1916

1916. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa
Urteak	1913 • 1914 • 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1916 ; MCMXVI
Ab urbe condita	2669
Armeniar egutegia	1365 ; ԹՎ ՌՅԿԵ
Bahá'í egutegia	72 – 73
Bengaliar egutegia	1323
Berber egutegia	2866
Egutegi budista	2460
Myanmarko egutegia	1278
Bizantziar egutegia	7424 – 7425
Koptoen egutegia	1632 – 1633
Etiopiar egutegia	1908 – 1909
Hebrear egutegia	5676 – 5677
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1972 – 1973
Shaka Samvat	1838 – 1839
Kali Yuga	5017 – 5018
Iraniar egutegia	1294 – 1295
Islamiar egutegia	1334 – 1335
Japoniar egutegia	Taishō 5; (大正5年)
Korear egutegia	4249
Thailandiar eguzki egutegia	2459
Holozeniar egutegia	11916

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Mundua

Otsailaren 21a – Verdungo gudua hasi zen, Lehen Mundu Gerrako luzeena eta historiako gogorrenetakoa.
Apirilaren 24 eta 29 artean – Irlandan Pazko matxinada.
Uztailaren 1a – Ameriketako Estatu Batuetan lege lehorra indarrean jartzen da.
Abuztuaren 28a – Lehen Mundu Gerran, Alemaniak gerra deklaratu zion Errumaniari eta, bere aldetik, Italiak Alemaniari.
Azaroaren 26a – Greziak Alemaniaren aurkako gerra hasi zuen.

Arte eta kultura

Urtarrilaren 28a – Goyescas (euskaraz: Goiatarrak), Enrique Granadosen musika eta Fernando Periqueten libretoa duen opera estreinatu zen New Yorkeko Metropolitan Operan.

Zientzia eta teknologia

Martxoaren 20a – Albert Einsteinek erlatibitatearen teoria argitaratu zuen.

Kirolak

Lehen Mundu Gerra zela eta, Berlinen ospatu beharreko 1916ko Olinpiar Jokoak ez ziren ospatu.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 3a – Keith James Laidler, britainiar kimikaria (h. 2003).
Urtarrilaren 6a – Màrius Cabré i Esteve, kataluniar toreatzaile eta antzezlea (h. 1990).
Urtarrilaren 7a - María Josefa Jiménez Cisneros, espainiar arkeologoa, Cádizko lehen arkeologotzat joa (h. 2002).
Urtarrilaren 10a – Sune Bergström, suediar biokimikaria, 1982ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2004).
Urtarrilaren 11 – Francisco Garate Bergaretxe, bizkaitar futbolaria (h. 1986).
Urtarrilaren 12a – Ruth R. Benerito, estatubatuar kimikari eta asmatzailea, ehungintzan egindako lanagatik ezaguna (h. 2013).
Urtarrilaren 12a – Pieter Willem Botha, Hegoafrikako azken lehen ministroa eta lehendabiziko estatu presidentea, apartheid sistemaren sustatzailea (h. 2006).
Urtarrilaren 13a – Senedu Gebru, etiopiar irakasle, idazle eta politikaria, Etiopiako lehen emakume parlamentaria (h. 2009).
Urtarrilaren 13a – Federico Zabala, gipuzkoar historialaria eta politikaria (h. 1993).
Urtarrilaren 22a – Henri Dutilleux, frantziar musikagilea (h. 2013).
Urtarrilaren 22a – Edmundo Suárez, Mundo, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 1978).
Urtarrilaren 24a – Rafael Caldera, Venezuelako presidentea (h. 2009).
Urtarrilaren 27a – Stjepan Filipović, kroaziar partisanoa, Jugoslaviako heroi nazional izendatua (h. 1942).
Urtarrilaren 28a – Vergílio Ferreira, portugaldar idazlea (h. 1996).
Urtarrilaren 31 – Sangoulé Lamizana, Volta Garaiako presidentea (h. 2005).

Otsaila

Otsailaren 1a – Maria Elena Arizmendi, gipuzkoar idazle, etnografo eta koreografoa (h. 2000).
Otsailaren 6a – John Crank, ingeles matematikaria (h. 2006).
Otsailaren 11 – Dionys Mascolo, frantziar idazle eta filosofoa (h. 1997).
Otsailaren 14a – Maruchi Fresno, espainiar aktorea (h. 2003).
Otsailaren 14a – Martin Ugarte, Saletxe, euskal idazlea (h. 1996).
Otsailaren 15a – Lise London, Frantziako Erresistentziako aktibista, nazien kontzentrazio-eremuetatik bizirik atera zena (h. 2012).
Otsailaren 17a – Alexander Obolensky, anglo-errusiar printze, militar eta errugbi jokalaria (h. 1940).
Otsailaren 17a – Raf Vallone, italiar antzezlea (h. 2002).
Otsailaren 18a – Paulino Garagorri, gipuzkoar filosofo eta kritikaria (h. 2007).
Otsailaren 26a – Jackie Gleason, estatubatuar komediante, aktore eta musikaria (h. 1987).
Otsailaren 29a – Dinah Shore, estatubatuar jazz eta herri-musikako abeslaria (h. 1994).

Martxoa

Martxoaren 3a – Gaizka Barandiaran, oñatiar idazle eta musikaria (h. 2006).
Martxoaren 3a – Paul Halmos, hungariar-estatubatuar matematikaria (h. 2006).
Martxoaren 4a – Giorgio Bassani, italiar idazlea (h. 2000).
Martxoaren 4a – Hans Jurgen Eysenck, alemaniar jatorriko britainiar psikologoa (h. 1997).
Martxoaren 8a – Jeannette Campbell, lapurtar-argentinar igerilaria (h. 2003).
Martxoaren 11 – Harold Wilson, Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1995).
Martxoaren 15a – Blas Otero, gaztelaniaz idatzi zuen bilbotar olerkaria (h. 1979).
Martxoaren 16a – Mercedes McCambridge, estatubatuar aktorea (h. 2004).
Martxoaren 19a – Irving Wallace, estatubatuar idazle eta gidoigilea (h. 1990).
Martxoaren 20a – Pierre Messmer, Frantziako lehen ministroa (h. 2007).
Martxoaren 24a – Harry B. Whittington, "Trilobiteen aita", britainiar paleontologoa (h. 2010).
Martxoaren 26a – Christian Boehmer Anfinsen, estatubatuar biokimikaria, 1972ko Kimikako Nobel Saria (h. 1995).
Martxoaren 26a – Sterling Hayden, estatubatuar aktore eta idazlea (h. 1986).
Martxoaren 30a – Patxi Lazkano, Otxoki, gipuzkoar bertsolaria eta baserritarra (h. 1994).

Apirila

Apirilaren 1a – Julia Hermosilla Sagredo, bizkaitar anarko-sindikalista, milizianoa eta frankismoaren aurkako erresistentea (h. 2009).
Apirilaren 2a – Felipe Ugarte, espainiar militarra, Donostiako alkatea frankismo garaian (h. 1988).
Apirilaren 5a – Gregory Peck, estatubatuar aktorea (h. 2003).
Apirilaren 11 – Alberto Ginastera, argentinar musikagilea (h. 1983).
Apirilaren 11 – Hidetoki Takahashi, japoniar futbolari eta entrenatzailea (h. 2000).
Apirilaren 12a – Peter Newmark, britainiar itzulpengintza-akademikoa eta Surreyko Unibertsitateko irakaslea (h. 2011).
Apirilaren 14a – Vicente Lozano López, espainiar ekonomialaria, Bilboko Unibertsitatearen bigarren errektorea (h. 2000).
Apirilaren 17a – Sirimavo Bandaranaike, Zeilango eta Sri Lankako lehen ministroa (h. 2000).
Apirilaren 18a – José Joaquín Trejos Fernández, Costa Ricako presidentea (h. 2010).
Apirilaren 19a – Delio Rodríguez, galiziar txirrindularia (h. 1994).
Apirilaren 22a – Yehudi Menuhin, estatu batuetan jaiotako biolinista eta orkestra zuzendaria, XX. mendeko biolinista ospetsuenetako bat (h. 1999).
Apirilaren 26a – Morris West, australiar idazlea (h. 1999).
Apirilaren 28a – Ferruccio Lamborghini, italiar industria gizona, Lamborghini automobil-enpresaren sortzailea (h. 1993).
Apirilaren 29a – Lars Korvald, Norvegiako lehen ministroa (h. 2006).
Apirilaren 30a – Phil Brown, estatubatuar aktorea (h. 2006).
Apirilaren 30a – Claude Shannon, estatubatuar matematikaria, informazioaren teoriaren aitatzat hartua (h. 2001).

Maiatza

Maiatzaren 1a – Glenn Ford, estatubatuar aktorea (h. 2006).
Maiatzaren 3a – Pierre Emmanuel, frantziar poeta (h. 1984).
Maiatzaren 4a – Jane Jacobs, estatubatuar-kanadiar zientzia dibulgatzailea, hirigintzaren teorikoa eta ekintzaile soziopolitikoa (h. 2006).
Maiatzaren 5a – Zail Singh, Indiako 7. presidentea (h. 1994).
Maiatzaren 6a – Adriana Caselotti, estatubatuar aktorea, ahots aktorea eta kantaria (h. 1997).
Maiatzaren 8a – João Havelange, brasildar kirolari eta kirol-buruzagia, FIFAko presidentea (h. 2016).
Maiatzaren 10a – Milton Babbitt, estatubatuar musikagilea, musika elektronikoan aitzindaria (h. 2011).
Maiatzaren 11 – Camilo Jose Cela, galiziar idazlea, gaztelaniazko idazlerik garrantzitsuenetarikoa eta 1989ko Literaturako Nobel Saria (h. 2002).
Maiatzaren 16a – Hernando Espinosa de los Monteros, euskal militar eta zaldizkoa (h. 1991).
Maiatzaren 16a – Ephraim Katzir, Israelgo 4. presidentea (h. 2009).
Maiatzaren 21a – Harold Robbins, estatubatuar eleberrigilea (h. 1997).
Maiatzaren 24a – Juanito Valderrama, espainiar flamenko kantaria, Espainiako kopla-abeslari nagusietako bat (h. 2004).
Maiatzaren 29a – Jose Manuel Estonba, euskal idazlea (h. 1982).
Maiatzaren 29a – Miren Maortua, bizkaitar idazlea eta irakaslea (h. 1971).

Ekaina

Ekainaren 4a – Robert F. Furchgott, estatubatuar biokimikaria, 1998ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2009).
Ekainaren 6a – Hamani Diori, Nigeriako presidentea (h. 1989).
Ekainaren 8a – Luigi Comencini, italiar zinemagilea (h. 2007).
Ekainaren 8a – Francis Crick, britainiar biologo eta irakaslea, 1962ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2004).
Ekainaren 9a – Robert McNamara, estatubatuar politikaria (h. 2009).
Ekainaren 14a – Dorothy McGuire, estatubatuar aktorea (h. 2001).
Ekainaren 14a – Georg Henrik von Wright, finlandiar filosofo eta idazlea (h. 2003).
Ekainaren 15a – Francis Lopez, hendaiar musikagilea (h. 1995).
Ekainaren 15a – Herbert Simon, estatubatuar ekonomista eta zientzialaria, 1978ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2001).
Ekainaren 21a – Zoltán Pál Dienes, hungariar matematikaria, matematikaren didaktikan egindako ekarpenengatik ezaguna (h. 2014).
Ekainaren 29a – Ľudmila Pajdušáková, eslovakiar astronomo eta fisikaria (h. 1979).
Ekainaren 30a – Manuel Oñatibia, gipuzkoar idazlea (h. 1997).

Uztaila

Uztailaren 1a – Olivia de Havilland, estatubatuar aktorea (h. 2020).
Uztailaren 9a – Edward Heath, Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 2005).
Uztailaren 9a – Félix Padín, bilbotar anarkista, Euzko Gudarostearen eta CNTren batailoietako tenientea (h. 2014).
Uztailaren 10a – Martin Provensen, umeentzako liburuen estatubatuar ilustratzailea (h. 1987).
Uztailaren 11 – Alexander Prokhorov, sobietar fisikaria, 1964ko Fisikako Nobel Saria (h. 2002).
Uztailaren 11 – Gough Whitlam, Australiako lehen ministroa (h. 2014).
Uztailaren 12a – Liudmila Pavlitxenko, Bigarren Mundu Gerran parte hartu zuen sobietar frankotiratzailea, historiako emakume frankotiratzaile arrakastatsuena (h. 1974).
Uztailaren 13a – Luis Díez Espadas, bizkaitar toreatzailea (h. 1949).
Uztailaren 14a – Natalia Ginzburg, italiar idazlea (h. 1991).
Uztailaren 27a – Alfred Jost, frantziar biologoa, endokrinologian aditua (h. 1991).
Uztailaren 27a – Amha Selassie, Etiopiako enperadorea (h. 1997).

Abuztua

Abuztuaren 1a – Olimpio Bizzi, italiar txirrindularia (h. 1976).
Abuztuaren 6a – Dom Mintoff, Maltako lehen ministroa (h. 2012).
Abuztuaren 10a – Hubert Maga, Dahomeyko lehen presidentea (h. 2000).
Abuztuaren 17a – Pino Ojeda, espainiar idazle eta artista plastikoa (h. 2002).
Abuztuaren 19a – Mariano Aguilar Navarro, espainiar legelari, irakasle eta politikaria (h. 1992).
Abuztuaren 21a – Consuelo Velázquez Torres, mexikar piano-jotzailea eta musikagilea (h. 2005).
Abuztuaren 22a – Jose Antonio Loidi, gipuzkoar idazlea, euskarazko lehen polizia eleberria idatzi zuena (h. 1999).
Abuztuaren 24a – Léo Ferré, chanson estilo barruan Frantziako kantagintzaren izen handienetarikoa (h. 1993).
Abuztuaren 25a – Frederick Chapman Robbins, estatubatuar sendagilea, 1954ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2003).
Abuztuaren 27a – Halet Çambel, turkiar arkeologo eta esgrimalaria (h. 2014).
Abuztuaren 28a – Isabel Vicente García, espainiar ekintzailea eta militante komunista (h. 2000).
Abuztuaren 28a – Charles Wright Mills, estatubatuar soziologoa (h. 1962).
Abuztuaren 28a – Jack Vance, estatubatuar misteriozko, fantasiazko eta zientzia-fikziozko idazlea (h. 2013).
Abuztuaren 31 – Ramón Salas, burgostar hegazkinlaria, Gerra Zibil garaian matxinoen alde izandakoa (h. 1993).

Iraila

Irailaren 2a – Ömer Lütfi Akad, turkiar zinema zuzendaria (h. 2011).
Irailaren 5a – Isidoro Urra, euskal herritar futbolaria (h. 2006).
Irailaren 6a – José María Busca Isusi, gaztelaniaz idatzi zuen gipuzkoar idazlea (h. 1986).
Irailaren 11 – Faustino Azpiazu, Sakabi , euskal trikilaria, Sakabi eta Egañazpi bikoteko kidea (h. 1995).
Irailaren 12a – Jesús Romeo, nafar politikari eta enpresaria (h. 2001).
Irailaren 13a – Roald Dahl, eleberri eta ipuin laburren galestar idazlea (h. 1990).
Irailaren 14a – Luis Corvalán, txiletar politikaria (h. 2010).
Irailaren 17a – Francisco Bueno, El León Guipuzcoano, gipuzkoar boxeolaria (h. 1995).
Irailaren 17a – Yumjaagiin Tsedenbal, Mongoliako Herri Errepublikako estatuburua (h. 1991).
Irailaren 18a – Mercedes Salisachs, espainiar eleberrigilea (h. 2014).
Irailaren 21a – Françoise Giroud, frantziar kazetari, idazle eta gidoilaria (h. 2003).
Irailaren 22a – Elisa García Sáez, kataluniar sindikalista, erizaina eta milizianoa (h. 1936).
Irailaren 23a – Aldo Moro, Italiako lehen ministroa (h. 1978).
Irailaren 25a – Jessica Anderson, australiar nobelagile eta idazlea (h. 2010).
Irailaren 28a – Peter Finch, australiar aktorea (h. 1977).
Irailaren 29a – Antonio Buero Vallejo, espainiar antzerkigilea (h. 2000).

Urria

Urriaren 2a – Angel Sukia, euskal apaiz, artzapezpiku eta kardinala (h. 2006).
Urriaren 3a – Ángeles Alvariño, galiziar ozeanografoa, itsasontzi ozeanografiko britainiar bateko lehen emakume zientifikoa (h. 2005).
Urriaren 3a – James Herriot, eskoziar albaitari eta idazlea (h. 1995).
Urriaren 4a – Vitali Ginzburg, errusiar fisikaria, 2003ko Fisikako Nobel Saria (h. 2009).
Urriaren 4a – George Sidney, estatubatuar zinema zuzendari eta ekoizlea (h. 2002).
Urriaren 6a – Pablo Palazuelo, espainiar margolari, eskultore eta grabatzailea, abstrakzio geometrikoaren ordezkari nagusietako bat (h. 2007).
Urriaren 7a – Juan Manuel Azcárate Diz, espainiar politikaria (h. 1998).
Urriaren 13a – Manuel Matxain, gipuzkoar bertso-jartzailea (h. 1999).
Urriaren 13a – Luis Ortiz Alfau, Errepublikaren aldeko eta frankismoaren kontrako bizkaitar milizianoa (h. 2019).
Urriaren 15a – Hassan Gouled Aptidon, Djibutiko lehenbiziko presidentea (h. 2006).
Urriaren 16a – Luisa Berrondo Iartzabal, Oiartzuar maistra (h. 2014).
Urriaren 19a – Jean Dausset, frantziar sendagile eta immunologoa, 1980ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2009).
Urriaren 25a – Libe Asua, bizkaitar euskaltzalea (h. 2019).
Urriaren 26a – François Mitterrand, Frantziako Presidentea (h. 1996).
Urriaren 29a – Jose Mari Azkarraga Mozo, Lurgorri, euskal herritar politikaria (h. 1937).
Urriaren 30a – Marcelo Usabiaga, Francoren diktaduraren aurka borrokatu zen gipuzkoar militante komunista (h. 2015).
Urriaren 31 – Manuel Markinez, bizkaitar futbolari ohia.

Azaroa

Azaroaren 4a – Walter Cronkite, estatubatuar kazetaria eta telebistako aurkezlea (h. 2009).
Azaroaren 4a – Ruth Handler, estatubatuar enpresaburua, Barbie panpinaren marketinean izan zuen paperagatik gogoratua (h. 2002).
Azaroaren 8a – Peter Weiss, alemaniar-suediar idazlea, margolaria eta zinemagilea (h. 1982).
Azaroaren 10a – Louis le Brocquy, irlandar margolaria (h. 2012).
Azaroaren 11 – Mattin Treku, euskal idazle eta bertsolaria (h. 1981).
Azaroaren 12a – Libe Altuna, bizkaitar irakaslea eta euskaltzalea, Bizkaiko ikastolen mugimenduaren bultzatzailea (h. 1993).
Azaroaren 20a – Albert Hyzler, Maltako jarduneko presidentea (h. 1993).
Azaroaren 24a – Concha Liaño, anarkista eta Mujeres Libres mugimenduaren sortzaileetako bat (h. 2014).
Azaroaren 26a – Jacques Andurain, nazi baten kontrako erresistentziako lehen ekintza armatuaren egiletzat joa (h. 2016).
Azaroaren 28a – Lilian Baels, Belgikako printzesa (h. 2002).
Azaroaren 28a – Ramón José Velásquez, Venezuelako presidentea (h. 2014).
Azaroaren 30a – Andrée de Jongh, belgikar erresistentziako erizaina, II. Mundu Gerran soldadu aliatuen iheserako Comète sarearen antolatzailea (h. 2007).

Abendua

Abenduaren 3a – Seán Ó Ríordáin, irlanderaz idatzi zuen irlandar olerkaria (h. 1977).
Abenduaren 5a – Anastasio Zubia, gipuzkoar saltzaile ibiltari eta mugalaria (h. 1983).
Abenduaren 6a – Kristján Eldjárn, Islandiako 3. presidentea (h. 1982).
Abenduaren 8a – Richard Fleischer, estatubatuar zinema-zuzendaria (h. 2006).
Abenduaren 9a – Kirk Douglas, estatubatuar zinema aktore, ekoizle eta zuzendaria (h. 2020).
Abenduaren 9a – Wolfgang Hildesheimer, alemaniar idazlea (h. 1991).
Abenduaren 11 – Elena Garro, mexikar gidoilaria, kazetaria eta idazlea (h. 1998).
Abenduaren 13a – Archie Moore, estatubatuar boxeolaria, 131 K.O.rekin irabazitako borroken errekorraren jabe (h. 1998).
Abenduaren 13a – Líber Seregni, uruguaitar militarra eta politikaria (h. 2004).
Abenduaren 14 – Jose Maria Knörr, arabar enpresaburua, Kas freskagarri konpainiaren sortzailea (h. 2012).
Abenduaren 15a – Maurice Wilkins, zeelandaberritar-britainiar biofisikaria, 1962ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2004).
Abenduaren 17a – Penelope Fitzgerald, ingeles eleberrigile, olerkari, saiakeragile eta biografoa (h. 2000).
Abenduaren 18a – Betty Grable, estatubatuar aktore, pin-up, dantzari, modelo eta abeslaria (h. 1973).
Abenduaren 18a – Anselm Strauss, estatubatuar soziologoa (h. 1996).
Abenduaren 19a – Leon Bilbao, euskal albokaria (h. 1990).
Abenduaren 19a – Jose Lorenzo-Solís, bilbotar margolaria (h. 1981).
Abenduaren 19a – Elisabeth Noelle-Neumann, alemaniar politologo eta soziologoa (h. 2010).
Abenduaren 21a – Maurice Chappaz, suitzar idazle eta itzultzailea (h. 2009).
Abenduaren 23a – Dino Risi, italiar zinemagilea (h. 2008).
Abenduaren 25a – Ahmed Ben Bella, Aljeriako lehendabiziko presidentea (h. 2012).
Abenduaren 27a – Dora Serrano, toledoar-nafar militante komunista (h. 2013).
Abenduaren 31 – Carlos Gurméndez, uruguaiar jatorriko espainiar filosofoa (h. 1997).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Antonio Fernández de Trocóniz, euskal herritar matematikari, ingeniari, irakasle eta katedraduna (h. 2006).
Antonio Martín Cárdenas, bizkaitar miliziano anarkista (h. 2015).
Bienvenida Agirrezabala Esnaola, gerra garaiko tolosar emakume errepresaliatua (h. 1938).
Julia Lazaro, nafar miliziakidea (h. 1940).
Karmele Urresti Iturrioz, bizkaitar erizaina eta Eresoinkako kidea (h. 2010).
Manuel Aznar Acedo, bizkaitar kazetaria, irratian lan egin zuena (h. 2001).
Neus Bouza Gil, kataluniar milizianoa (h. 1939).
Petra Azpiroz, nafar irakaslea (h. 1995).
Abdullah Afeef, Suvadivako Errepublikako presidentea (h. 1993).
Bruce Cork, estatubatuar fisikaria (h. 1994).
Carmen Salinas Alfonso de Villagómez, espainiar legelaria (h. 2012).
Joaquina López Laffite, 13 arrosak taldeko emakumea (h. 1939).
Jorge Jobet, txiletar poeta eta kazetaria (h. 1998).
Mitka Grbtxeva, bulgariar politikari komunista, bulgariar partisanoen talka-ekintza taldeko kidea (h. 1993).

Heriotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 2a – Robert Mitchell, lapurtar kazetari eta politikaria (j. 1839).
Urtarrilaren 10a – Guido Baccelli, Italiako sendagile eta politikaria (j. 1830).
Urtarrilaren 16a – Juan Bautista Bilbao, bizkaitar idazlea (j. 1887).
Urtarrilaren 26a – Manuel Diaz de Arkaia, arabar idazlea (j. 1841).

Otsaila

Otsailaren 6a – Ruben Dario, nikaraguar poeta (j. 1867).
Otsailaren 12a – Richard Dedekind, alemaniar matematikaria (j. 1831).
Otsailaren 13a – Vilhelm Hammershøi, daniar margolaria (j. 1864).
Otsailaren 19a – Ernst Mach, austriar filosofoa eta fisikaria (j. 1838).
Otsailaren 20 – Klas Pontus Arnoldson, suediar egile, kazetari, politikari eta bakezalea, 1908ko Bakearen Nobel Saria (j. 1844).
Otsailaren 23a – Jose Antonio Iturriotz, eibartar politikari eta armagilea (j. 1856).
Otsailaren 28a – Henry James, estatubatuar-britainiar idazlea (j. 1843).

Martxoa

Martxoaren 2a – Arnaut Abadia, euskal apaiz, irakasle eta idazlea (j. 1843).
Martxoaren 2a – Elisabet Wiedekoa, Errumaniako erregina (j. 1843).
Martxoaren 4a – Amelia Bauerle, britainiar margolaria, diseinatzaile apaintzailea, haurren liburuen ilustratzailea eta grabatzailea (j. 1873).
Martxoaren 4a – Franz Marc, alemaniar margolaria eta marrazlea, alemaniako espresionismoko artista garrantzitsua (j. 1880).
Martxoaren 8a – Adolfo Guiard, euskal herritar margolari inpresionista (j. 1860).
Martxoaren 12a – Hyacinthe de Charencey, frantziar hizkuntzalaria (j. 1832).
Martxoaren 12a – Marie von Ebner-Eschenbach, austriar idazlea (j. 1830).
Martxoaren 19a – Vasili Surikov, errusiar margolaria (j. 1848).
Martxoaren 24a – Enrique Granados, kataluniar musikagilea (j. 1867).
Martxoaren 25a – Ishi, AEBetako Kaliforniako Yahi tribuko azkenengo gizakia (j. c. 1861).
Martxoaren 27 – Victor Emmanuel Largeau, frantziar militarra (j. 1867).

Apirila

Apirilaren 5a – Maxim Kovaliewski, errusiar historialaria (j. 1851).
Apirilaren 9a – Bixente Goikoetxea Errasti, arabar musikagilea (j. 1854).
Apirilaren 12a – Francisco Iturribarria, bizkaitar olerkaria (j. 1863).
Apirilaren 23a – Battista Ugo, akromegaliaren ondorioz 2,30 metro garai izatera heldu zen alpetar erraldoi anaietako bat (j. 1876).
Apirilaren 26a – Juan Cancio Mena, nafar idazle, kazetari, politikari eta legelaria (j. 1834).
Apirilaren 27a – Mariano Zuaznabar, gipuzkoar meatze-ingeniaria, La Robla trenbidearen sortzailea (j. 1841).

Maiatza

Maiatzaren 3an Kilmainham Gaolen (Dublin) fusilatuak:
- Thomas J. Clarke, irlandar iraultzailea, ziurrenik 1916ko Pazko matxinadaren arduradun nagusia (j. 1858).
- Thomas MacDonagh, irlandar ekintzaile politiko, olerkari, antzerkigile, irakasle eta errepublikar iraultzailea, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (j. 1878).
- Patrick Pearse, irlandar maisu, olerkari, idazle, nazionalista eta ekintzaile politikoa, 1916ko Bazko Altxamenduaren buru nagusietako bat (j. 1879).
Maiatzaren 4an Kilmainham Gaolen (Dublin) fusilatuak:
- Edward Daly, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (j. 1891).
- Michael O'Hanrahan, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (j. 1877).
- William Pearse, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (j. 1881).
- Joseph Plunkett, irlandar nazionalista, olerkaria, kazetaria eta 1916ko Pazko Matxinadako buruetako bat (j. 1887).
Maiatzaren 5a – John MacBride, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat, Kilmainham Gaolen (Dublin) fusilatua (j. 1868).
Maiatzaren 8a – Aeneas Mackintosh, britainiar esploratzaile eta nabigatzailea (j. 1879).
Maiatzaren 8an Kilmainham Gaolen (Dublin) fusilatuak:
- Éamonn Ceannt, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko matxinadan Irlandako Errepublikaren Aldarrikapena sinatu zuten buruzagietako bat (j. 1881).
- Cornelius Colbert, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (j. 1888).
- Seán Heuston, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (j. 1891).
- Michael Mallin, irlandar errepublikar eta sozialista, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (j. 1874).
Maiatzaren 9a – Thomas Kent, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat, fusilatua (j. 1865).
Maiatzaren 11 – Max Reger, alemaniar musikagile, organista eta musika-irakaslea (j. 1873).
Maiatzaren 11 – Karl Schwarzschild, alemaniar fisikari eta astronomialaria (j. 1873).
Maiatzaren 12an Kilmainham Gaolen (Dublin) fusilatuak:
- Séamus Ó Conghaile (ingeleraz James Connolly), irlandar lider abertzale sozialista, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat eta Irlandako Errepublikaren Aldarrikapenaren sinatzaileetako bat (j. 1868).
- Seán Mac Diarmada, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat eta Irlandako Errepublikaren Aldarrikapenaren zazpi sinatzaileetako bat (j. 1883).
Maiatzaren 13a – Sholem Aleijem, yiddishazko idazlea eta antzerkigilea (j. 1859).
Maiatzaren 25a – Jane Dieulafoy, frantziar arkeologo, esploratzaile, eleberrigile eta kazetaria (j. 1851).
Maiatzaren 27a – Joseph Gallieni, frantziar militarra (j. 1849).
Maiatzaren 28a – Ivan Franko, ukrainiar poeta eta literatur-kritikaria (j. 1857).
Maiatzaren 31 – Harry Pennell, britainiar militar eta esploratzailea (j. 1882).

Ekaina

Ekainaren 5a – Horatio Herbert Kitchener, Kitchenerreko 1. kondea, ingeles militar eta politikaria (j. 1850).
Ekainaren 6a – Yuan Shikai, Txinako presidentea (j. 1859).
Ekainaren 7a – Émile Faguet, frantziar idazlea, saiakeragilea eta literatura kritikaria (j. 1847).
Ekainaren 10a – Jose Ramon Astibia, euskal idazlea (j. 1881).
Ekainaren 18a – Helmuth Johannes Ludwig von Moltke, alemaniar jenerala (j. 1848).
Ekainaren 25a – Thomas Eakins, estatubatuar errealismoko margolaria (j. 1844).
Ekainaren 30a – Gaston Maspero, frantziar egiptologoa (j. 1846).

Uztaila

Uztailaren 2a – Mikhail Pomortsev, errusiar geografoa, meteorologoa, klimatologia, asmatzailea eta ingeniaria (j. 1851).
Uztailaren 6a – Odilon Redon, frantziar marrazkilaria eta pintorea (j. 1840).
Uztailaren 13a – Claudio Delgado, gipuzkoar zientzialaria (j. 1843).
Uztailaren 15a – Élie Metchnikoff, errusiar-frantziar mikrobiologoa, 1908ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1845).
Uztailaren 23a – William Ramsay, gas nobleak aurkitu zituen eskoziar kimikaria, 1904ko Kimikako Nobel Saria (j. 1852).
Uztailaren 25a – Maria Aleksandrovna Blank, Vladimir Leninen ama (j. 1835).
Uztailaren 28a – Heraclio Fournier González, espainiar kartagilea, Naipes Heraclio Fournier enpresa Gasteiztarraren sortzailea (j. 1849).
Uztailaren 31 – Mariano Mendigatxa, Bidankozeko nekazaria, Bonaparteren eta Azkueren berriemailea (j. 1832).

Abuztua

Abuztuaren 6a – Roger Casement, irlandar olerkari, iraultzaile eta nazionalista, heriotza zigorrez urkatua (j. 1864).
Abuztuaren 10a – Balbino Garitaonaindia, bizkaitar idazlea (j. 1857).
Abuztuaren 17a – Umberto Boccioni, italiar margolari eta eskultorea (j. 1882).
Abuztuaren 24a – Kaietano Sanchez Irure, euskal idazlea (j. 1856).
Abuztuaren 28a – Henri Harpignies, frantziar Barbizongo eskolako paisaien margolaria (j. 1819).

Iraila

Irailaren 14a – José Echegaray, espainiar ingeniari, matematikari, antzerkigile eta idazlea (j. 1832).
Irailaren 14a – Josiah Royce, estatubatuar filosofoa (j. 1855).
Irailaren 14a – Pierre Duhem, frantziar fisikaria eta filosofoa (j. 1861).
Irailaren 15a – Gabriel Deluc, lapurtar margolaria (j. 1883).

Urria

Urriaren 11 – Oton Bavariakoa, Bavariako erregea (j. 1848).
Urriaren 12a – Gabino Ezeiza, argentinar musikaria eta paialaria (j. 1858).
Urriaren 25a – William Merritt Chase, estatubatuar margolari inpresionista (j. 1849).

Azaroa

Azaroaren 12a – Percival Lowell, estatubatuar astronomoa (j. 1855).
Azaroaren 14a – Pedro Arriola Bengoa, esploratzaile, konkistatzaile, merkatari eta ehiztaria.
Azaroaren 14a – Hector Hugh Munro, britainiar idazlea eta antzerkigilea (j. 1870).
Azaroaren 15a – Henryk Sienkiewicz, poloniar idazlea, 1905eko Literaturako Nobel Saria (j. 1846).
Azaroaren 21a – Frantzisko Josef I.a Austriakoa, Austriako enperadorea eta Hungariako erregea (j. 1830).
Azaroaren 22a – Jack London, estatubatuar idazlea, kazetaria eta gizarte ekintzailea (j. 1876).
Azaroaren 23a – Charles Booth, britainiar gizarte-ikertzailea, positibista eta erreformatzailea (j. 1840).
Azaroaren 24a – Hiram Stevens Maxim, estatubatuar asmatzailea (j. 1840).
Azaroaren 27a – Emile Verhaeren, belgikar poeta (j. 1855).

Abendua

Abenduaren 1a – Charles de Foucauld, frantses esploratzaile eta misiolaria (j. 1858).
Abenduaren 5a – János Richter, hungariar orkestra-zuzendaria (j. 1843).
Abenduaren 9a – Söseki Natsume, japoniar idazlea (j. 1867).
Abenduaren 9a – Théodule-Armand Ribot, frantziar psikologoa (j. 1839).
Abenduaren 21a – Florencio Ansoleaga, iruindar arkitektoa eta arkeologoa (j. 1846).
Abenduaren 28a – Julien Dufau, lapurtar errugbilaria (j. 1888).
Abenduaren 28a – Eduard Strauss, austriar musikagilea (j. 1835).
Abenduaren 30a – Grigori Rasputin, errusiar mistikoa (j. 1869).
Abenduaren 31 – Alice Ball, estatubatuar zientzilari eta kimikaria, lepraren aurkako garaiko tratamendu eraginkorrenaren garatzailea (j. 1892).
Abenduaren 31 – Léon Larribau, euskal herritar errugbilaria (j. 1889).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Clement Andurain Maitie, Zibero, euskal idazlea (j. 1878).
Manuela Zubiaurre, Doña Manuela Bertsolari, gipuzkoar bertsolaria (j. 1837).

Nobel saridunak:

Fisika: Eman gabe.
Kimika: Eman gabe.
Literatura: Verner von Heidenstam
Medikuntza: Eman gabe.
Bakea: Eman gabe.

Kanpo estekak

Datuak: Q2087
Multimedia: 1916 / Q2087

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.