar zinema musikagilea (h. 2014).
Martxoaren 26a – Magdalena Mouján, argentinar matematikaria (h. 2005).
Martxoaren 27a – Pilar Iragorri Iriarte, gipuzkoar misiolari sekularra.
Martxoaren 27a – Rafael Usón, espainiar kimikaria (h. 2016).
Martxoaren 29a – Luis Peña Gantxegi, oñatiar arkitektoa (h. 2009).
Martxoaren 31 – John Fowles, britainiar idazlea (h. 2005).

Apirila

Apirilaren 1a – Denis Lalanne, frantziar kirol-kazetari eta idazlea (h. 2019).
Apirilaren 2a – Jack Brabham, 1 Formulako australiar pilotua (h. 2014).
Apirilaren 3a – Virgil Ivan Grissom, estatubatuar pilotu eta astronauta (h. 1967).
Apirilaren 5a – Roger Corman, estatubatuar kultuzko zinema ekoizle eta zuzendaria.
Apirilaren 6a – Ian Paisley, Ipar Irlandako erreberendoa eta politikari unionista, DUP alderdiko burua (h. 2014).
Apirilaren 6a – Randy Weston, estatubatuar jazz pianojole eta musikagilea (h. 2018).
Apirilaren 9a – Hugh Hefner, Playboy aldizkariaren argitaratzailea (h. 2017).
Apirilaren 14a – Leopoldo Calvo-Sotelo, Espainiako Gobernuko presidentea (h. 2008).
Apirilaren 17a – Montserrat Torrent i Serra, kataluniar organojolea.
Apirilaren 19a – William Klein, estatubatuar argazkilaria (h. 2022).
Apirilaren 19a – Joxe Urteaga Oria, gipuzkoar trikitilari eskusoinujotzailea (h. 2017).
Apirilaren 21a – Elisabet II.a Ingalaterrakoa, Erresuma Batuko eta Commonwealtheko erresumetako erregina (h. 2022).
Apirilaren 22a – James Stirling, eskoziar arkitektoa (h. 1992).
Apirilaren 24a – Florinda Chico, espainiar aktorea (h. 2011).
Apirilaren 24a – Thorbjörn Fälldin, Suediako lehen ministroa (h. 2018).
Apirilaren 28a – Harper Lee, estatubatuar idazlea (h. 2016).
Apirilaren 29a – Genaro Alas Rodríguez, espainiar arkitektoa.
Apirilaren 30a – Cloris Leachman, estatubatuar aktorea (h. 2021).
Apirilaren 30a – François Morellet, frantziar margolaria (h. 2016).

Maiatza

Maiatzaren 3a – Rafael Romero Marchent, espainiar zinema zuzendaria (h. 2020).
Maiatzaren 6a – José María Castivia, euskal herritar futbolaria (h. 2013).
Maiatzaren 7a – Giovanni Rossi, suitzar txirrindularia (h. 1983).
Maiatzaren 8a – Sir David Attenborough, britainiar idazlea eta telebistako ekoizle eta aurkezlea.
Maiatzaren 8a – Don Rickles, estatubatuar aktorea (h. 2017).
Maiatzaren 10a – Hugo Banzer, Boliviako presidentea (h. 2002).
Maiatzaren 11 – Teddy Scholten, 1959ko Eurovision Abesti Lehiaketaren irabazlea. (h. 2010)
Maiatzaren 12a – James Samuel Coleman, estatubatuar soziologoa (h. 1995).
Maiatzaren 15a – Jan Braun, poloniar hizkuntzalaria (h. 2015).
Maiatzaren 15a – Hans Jürgen Press, haurrentzako liburuen ilustratzaile eta idazle alemaniarra (h. 2002).
Maiatzaren 15a – Peter Shaffer, ingeles-literatura eta musika-kritikaria eta antzerkigilea (h. 2016).
Maiatzaren 16a – Alina Szapocznikow, Holokaustotik bizirik atera zen poloniar eskultorea (h. 1973).
Maiatzaren 21a – Elihu Katz, estatubatuar-israeldar soziologoa (h. 2021).
Maiatzaren 23a – Gerardo Rueda, espainiar eskultorea (h. 1996).
Maiatzaren 23a – Joe Slovo, hegoafrikar politikaria, Apartheidaren aurkako borrokalaria (h. 1995).
Maiatzaren 25a – Max von der Grün, alemaniar idazlea (h. 2005).
Maiatzaren 26a – Miles Davis, estatubatuar jazz tronpeta-jotzailea eta musikagilea, jazz modernoaren joera berrien aitzindaria (h. 1991).
Maiatzaren 29a – Abdoulaye Wade, Senegalgo presidentea.
Maiatzaren 31 – John George Kemeny, hungariar-estatubatuar matematikari, informatikari eta hezitzailea, BASIC lengoaiaren garatzaileetako bat (h. 1992).

Ekaina

Ekainaren 1a – Marilyn Monroe, estatubatuar aktorea, XX. mendeko film-izarra, sexu eta pop ikonoa (h. 1962).
Ekainaren 3a – Allen Ginsberg, estatubatuar poeta, idazlea, irakaslea, ikonoklasta eta mugimendu alternatiboen partaide ospetsu eta puskatzailea (h. 1997).
Ekainaren 4a – Miguel Arteche, txiletar idazlea (h. 2012).
Ekainaren 4a – Judith Malina, estatubatuar aktore, ekoizle eta zuzendaria (h. 2015).
Ekainaren 5a – Wen Tsai Wang, txinatar botanikaria (h. 2022).
Ekainaren 12a – Amadeo Carrizo, argentinar futbol-atezaina (h. 2020).
Ekainaren 13a – Bernard Quemada, gipuzkoar hizkuntzalaria, erromanista eta lexikografoa (h. 2018).
Ekainaren 14a – Hermann Kant, alemaniar idazlea (h. 2016).
Ekainaren 16a – Efraín Ríos Montt, Guatemalako diktadorea (h. 2018).
Ekainaren 18a – Philip Crosby, estatubatuar enpresari eta egilea, zero akats kontzeptuaren garatzaileetako bat (h. 2001).
Ekainaren 19a – Giangiacomo Feltrinelli, italiar argitaratzaile, politikari eta aktibista (h. 1972).
Ekainaren 19a – Erna Schneider, estatubatuar ingeniari eta asmatzailea.
Ekainaren 22a – Tadeusz Konwicki, poloniar idazle eta zinema zuzendaria (h. 2015).
Ekainaren 22a – Marta Mata Garriga, kataluniar politikari eta pedagogoa, Trantsizioan eskola publikoen berritzearen sustatzailea (h. 2006).
Ekainaren 23a – Arnaldo Pomodoro, italiar eskultorea.
Ekainaren 25a – Ingeborg Bachmann, austriar poeta eta idazlea (h. 1973).
Ekainaren 26a – Milton Glaser, estatubatuar diseinatzaile grafikoa (h. 2020).
Ekainaren 28a – Mel Brooks, estatubatuar zinema zuzendari, gidoilari, konposatzaile, komediagile, aktore eta gidoilaria.
Ekainaren 29a – Jorge Enrique Adoum, ekuadortar idazlea (h. 2009).
Ekainaren 29a – Jaber Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah, Kuwaiteko emirra (h. 2006).
Ekainaren 29a – Celestina Marrón, asturiar militante komunista (h. 2016).
Ekainaren 30a – Paul Berg, estatubatuar biokimikaria, 1980ko Kimikako Nobel Saria (h. 2023).

Uztaila

Uztailaren 1a – François-Régis Bastide, lapurtar eleberrigile, diplomazialari eta irrati-esataria (h. 1996).
Uztailaren 1a – Robert Fogel, estatubatuar historialari eta zientzialaria, 1993ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2013).
Uztailaren 1a – Carmelo García Barrena, euskal herritar margolari inpresionista (h. 2000).
Uztailaren 1a – Hans Werner Henze, alemaniar musikagilea (h. 2012).
Uztailaren 3a – Maria Lorenza Barrenetxe, euskal jatorrizko argentinarra, argentinako Lehen Dama (h. 2016).
Uztailaren 4a – Alfredo Di Stéfano, argentinar-espainiar futbolari eta entrenatzailea, munduko futbolaririk onenetakoa (h. 2014).
Uztailaren 6a – Dorothy E. Smith, kanadar antropologoa, soziologoa eta feminista (h. 2023).
Uztailaren 7a – Nuon Chea, kanbodiar politikari eta genozida (h. 2019).
Uztailaren 8a – Elisabeth Kübler-Ross, suitzar-estatubatuar psikiatra eta idazlea (h. 2004).
Uztailaren 9a – Ben Roy Mottelson, estatubatuar-daniar fisikaria, 1975eko Fisikako Nobel Saria (h. 2022).
Uztailaren 12a – Juan Garmendia Larrañaga, gipuzkoar etnografoa eta historialaria (h. 2015).
Uztailaren 14a – Harry Dean Stanton, estatubatuar aktorea (h. 2017).
Uztailaren 15a – Enrike Albizu, gipuzkoar margolaria, Bidasoko Eskolako kidea (h. 2014).
Uztailaren 15a – Driss Chraibi, marokoar eleberrigilea (h. 2007).
Uztailaren 15a – Leopoldo Galtieri, Argentinako presidentea (h. 2003).
Uztailaren 16a – Irwin Rose, estatubatuar biokimikaria, 2004ko Kimikako Nobel Saria (h. 2015).
Uztailaren 17a – Maria Dolores Larramendi, gipuzkoar erraketista (h. 2023).
Uztailaren 18a – Ángel Crespo, gaztelaniazko poeta eta hainbat hizkuntzatatik gaztelaniarako itzultzailea (h. 1995).
Uztailaren 18a – Joshua Fishman, estatubatuar hizkuntzalaria (h. 2015).
Uztailaren 21a – Norman Jewison, kanadar zinema-zuzendaria, ekoizle eta aktorea (h. 2024).
Uztailaren 21a – Karel Reisz, ingeles zinemagilea (h. 2002).
Uztailaren 22a – Luis Sánchez Polack, Tip, espainiar umorista eta antzezlea (h. 1999).
Uztailaren 23a – Pilar Zabala, Iciar II, gipuzkoar erraketista (h. 1945).
Uztailaren 24a – Hans Günter Winkler, alemaniar zaldizkoa, bost urrezko domina olinpiko irabaziz errekorra duena (h. 2018).
Uztailaren 30a – David Berglas, britainiar azti, mentalista eta mnemonista (h. 2023).
Uztailaren 30a – Nina Kulagina, ustez ahalmen paranormal oso bereziak zituen errusiar etxekoandrea (h. 1990).
Uztailaren 31 – Hilary Putnam, estatubatuar filosofoa (h. 2016).

Abuztua

Abuztuaren 1a – Theo Adam, alemaniar opera-abeslaria, baxua (h. 2019).
Abuztuaren 1a – Alfonso Ventura, nafar kazetaria eta idazlea (h. 2009).
Abuztuaren 2a – George Habash, Palestinaren Askapenerako Herri Frontearen sortzailea (h. 2008).
Abuztuaren 3a – Tony Bennett, estatubatuar abeslaria (h. 2023).
Abuztuaren 5a – Per Wahlöö, suediar eleberrigile eta kazetaria (h. 1975).
Abuztuaren 6a – Francesco Somaini, italiar eskultorea (h. 2005).
Abuztuaren 10a – Marie-Claire Alain, frantziar organista (h. 2013).
Abuztuaren 10a – Blanca Varela, perutar poeta (h. 2009).
Abuztuaren 11 – Aaron Klug, lituaniar fisikari eta kimikaria, 1982 Kimikako Nobel Saria (h. 2018).
Abuztuaren 11 – Yoshio Okada, japoniar futbolaria (h. 2002).
Abuztuaren 11 – Jose Maria Ortiz de Mendibil, euskal herritar futbol arbitroa (h. 2015).
Abuztuaren 12a – John Derek, estatubatuar aktore, zinema zuzendari, gidoilari, ekoizle eta argazkilaria (h. 1998).
Abuztuaren 13a – Joxe Arriaran, Arriaran II.a, euskal herritar pilotaria (h. 2015).
Abuztuaren 13a – Fidel Castro, Kubako iraultzako buruzagia eta Kubako agintari gorena (h. 2016).
Abuztuaren 13a – Manuel Rodríguez, galiziar txirrindularia (h. 1997).
Abuztuaren 14a – Rene Goscinny, frantziar komikigilea, "Asterix" pertsonaiaren sortan testugilea (h.1977).
Abuztuaren 15a – Konstantinos Stephanopoulos, Greziako presidentea (h. 2016)
Abuztuaren 17a – María Luisa Elio, nafar idazle eta aktorea (h. 2009).
Abuztuaren 17a – Jean Poiret, frantziar antzezle eta antzerki-idazlea (h. 1992).
Abuztuaren 17a – Jiang Zemin, Txinako Herri Errepublikako presidentea (h. 2022).
Abuztuaren 22a – Marc Bohan, frantziar moda diseinatzailea (h. 2023).
Abuztuaren 22a – Ángela Jeria, txiletar arkeologoa (h. 2020).
Abuztuaren 23a – Javier Osés, nafar apezpikua (h. 2001).
Abuztuaren 29a – René Depestre, haitiar idazlea.

Iraila

Irailaren 1a – Abdur Rahman Biswas, Bangladeshko presidentea (h. 2017).
Irailaren 1a – James Reaney, ingelesezko kanadar poeta eta antzerkigilea (h. 2008).
Irailaren 3a – Alison Lurie, estatubatuar eleberrigilea (h. 2020).
Irailaren 3a – Irene Papas, greziar aktorea (h. 2022).
Irailaren 4a – Ivan Illich, austriar pedagogoa, filosofoa eta apaiz katolikoa, kapitalismoaren erakundeei egindako kritikengatik ospetsua (h. 2002).
Irailaren 5a – Jesús Infante, arabar margolaria (h. 2016).
Irailaren 6a – Claus von Amsberg, Beatriz I.a Herbehereetakoa erreginaren ezkontidea (h. 2002).
Irailaren 7a – Begoña Izquierdo, euskal margolari figuratiboa eta ilustratzailea (h. 1999).
Irailaren 7a – Marijane Minaberri, euskal idazlea (h. 2017).
Irailaren 8a – Sergio Pininfarina, italiar automobil-diseinatzailea (h. 2012).
Irailaren 11 – Imanol Lertxundi, militante ezkertiar eta abertzalea (h. 1995).
Irailaren 12a – Germán Sánchez Ruipérez, espainiar enpresaburua eta mezenasa (h. 2012).
Irailaren 14a – Michel Butor, frantziar idazlea, Nouveau Roman taldeko egilerik ezagunenetarikoa (h. 2016).
Irailaren 15a – Shohei Imamura, japoniar zinegilea (h. 2006).
Irailaren 15a – Joxe Miel Iztueta, Lazkao Txiki, gipuzkoar bertsolari eta txiste-kontalaria (h. 1993).
Irailaren 15a – Jean-Pierre Serre, frantziar matematikaria.
Irailaren 18a – Jesús-Jacques Moujica, euskal txirrindularia (h. 1950).
Irailaren 18a – Abel Goumba, Afrika Erdiko Errepublikako lehen ministroa (h. 2009).
Irailaren 19a – Masatoshi Koshiba, japoniar fisikaria, 2002ko Fisikako Nobel Saria (h. 2020).
Irailaren 21a – Donald A. Glaser, estatubatuar fisikaria, 1960ko Fisikako Nobel Saria (h. 2013).
Irailaren 23a – John Coltrane, estatubatuar saxofoi jotzaile eta jazz konposatzailea, jazzaren historiako musikorik garrantzitsuenetakoa (h. 1967).
Irailaren 24a – Ricardo María Carles Gordó, espainiar kardinala eta Bartzelonako artzapezpiku emeritua (h. 2013).
Irailaren 25a – Pierre Lemarchand, frantziar abokatua eta diputatua (h. 2008).
Irailaren 26a – Tulsi Giri, Nepalgo lehen ministroa (h. 2018).
Irailaren 26a – Eleuterio Tapia, gipuzkoar trikitilaria (h. 1988).
Irailaren 30a – Mariano de Corral, bizkaitar margolaria (h. 2009).

Urria

Urriaren 1a – Angel Maria Arregi, euskal herritar futbolaria (h. 1967).
Urriaren 2a – Jan Morris, britainiar historialari eta bidaia idazlea (h. 2020).
Urriaren 2a – José Luis Sanz-Magallón, euskal herritar arkitekto eta margolaria (h. 2000).
Urriaren 2a – Émile Temime, lapurtar historialaria, Espainiako Gerra Zibilean aditua (h. 2008).
Urriaren 9a – Danièle Delorme, frantziar aktorea (h. 2015).
Urriaren 12a – César Pelli, argentinar arkitektoa (h. 2019).
Urriaren 15a – Michel Foucault, frantziar filosofo estrukturalista (h. 1984).
Urriaren 15a – Agustín García Calvo, espainiar filosofoa, hizkuntzalaria, itzultzailea eta saiakera-idazlea (h. 2012).
Urriaren 18a – Chuck Berry, estatubatuar musikagile, gitarrista eta abeslaria, rock and rollaren historiako garrantzitsuenetakoa (h. 2017).
Urriaren 18a – Klaus Kinski, alemaniar aktorea (h. 1991).
Urriaren 20a – Ursula Happe, alemaniar igerilaria (h. 2021).
Urriaren 21a – Georges Figon, frantziar gaizkile ohi eta editorea (h. 1966).
Urriaren 22a – Maite Gorrotxategi, Ermua, bizkaitar erraketista.
Urriaren 24a – Rafael Azcona, espainiar idazle eta gidoigilea (h. 2008).
Urriaren 25a – Galina Vixnevskaia, errusiar soprano opera abeslaria (h. 2012).
Urriaren 26a – Trinidad Taracena del Piñal, espainiar arkeologoa, museoen kontserbadorea (h. 2017).
Urriaren 29a – Necmettin Erbakan, Turkiako lehen ministroa (h. 2011).
Urriaren 29a – Jon Vickers, kanadar tenorra (h. 2015).
Urriaren 31 – Anteo Zamboni, 15 urte zituelarik Benito Mussolini hiltzen saiatu zen italiar gaztea (j. 1911).

Azaroa

Azaroaren 3a – Valdas Adamkus, Lituaniako presidentea.
Azaroaren 4a – Casiano Floristán, nafar teologo eta apaiza (h. 2006).
Azaroaren 5a – John Berger, ingeles arte kritikari, eleberrigile, margolari eta olerkaria (h. 2017).
Azaroaren 6a – Jackie Forster, ingeles kazetaria, lesbianen eskubideen aldeko ekintzailea (h. 1998).
Azaroaren 7a – Bautista Madariaga, nafar bertsolaria (h. 2018).
Azaroaren 7a – Joan Sutherland, australiar sopranoa (h. 2010).
Azaroaren 8a – José Luis Martínez de Ubago, gipuzkoar tiratzailea (h. 2014).
Azaroaren 9a – Vicente Aranda, kataluniar zinema zuzendaria (h. 2015).
Azaroaren 9a – Carlos Blanco Aginaga, gipuzkoar irakaslea, idazlea eta frankismoak erbesteratutako intelektual ezkertiarra (h. 2013).
Azaroaren 9a – Jesús Fernández Santos, espainiar eleberrigile, zinema-zuzendari eta gidoigilea (h. 1988).
Azaroaren 10a – Leon Kossoff, britainiar margolaria (h. 2019).
Azaroaren 11 – José Manuel Caballero Bonald, espainiar poeta, nobelista eta saiakera-idazlea (h. 2021).
Azaroaren 11 – Noah Gordon, ingelesezko eleberrigilea eta kazetaria, Estatu Batuetako bere garaiko idazle hoberenetakoa (h. 2021).
Azaroaren 13a – Don Gordon, estatubatuar zinema eta telebistako aktorea (h. 2017).
Azaroaren 14a – Leonie Rysanek, austriar sopranoa (h. 1998).
Azaroaren 14a – Juan Antonio Vallejo-Nágera, espainiar idazle eta sendagilea (h. 1990).
Azaroaren 18a – Jesus Larrañaga Lizarralde, Arrasateko kooperatibetako sortzailetako bat (h. 2004).
Azaroaren 19a – Elsa Wiezell, paraguaitar poeta, margolaria eta irakaslea (h. 2014).
Azaroaren 20a – Miroslav Tichý, txekiar margolari eta argazkilaria (h. 2011).
Azaroaren 24a – Tsung Dao Lee, txinatar fisikaria, 1957ko Fisikako Nobel Saria.
Azaroaren 25a – Marivi Iturbe Etxeberria, bizkaitar irakaslea eta erizaina. Industrializazio garaian borondatezko gizarte langile aritutakoa (h. 2001).
Azaroaren 26a – Angélica Orue, arabar albaitari aitzindaria.
Azaroaren 29a – Beji Caid Essebsi, Tunisiako presidentea (h. 2019).
Azaroaren 29a – Dilhan Eryurt, turkiar astrofisikari, astronomo eta ikerlari zientifikoa (h. 2012).
Azaroaren 30a – Richard Crenna, estatubatuar aktorea (h. 2003).
Azaroaren 30a – Andrew Schally, poloniar estatubatuar endokrinologoa, 1977ko Medikuntzako Nobel Saria.

Abendua

Abenduaren 4a – Shigeo Sugimoto, japoniar futbolaria (h. 2002).
Abenduaren 8a – Joachim Fest, alemaniar historialari, kazetari, kritikari eta argitaratzailea (h. 2006).
Abenduaren 8a – José María Laso, bizkaitar filosofo eta ekintzaile komunista (h. 2009).
Abenduaren 9a – Raif Dizdarević, Jugoslavia ohiko presidentea.
Abenduaren 9a – Henry Way Kendall, estatubatuar fisikaria, 1990eko Fisikako Nobel Saria (h. 1999).
Abenduaren 10a – Blai Bonet, mallorcar poeta ete eleberrigilea (h. 1997).
Abenduaren 11a – Big Mama Thornton, estatubatuar blues eta rhythm and blues abeslaria (h. 1984).
Abenduaren 11 – Jaime Rodríguez Salís, gipuzkoar kulturgizon, ikertzaile eta arkeologoa (h. 2021).
Abenduaren 14a – Maurice Abeberri, euskal abokatua eta Ipar Euskal Herriko kultur eta kiroletako pertsona nabarmena (h. 1988).
Abenduaren 15a – Josep Maria Castellet, katalanezko eta gaztelaniazko idazlea eta literatura kritikaria (h. 2014).
Abenduaren 15a – Andoni Perez Cuadrado, arabar abertzalea (h. 2020).
Abenduaren 16a – Caty Juan de Corral, espainiar idazlea, kazetaria, gastronomoa, margolaria eta artista (h. 2014).
Abenduaren 16a – Arthur Robinson, Trinidad eta Tobagoko 3. presidentea (h. 2014).
Abenduaren 20a – David Levine, estatubatuar marrazkilaria (h. 2009).
Abenduaren 21a – Karmele Goñi, euskal etnografo eta antropologoa (h. 2017).
Abenduaren 22a – José Luis Moro, espainiar marrazkilaria (h. 2015).
Abenduaren 23a – Jose Maria Ormaetxea, Mondragon korporazioaren sortzaileetako bat (h. 2019).
Abenduaren 28a – Donna Hightower, estatubatuar abeslaria (h. 2013).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Asunción Villamil, bizkaitar aktorea (h. 2010).
Edurne Garitazelaia, bizkaitar euskaltzalea, Arrigorriagan bertako herritarrei euskara klaseak eman zizkien lehen emakumea (h. 2005).
Felix Etxeberria, Felix Parapan, gipuzkoar euskaltzale eta enpresa-sortzailea (h. 2022).
Jamattitt Bidart, Kuxkurrio, baxenafar euskaltzale, dantzari, dantza irakasle eta euskal kulturaren sustatzailea (h. 2020).
Juan Etxebarria Gangoiti, bizkaitar politikari eta ekonomialaria (h. 2018).
Luis Katarain, gipuzkoar artzaina (h. 2014).
Miren Josune Tolaretxipi, gipuzkoar irakaslea, 60ko hamarkadako Ikastolen sorrerako andereñoetako bat (h. 2017).
Vicente Martín, gipuzkoar argazkilaria (h. 2016).
Vicente Zaragueta, gipuzkoar enpresaburua eta ozeanografoa (h. 2015).
Víctor Sánchez Zabala, nafar filosofoa (h. 1996).
Mariano Bellver, bizkaitar jatorriko andaluziar arte-bildumagilea (h. 2018).
Mari Carmen Montoya Azkuna, bizkaitar farmazialari, ekintzaile eta aitzindaria (h. 2024).
Aurèlia Muñoz Ventura, kataluniar artista (h. 2011).
John Carl Parker, estatubatuar musikagilea, telebistarako saileen soinu-banda egilea.
Mariano Marín Rodríguez-Rivas, espainiar arkitektoa (h. 2022).

Heriotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 4a – Margarita Teresa Savoiakoa, Italiako erregina ezkontidea (j. 1851).
Urtarrilaren 10a – Eino Leino, finlandiar poeta, eleberrigilea eta saiakera-idazlea (j. 1878).
Urtarrilaren 10a – Mathias Mongenast, Luxenburgoko lehen ministroa (j. 1843).
Urtarrilaren 21a – Camillo Golgi, italiar medikua (j. 1843).
Urtarrilaren 23a – Désiré-Joseph Mercier, belgikar kardinala (j. 1851).
Urtarrilaren 26a – Joseph Sarsfield Glass, estatubatuar elizgizona (j. 1874).
Urtarrilaren 27a – Nicolás Castaño Capetillo, bizkaitar bankari eta azukre-enpresaria (j. 1836).
Urtarrilaren 28a – Gustave Rives, baxenafar arkitektoa (j. 1858).
Urtarrilaren 29a – Ángeles López de Ayala, espainiar politikari dramaturgo, narratzaile, kazetari eta aktibista (j. 1858).

Otsaila

Otsailaren 8a – William Bateson, ingeles biologoa (j. 1861).
Otsailaren 9a – Larisa Reisner, Polonian jaiotako errusiar boltxebikea (j. 1895).
Otsailaren 12a – René Worms, frantziar soziologoa (j. 1869).
Otsailaren 13a – Francis Ysidro Edgeworth, irlandar ekonomialaria (j. 1845).
Otsailaren 21a – Heike Kamerlingh Onnes, herbeheretar fisikaria, 1913ko Fisikako Nobel Saria (j. 1853).
Otsailaren 25a – Joan Alcover, mallorcar poeta, idazle eta politikaria (j. 1854).
Otsailaren 27a – Filomena Dato, galiziar idazlea (j. 1856).
Otsailaren 27a – Olga Wisinger-Florian, austriar margolari inpresionista (j. 1844).
Otsailaren 28a – Alphonse Louis Nicolas Borrelly, frantziar astronomoa (j. 1842).

Martxoa

Martxoaren 17a – Alexei Brusilov, errusiar jenerala (j. 1853).
Martxoaren 20a – Anatol ar Braz, bretainierazko idazlea (j. 1859).
Martxoaren 20a – Luisa Suediakoa, Danimarkako erregina ezkontidea (j. 1851).
Martxoaren 26a – Constantin Fehrenbach, Alemaniako kantzilerra (j. 1852).

Apirila

Apirilaren 4a – August Thyssen, alemaniar enpresaburua (j. 1842).
Apirilaren 12a – Clotilde Cerdá Bosch, Esmeralda Cervantes, espainiar harpajotzailea (j. 1861).
Apirilaren 15a – Joaquin Maya, nafar organo-jotzaile, musikagile eta musika irakaslea (j. 1838).
Apirilaren 19a – Aleksandr Aleksandrovitx Txuprov, errusiar estatistikaria (j. 1874).
Apirilaren 24a – Luis Mazzantini, euskal zezenketaria (j. 1856).
Apirilaren 25a – Ellen Key, suediar idazle eta feminista, familia bizitzaren, etikaren eta hezkuntzaren alorretan aditua (j. 1849).
Apirilaren 30a – Bessie Coleman, estatubatuar hegazkinlaria, pilotu baimena lortu zuen afro-amerikar jatorriko lehen emakumea (j. 1892).

Maiatza

Maiatzaren 8 – Frantzisko Zubiaurre Kiriko, Donostiako traineru patroia (j. 1867).
Maiatzaren 16a – Mehmed VI.a, Otomandar Inperioko 36. eta azken sultana (j. 1861).
Maiatzaren 25a – Symon Petliura, Ukrainako Herri Errepublikako 3. presidentea (j. 1879).
Maiatzaren 27a – Jeanna Bauck, suediar-alemaniar margolaria (j. 1840).
Maiatzaren 27a – Jesús Larraza, euskal herritar futbolaria (j. 1903).

Ekaina

Ekainaren 10a – Antoni Gaudí, kataluniar arkitektoa (j. 1852).
Ekainaren 13a – Nikoloz Txkheidze, georgiar mentxebikea (j. 1864).
Ekainaren 14a – Enrique Areiltza Arregi, Bilboko mediku ospetsua (j. 1860).
Ekainaren 14a – Mary Cassatt, margolari estatubatuarra (j. 1844).
Ekainaren 18a – Olga Konstantinovna, Greziako erregina ezkontidea (j. 1851).

Uztaila

Uztailaren 12a – Gertrude Bell, britainiar idazle, bidaiari, politologo, arkeologo, espiatzaile eta gobernuko funtzionarioa (j. 1868).
Uztailaren 15a – Abdón González de Alaitza, euskal herritar kazetaria eta Txistu, gorde den euskarazko lehen komiki-aldizkariaren egile ezagun bakarra (j. 1876).
Uztailaren 20a – Feliks Dzerzhinski, Burdinezko Feliks, poloniar boltxebikea (j. 1877).
Uztailaren 22a – Friedrich von Wieser, austriar eskolako ekonomialaria (j. 1851).
Uztailaren 23a – Viktor Vasnetsov, margolari errusiarra (j. 1848).

Abuztua

Abuztuaren 10a – Santiago Alda, bilbotar politikari abertzalea eta jeltzalea (h. 1863).
Abuztuaren 10a – Manuel Santa Kruz, Santa Kruz apaiza, gipuzkoar apaiz eta gerrillaria (j. 1842).
Abuztuaren 22a – Charles William Eliot, Estatu Batuetako irakaslea, Harvard Unibertsitateko lehendakaria 40 urtez (j. 1834).
Abuztuaren 23a – Rodolfo Valentino, italiar aktorea, zinemako lehenbiziko latindar sex symboltzat joa (j. 1895).
Abuztuaren 25a – Thomas Moran, Hudson Ibaiaren Eskolako margolari estatubatuarra (j. 1837).
Abuztuaren 26a – Ugyen Wangchuck, Bhutango Dragoi Erregea (j. 1862).

Iraila

Irailaren 15a – Rudolf Eucken, alemaniar filosofoa, 1908ko Literaturako Nobel Saria (j. 1846).
Irailaren 25a – Ramón Zapirain Heraufset, donostiar pertsonaia (j. 1869).
Irailaren 27a – Jeanne Chauvin, frantziar abokatu eta feminista (j. 1862).

Urria

Urriaren 9a – Helena Nyblom, suediar idazlea (j. 1843).
Urriaren 12a – Edwin Abbott Abbott, ingeles eskola-maisu, teologo, apaiz anglikano eta idazlea (j. 1838).
Urriaren 12a – Paul Puhallo von Brlog, Austria-Hungariako armadaren Jeneral serbo-kroaziarra (j. 1856).
Urriaren 16a – Frederika Hannoverkoa, alemaniar jatorriko britainiar aristokrata, Biarrizko urrezko aroaren protagonistetako bat (j. 1848).
Urriaren 20a – Eugene Debs, estatubatuar politikaria (j. 1855).
Urriaren 31 – Harry Houdini, hungariar-estatubatuar ilusionista eta showmana (j. 1874).

Azaroa

Azaroaren 3a – Annie Oakley, Buffalo Billen ikuskizunean parte hartu zuen tiratzaile ospetsua (j. 1860).
Azaroaren 21a – Julien Vinson, frantziar hizkuntzalaria, euskara ere landu zuena (j. 1842).
Azaroaren 26a – John Browning, estatubatuar arma diseinatzailea (j. 1855).

Abendua

Abenduaren 2a – Gérard Cooreman, Belgikako lehen ministroa (j. 1852).
Abenduaren 4a – Ivana Kobilca, Esloveniako margolari errealista (j. 1861).
Abenduaren 5a – Claude Monet, margolari frantziarra (j. 1840).
Abenduaren 12a – Jean Richepin, frantziar idazlea (j. 1849).
Abenduaren 13a – Laureano Jado, bizkaia meategi ingeniaria eta filantropoa (j. 1843).
Abenduaren 13a – Théo van Rysselberghe, belgikar margolaria (j. 1862).
Abenduaren 25a – Taishō enperadorea, Japoniako 123. enperadorea (j. 1879).
Abenduaren 29a – Rainer Maria Rilke, austriar-hungariar poeta (j. 1875).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Alfredo Etxabe, Iturribidekoa , gaztelaniazko kazetaria eta euskal antzerkigilea (j. 1872).
Anbrosio Gorostiaga, Anbros, bizkaitar albokaria (j. 1867).
Carlota Matienzo, puertorricar irakasle eta feminista (j. 1881).

Nobel saridunak:

Fisika: Jean Perrin
Kimika: Theodor Svedberg
Literatura: Grazia Deledda
Medikuntza: Johannes Fibiger
Bakea: Aristide Briand eta Gustav Stresemann

Kanpo estekak

Datuak: Q5259
Multimedia: 1926 / Q5259

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.