1914

1914. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa
Urteak	1911 • 1912 • 1913 • 1914 • 1915 • 1916 • 1917
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1914 ; MCMXIV
Ab urbe condita	2667
Armeniar egutegia	1363 ; ԹՎ ՌՅԿԳ
Bahá'í egutegia	70 – 71
Bengaliar egutegia	1321
Berber egutegia	2864
Egutegi budista	2458
Myanmarko egutegia	1276
Bizantziar egutegia	7422 – 7423
Koptoen egutegia	1630 – 1631
Etiopiar egutegia	1906 – 1907
Hebrear egutegia	5674 – 5675
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1970 – 1971
Shaka Samvat	1836 – 1837
Kali Yuga	5015 – 5016
Iraniar egutegia	1292 – 1293
Islamiar egutegia	1332 – 1333
Japoniar egutegia	Taishō 3; (大正3年)
Korear egutegia	4247
Thailandiar eguzki egutegia	2457
Holozeniar egutegia	11914

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Euskal Herria

Lehen ikastola sortu zen.

Mundua

Ekainaren 28a – Franz Ferdinand Austriako artxidukea eta Sophie Chotek bere emaztea hil zituen serbiar gazte abertzale batek Sarajevon, Lehen Mundu Gerra eragingo zuenaren Uztaileko krisialdiaren hasiera markatuz.
Uztailaren 28a – Lehen Mundu Gerra hasi zen, Austria-Hungariako inperioak Serbiari gerra deklaratu ondoren.
Abuztuaren 15a – Panamako kanala ireki zuten eta "Ancon" lurrinezko itsasontzia izan zen igaro zen lehena.
Urriaren 21a – Pierre Etxeberri izpurarra fusilatu zuen Frantziako armadak, Lehen Mundu Gerran desertatzea egotzita. Desertzio karguengatik fusilatutako lehen euskalduna izan zen, baina ez azkena.

Arte eta kultura

Euskal Herria

Unamunok Niebla eleberria argitaratu zuen, askoren ustez idazlearen lanik garrantzitsuena.
Otsailaren 5a – Enarak (gaztelaniaz: Las golondrinas), Jose Maria Usanditzagaren musika eta Gregorio Martínez Sierra eta María Lejarragaren libretoa duen zarzuela estreinatu zen Madrilgo Circo Price antzokian.

Mundua

Maiatzaren 8a – Paramount pictures zine konpainia sortu zen.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 2a – Kenny Clarke, estatubatuar perkusionista (h. 1985).
Urtarrilaren 3a – Eduardo Moreiras, galiziar idazlea (h. 1991).
Urtarrilaren 4a – Jean-Pierre Vernant, frantziar filosofoa eta helenista (h. 2007).
Urtarrilaren 5a – Brunó Ferenc Straub, Hungariako estatuburua (h. 1996).
Urtarrilaren 7a – Seberiano Aiastui, apaiz ibiltaria, gipuzkoar apaiz eta misiolaria (h. 2007).
Urtarrilaren 7a – Taizo Kawamoto, japoniar futbolaria (h. 1985).
Urtarrilaren 9a – Lucien Bodard, frantziar kazetari eta idazlea (h. 1998).
Urtarrilaren 11 – Félix Bergèze, lapurtar errugbilaria (h. 2003).
Urtarrilaren 13a – Jijé, belgikar komikigile eta marrazkilaria (h. 1980).
Urtarrilaren 14a – Harold Russell, kanadar-estatubatuar militar eta aktorea (h. 2002).
Urtarrilaren 15a – Etty Hillesum, herbehereetar idazle judua (h. 1943).
Urtarrilaren 15a – Hugh Trevor-Roper, ingeles historialaria (h. 2003).
Urtarrilaren 15a – Alberto Ullastres, espainiar politikaria, ekonomista eta legelaria (h. 2001).
Urtarrilaren 16a – Jose Antonio Garate, gipuzkoar kazetaria (h. 2003).
Urtarrilaren 17a – Théo Lefèvre, Belgikako 39. lehen ministroa (h. 1973).
Urtarrilaren 21a – Jean Etxeberri-Aintxart, euskal herritar politikaria eta notarioa, Ipar Euskal Herriko lehen diputatu eta kontseilari nagusi abertzalea (h. 2003).
Urtarrilaren 26a – José Goñi Gaztanbide, nafar elizgizon, irakasle eta historialaria (h. 2002).
Urtarrilaren 28a – Salvador Arqueta, bizkaitar futbolaria (h. 1981).
Urtarrilaren 29a – Shichirō Fukazawa, japoniar idazlea eta musikaria (h. 1987).
Urtarrilaren 30a – Vittorio Cottafavi, italiar zinemagilea (h. 1998).

Otsaila

Otsailaren 1a – Iñaki Isasmendi, euskal idazlea eta Itxarkundia batailoiko eusko gudaria (h. 2011).
Otsailaren 4a – Alfred Andersch, alemaniar idazlea (h. 1980).
Otsailaren 4a – José Mardones Llorente, arabar futbolaria (h. 1969).
Otsailaren 4a – Tomás Agirre Etxebeste, Txipia, gipuzkoar futbolaria (h. 1998).
Otsailaren 5a – William Burroughs, estatubatuar eleberrigilea, saiakeragilea eta gizarte kritikaria, Beat belaunaldiko kidea (h. 1997).
Otsailaren 5a – Alan Lloyd Hodgkin, ingeles medikua, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1998).
Otsailaren 8a – Antonio Vega de Seoane Barroso, gipuzkoar enpresaburu eta ingeniaria, Donostiako alkatea (h. 1988).
Otsailaren 9a - Maria Oianguren, Txantxote, gipuzkoar hezitzaile eta euskaltzalea, Bergarako lehen ikastolaren sortzailea (h. 2000).
Otsailaren 10a - Aurora Gómez Urrutia, nafar politikaria, ekintzailea eta komunista (h. 1975).
Otsailaren 16a – Manolín Fernández, bizkaitar futbolaria (h. 1961).
Otsailaren 17a – Pêr-Jakez Heliaz, bretoi idazle, olerkari, antzerkigile eta kazetaria (h. 1995).
Otsailaren 17a – Arthur Kennedy, estatubatuar aktorea (h. 1990).
Otsailaren 19a – Xosé María Díaz Castro, galiziar idazle eta itzultzailea (h. 1990).
Otsailaren 20a – Julia de Burgos, Puerto Ricoko idazle eta feminista, uhartearen independentziaren eta giza eskubideen aldekoa (h. 1953).
Otsailaren 21a – Juan Eraso, nafar musikari eta abesbatza zuzendaria (h. 2002).
Otsailaren 22a – Renato Dulbecco, italiar-estatubatuar sendagile eta mikrobiologoa, 1975eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2012).

Martxoa

Martxoaren 1a – Ralph Ellison, estatubatuar idazlea (h. 1994).
Martxoaren 2a – Soledad Ortega Spottorno, espainiar filosofoa, editorea eta irakaslea (h. 2007).
Martxoaren 2a – Alena Mazanik, sobietar partisanoa (h. 1996).
Martxoaren 2a – Martin Ritt, estatubatuar antzezlea eta zinemagilea (h. 1990).
Martxoaren 3a – Asger Jorn, danimarkar margolari, eskultore eta egilea (h. 1973).
Martxoaren 8a – Jakov Zeldovitx, sobietar fisiko teorikoa (h. 1987).
Martxoaren 9a – Henri Arvon, frantziar ideien-historialaria, anarkismoan eta mugimendu libertarioan aditua (h. 1992).
Martxoaren 10a – Ernst Brugger, Suitzako presidentea (h. 1998).
Martxoaren 11 – Álvaro del Portillo, espaniar apezpikua eta Opus Deiko prelatua (h. 1994).
Martxoaren 13a – Jose Luis Aldecoa, bizkaitar margolari, ingeniari, poeta eta abeslaria (h. 1992).
Martxoaren 14a – Lee Petty, estatubatuar automobil pilotua (h. 2000).
Martxoaren 16a – William Westmoreland, estatubatuar jenerala (h. 2005).
Martxoaren 17a – Juan Carlos Onganía, Argentinako de factoko presidentea (h. 1995).
Martxoaren 19a – Juan José Pradera, gipuzkoar kazetari eta diplomazialaria (h. 1976).
Martxoaren 19a – Jiang Qing, txinatar antzezle eta politikaria eta Mao Zedong-en azken emaztea (h. 1991).
Martxoaren 20a – Jose Aramendi, Felipe, gipuzkoar pilotaria.
Martxoaren 21a – Hernán Siles Zuazo, Boliviako presidentea (h. 1996).
Martxoaren 21a – Paul Tortelier, frantziar biolontxelo-jotzaile eta musikagilea, XX. mendeko biolontxelo-jotzaile nagusietako (h. 1990).
Martxoaren 25a – Norman Ernest Borlaug, estatubatuar agronomoa, iraultza berdearen bultzatzaile nagusia eta 1970eko Bakearen Nobel Saria (h. 2009).
Martxoaren 25a – Antonio Saez de Ibarra, arabar frantziskotar monjea (h. 1936).
Martxoaren 26a – Roque Esteban Scarpa, txiletar idazlea (h. 1995).
Martxoaren 28a – Bohumil Hrabal, txekiar idazlea (h. 1997).
Martxoaren 31 – Octavio Paz, mexikar idazle eta poeta, gaztelaniazko egilerik garrantzitsuenetarikoa eta 1990eko Literaturako Nobel Saria (h. 1998).
Martxoaren 31 – Palmira Pla Pechovierto, espainiar pedagogo, maistra eta politikari sozialista (h. 2007).

Apirila

Apirilaren 2a – Alec Guinness, ingeles aktorea (h. 2000).
Apirilaren 3a – Pierre Duny Petre, baxenafar idazlea (h. 2005).
Apirilaren 4a – Marguerite Duras, frantziar idazlea eta zinema zuzendaria (h. 1996).
Apirilaren 4a – Agustín Viela, nafar klaretar fraidea (h. 1936).
Apirilaren 8a – María Félix, La Doña, mexikar aktorea (h. 2002).
Apirilaren 9a – Kasilda Hernáez, Kasi, gipuzkoar anarkista ezaguna eta Felix Likinianoren laguna (h. 1992).
Apirilaren 9a – Koichi Oita, japoniar futbolaria (h. 1996).
Apirilaren 11 – Norman McLaren, kanadar zinema-zuzendaria (h. 1987).
Apirilaren 13a – Hermenegildo Elices, bizkaitar futbolaria (h. 1964).
Apirilaren 13a – Orhan Veli Kanik, turkiar olerkaria, XX. mendeko Turkiako olerkaritzaren berritzaile garrantzizkoenetako bat (h. 1950).
Apirilaren 15a – Horacio Egia, bizkaitar eskultorea (h. 1991).
Apirilaren 19a – Angel Gaztelu, nafar poeta eta historialaria (h. 2003).
Apirilaren 22a – Barbara Lauwers, Women’s Army Corps AEBetako armadako emakume taldeko kidea (h. 2009).
Apirilaren 25a – Marcos Pérez Jiménez, Venezuelako presidentea (h. 2001).
Apirilaren 26a – Bernard Malamud, estatubatuar eleberrigilea (h. 1986).
Apirilaren 28a – Juan Agustin Zumalabe, euskal olerkaria eta itzultzailea (h. 1981).
Apirilaren 29a – Beatriu Civera, espainiar eleberrigilea (h. 1995).

Maiatza

Maiatzaren 2a – Marcelo Mendiharat, baxenafar apaiza (h. 2007).
Maiatzaren 3a – Martí de Riquer, kataluniar idazle humanista eta literatura-kritikaria, Erdi Aroko gaietan espezializatua (h. 2013).
Maiatzaren 4a – Gastón Baquero, kubatar olerkari eta kritikaria (h. 1997).
Maiatzaren 4a – Emmanuel Roblès, frantziar idazlea (h. 1995).
Maiatzaren 5a – Tyrone Power, estatubatuar aktorea (h. 1958).
Maiatzaren 9a – Carlo Maria Giulini, italiar orkestra eta opera-zuzendaria (h. 2005).
Maiatzaren 9a – Hank Snow, kanadar-estatubatuar country abeslaria (h. 1999).
Maiatzaren 11 – Haroun Tazieff, frantziar geologo eta bolkanologoa (h. 1998).
Maiatzaren 13a – Antonia Ferrín Moreiras, matematikaria, irakaslea eta lehen galiziar astronomoa (h. 2009).
Maiatzaren 13a – Joe Louis, estatubatuar boxeolaria, ondoz ondoko 140 hilabetez pisu astunetako munduko txapelduna (h. 1981).
Maiatzaren 17a – Pío Iraizoz Francés, nafar apaiz, organo-jotzaile, koru-zuzendari eta musikagilea (h. 1991).
Maiatzaren 18a – Pierre Balmain, frantziar moda-diseinatzailea (h. 1982).
Maiatzaren 18a – Cacilda Borges Barbosa, brasildar musika irakaslea, zuzendaria, konpositorea eta piano-jolea (h. 2010).
Maiatzaren 18a – Boris Christoff, bulgariar opera abeslaria, XX. mendeko baxurik onenetakoa (h. 1993).
Maiatzaren 18a – Juan Lechín Oquendo, boliviar sindikalista eta politikaria (h. 2001).
Maiatzaren 19a – Max Perutz, britainiar biokimikaria, 1962ko Kimikako Nobel Saria (h. 2002).
Maiatzaren 21a – Romain Gary, frantziar idazlea (h. 1980).
Maiatzaren 22a – Lipman Bers, Rigan jaiotako estatubatuar matematikaria (h. 1993).
Maiatzaren 22a – Sun Ra, estatubatuar musikagilea eta piano-jotzailea (h. 1993).
Maiatzaren 24a – Lilli Palmer, alemaniar aktorea (h. 1986).
Maiatzaren 27a – Hugh Le Caine, kanadar fisikaria, musikagilea eta musika tresnen egilea (h. 1977).
Maiatzaren 29a – Tenzing Norgay, nepaldar alpinista eta xerpa, Edmund Hillaryrekin batera, Everestera iritsi zen lehen gizakia (h. 1986).

Ekaina

Ekainaren 1a – Luz Zalduegi, bizkaitar albaitaria, albaitaritza ikasketak amaitu zituen Euskal Herriko lehen emakumea eta estatuko hirugarrena (h. 2003).
Ekainaren 15a – Juri Andropov, Sobietar Batasuneko burua (h. 1984).
Ekainaren 15a – Saul Steinberg, errumaniar-estatubatuar ilustratzailea (h. 1999).
Ekainaren 16a – Larbi Benbarek, frantziar futbolaria (h. 1992).
Ekainaren 16a – Colette Maze, frantziar piano-jotzailea eta musika irakaslea (h. 2023).
Ekainaren 17a – John Hersey, estatubatuar idazlea (h. 1993).
Ekainaren 17a – Julián Marías, espainiar filosofoa (h. 2005).
Ekainaren 21a – William Vickrey, kanadar ekonomialaria, 1996ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1996).
Ekainaren 24a – Luis Sánchez Agesta, espainiar legelaria, historialaria eta politikaria (h. 1997).
Ekainaren 26a – Shahpur Bakhtiar, Irango lehen ministroa (h. 1991).
Ekainaren 26a – Laurie Lee, ingeles poeta (h. 1997).
Ekainaren 29a – José Luis Banús, bizkaitar kazetari eta historialaria (h. 1991).
Ekainaren 29a – Rafael Kubelík, txekiar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (h. 1996).
Ekainaren 29a – Ellen Kuzwayo, Hegoafrikako emakumeen eskubideen aldeko militantea eta politikaria (h. 2006).
Ekainaren 30a – Francisco da Costa Gomes, Portugalgo presidentea (h. 2001).
Ekainaren 30a – Xabier Peña, euskal idazlea eta frankismo garaiko etxe eskolaren mugimenduaren ekintzailea (h. 1980).

Uztaila

Uztailaren 6a – Viola Desmond, kanadiar arraza beltzeko emakume enpresaburua, Kanadako historiako arraza diskriminazio gorabehera entzutetsuenetakoa (h. 1965).
Uztailaren 6a – José García Nieto, espainiar olerkaria (h. 2001).
Uztailaren 8a – Marcial Arbiza, gipuzkoar futbolari eta ingeniari industriala.
Uztailaren 8a – Billy Eckstine, estatubatuar kantaria (h. 1993).
Uztailaren 9a – Willi Stoph, Ekialdeko Alemaniako lehen ministro eta estuburua (h. 1999).
Uztailaren 10a – Joe Shuster, kanadar komikigilea, Supermanen sortzaileetako bat (h. 1992).
Uztailaren 11 – Aníbal Troilo, pichuco, argentinar bandoneon-jotzaile, musikagile eta tango-orkestra zuzendaria (h. 1975).
Uztailaren 15a – Dorothea Orem, erizaintzaren teorikoa (h. 2007).
Uztailaren 17a – James Purdy, estatubatuar idazlea (h. 2009).
Uztailaren 18a – Gino Bartali, Ginetaccio, italiar txirrindularia (h. 2000).
Uztailaren 18a – Jo Cals, Herbehereetako lehen ministroa (h. 1971).
Uztailaren 22a – Yakov Malkiel, judu jatorriko estatubatuar filologoa eta hizkuntzalaria (h. 1998).
Uztailaren 29a – Marcel Bich, frantziar enpresa-gizona, Bic Cristal bolalumaren sortzailea (h. 1994).
Uztailaren 30a – Michael Morris (Killaningo 3. baroia), irlandar kazetari, egile eta kirol buruzagia, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko 6. lehendakaria (h. 1999).
Uztailaren 31 – Louis de Funès, frantziar aktorea (h. 1983).

Abuztua

Abuztuaren 2a – Ximun Erramuzpe, baxenafar idazle eta bertsolaria (h. 1988).
Abuztuaren 2a – Félix Leclerc, Quebecdar egile abeslari, olerkari, idazle eta aktorea, Quebeceko burujabetzaren alde nabarmendua (h. 1988).
Abuztuaren 2a – Beatrice Straight, estatubatuar aktorea (h. 2001).
Abuztuaren 3a – Blanca de Silos, arabar antzezlea (h. 2002).
Abuztuaren 6a – Simone Iribarne, lapurtar tenislaria (h. 2010).
Abuztuaren 9a – Tove Jansson, suedierazko finlandiar idazlea eta ilustratzailea (h. 2001).
Abuztuaren 12a – Kléber Dadjo, Togoko presidentea (h. 1989).
Abuztuaren 13a – Luis Mariano, irundar tenorra (h. 1970).
Abuztuaren 14a – Poul Hartling, Danimarkako lehen ministroa (h. 2000).
Abuztuaren 15a – Paco Marí Blanco, gipuzkoar argazkilaria (h. 1972).
Abuztuaren 19a – Maurice Bourgès-Maunoury, Frantziako lehen ministroa (h. 1993).
Abuztuaren 19a – Luis Aranaz, nafar futbolari eta entrenatzailea (h. 1981).
Abuztuaren 20a – Jose Maria Basabe, bizkaitar apaiz, biologo eta antropologoa (h. 1985).
Abuztuaren 22a – Hipolita Ibaibarriaga, bizkaitar erraketista (h. 1939).
Abuztuaren 25a – Dionisio Gamallo, galiziar idazlea (h. 2000).
Abuztuaren 26a – Julio Cortazar, argentinar idazlea, Amerikako gaztelaniazko idazlerik famatuenetakoa (h. 1984).

Iraila

Irailaren 5a – Nicanor Parra, txiletar poeta, matematikari eta fisikaria (h. 2018).
Irailaren 7a – James Alfred Van Allen, estatubatuar fisikaria, Van Allenen gerrikoen aurkitzailea (h. 2006).
Irailaren 8a – Dimitrios I.a Konstantinoplakoa, Konstantinoplako patriarka ekumenikoa (h. 1991).
Irailaren 9a – Pedro Armillas, Donostian jaiotako espainiar antropologo eta arkeologoa, kolonaurreko kulturak ikertu zituena (h. 1984).
Irailaren 10a – Robert Wise, estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta editorea (h. 2005).
Irailaren 12a – Desmond Llewelyn, galestar aktorea (h. 1999).
Irailaren 13a – Angel Cruz Jaka, gipuzkoar historialaria (h. 2005).
Irailaren 14a – Pietro Germi, italiar zinema zuzendari, idazle, aktore eta ekoizlea (h. 1974).
Irailaren 15a – Adolfo Bioy Casares, argentinar kazetari, itzultzaile eta idazlea (h. 1999).
Irailaren 15a – Jens Otto Krag, Danimarkako lehen ministroa (h. 1978).
Irailaren 18a – Balendiñe Albizu, euskal idazlea (h. 2002).
Irailaren 18a – Walter Behrendt, Europako Legebiltzarreko lehendakaria (h. 1997).
Irailaren 21a – Akira Matsunaga, japoniar futbolaria (h. 1943).
Irailaren 23a – Omar Ali Saifuddien III.a, Bruneiko sultana (h. 1986).
Irailaren 24a – Tina Gascó, espainiar aktorea (h. 1973).
Irailaren 24 – John Kerr, Australiako 18. gobernadore orokorra (h. 1991).
Irailaren 24a – Andrzej Panufnik, poloniar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (h. 1991).
Irailaren 24a - Manuel Valencia Remón, espainiar militar, abokatu eta politikari frankista (h. 1994).
Irailaren 26a – Achille Compagnoni, italiar alpinista eta eskiatzailea (h. 2009).
Irailaren 26a – Jack LaLanne, estatubatuar kulturista eta nutrizionista, Fitnessen aitabitxitzat hartua (h. 2011).
Irailaren 29a – Anttoni Etxeberria, gipuzkoar tabernaria eta zerbitzaria (h. 2020).

Urria

Urriaren 6a – Thor Heyerdahl, norvegiar esploratzailea, etnografoa eta abenturazalea (h. 2002).
Urriaren 7a – Sarah Churchill, britainiar aktore eta dantzaria (h. 1982).
Urriaren 11 – Luis Beltrán Guerrero, venezuelar poeta eta saiakeragilea (h. 1996).
Urriaren 14a – Raymond Davis, estatubatuar kimikari eta fisikaria, 2002ko Fisikako Nobel Saria (h. 2006).
Urriaren 15a – Mohammed Zahir Shah, azken Afganistango erregea (h. 2007).
Urriaren 17a – Jerry Siegel, estatubatuar komikigilea, Supermanen sortzaileetako bat (h. 1996).
Urriaren 20a – Horacio Aguirre Legarreta, argentinar politikari eta medikua (h. 1995).
Urriaren 21a – Martin Gardner, matematikaren eta zientziaren dibulgazioan aritutako estatubatuar idazlea (h. 2010).
Urriaren 22a – Bittor Iturria, lapurtar esku huskako pilotaria eta gudaria, Bigarren Mundu Gerran famatua (h. 1944).
Urriaren 24a – Juan Antonio Frade, K-Toño, bizkaitar margolari, karikaturagile eta kazetaria (h. 1992).
Urriaren 26a – Jackie Coogan, estatubatuar aktorea (h. 1984).
Urriaren 26a – Enrique Zudaire Iriarte, nafar margolaria (h. 1984).
Urriaren 27a – Dylan Thomas, ingelesezko galestar poeta eta idazlea (h. 1953).
Urriaren 28a – Jonas Salk, estatubatuar sendagilea, poliomielitisaren kontrako txertoa landu zuen lehena (h. 1995).
Urriaren 28a – Richard Laurence Millington Synge, britainiar kimikaria, 1952ko Kimikako Nobel Saria (h. 1994).
Urriaren 29a – José Guerrero, espainiar margolaria (h. 1991).
Urriaren 30a – Leabua Jonathan, Lesothoko lehen ministroa (h. 1987).
Urriaren 31 – Jon Bilbao Azkarreta, euskal gaien ikertzaile eta bibliografoa (h. 1994).

Azaroa

Azaroaren 3a – Juliusz Bardach, poloniar historialaria (h. 2010).
Azaroaren 3a – Augustin Zubikarai, bizkaitar apaiza eta euskal idazlea (h. 2004).
Azaroaren 5a – Ramón Mendizabal, bizkaitar futbolaria (h. 1938).
Azaroaren 8a – George Dantzig, estatubatuar matematikaria (h. 2005).
Azaroaren 9a – Hedy Lamarr, austriar aktore eta asmatzailea (h. 2000).
Azaroaren 11 – Taslim Olawale Elias, nigeriar Nazioarteko Justizia Auzitegiko presidentea (h. 1991).
Azaroaren 11 – Howard Fast, estatubatuar eleberrigilea (h. 2003).
Azaroaren 11 – Eugene Nida, XX. mendeko itzulpen teorialari eta Bibliaren itzultzaile handienetako bat (h. 2011).
Azaroaren 12a – Edward Schillebeeckx, belgikar teologo katoliko nabarmena, Vatikanoko II. Kontzilioko eragile nagusienetakoa (h. 2009).
Azaroaren 13a – Julio Caro Baroja, euskal jatorriko antropologo, historialari eta hizkuntzalaria (h. 1995).
Azaroaren 13a – Alberto Lattuada, italiar zinema zuzendaria (h. 2005).
Azaroaren 15a – Jorge Bolét, kubatar-estatubatuar musikagilea (h. 1990).
Azaroaren 21a – Abdul Karim Kassem, Irakeko militar eta buruzagia (h. 1963).
Azaroaren 21a – Henri Laborit, frantziar sendagile, biologo, etologo eta psikologoa (h. 1995).
Azaroaren 24a – Agostino Casaroli, italiar Kardinala (h. 1998).
Azaroaren 25a – Joe DiMaggio, estatubatuar beisbol jokalaria (h. 1999).
Azaroaren 27a – Astrea Barrios, bizkaitar politikaria, kazetaria eta aktibista feminista (h. 2016).
Azaroaren 29a – Taisen Deshimaru, japoniar Sōtō Zen maisu budista (h. 1982).

Abendua

Abenduaren 3a – Alaíde Foppa, guatemalar poeta, idazlea, aktibista feminista, arte kritikaria, irakaslea eta itzultzailea (h. 1980).
Abenduaren 4a - Augusto Aboitiz Baroja, euskal jatorriko filipinar-uruguaiar enpresaria (h. 1995).
Abenduaren 5a – Dioni Ardanza, bizkaitar jostuna (h. 2005).
Abenduaren 5a – Lina Bo Bardi, italiar-brasildar arkitekto-modernoa (h. 1992).
Abenduaren 10a – Dorothy Lamour, estatubatuar aktore eta abeslaria (h. 1996).
Abenduaren 12a – Patrick O'Brian, ingeles idazlea (h. 2000).
Abenduaren 14a – Karl Carstens, Alemaniako Errepublika Federaleko presidentea (h. 1992).
Abenduaren 14a – Rosalyn Tureck, estatubatuar piano-jotzaile eta klabizenbalo-jotzailea (h. 2003).
Abenduaren 24a – Imanol Berriatua, euskal idazle, fraide frantziskotar eta euskaltzaina (h. 1981).
Abenduaren 26a – Richard Widmark, estatubatuar aktorea (h. 2008).
Abenduaren 28a – Joseph Esherick, estatubatuar arkitektoa (h. 1998).
Abenduaren 29a – Billy Tipton, estatubatuar jazz-musikari eta orkestra zuzendaria (h. 1989).
Abenduaren 30a – Aurelio Gonzato, suitzar mosaikogile eta pintorea (h. 2014).
Abenduaren 31 – José Manuel Lara Hernández, espainiar argitaratzailea, Planeta argitaletxearen sortzailea (h. 2003).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Anjel Aldaz, nafar bertsolaria (h. 1993).
Joxe Mari Soraluze, Epelde, gipuzkoar trikitilaria (h. 2012).
Mikaela Labaien, nafar baserritarra eta kazetaria (h. 2008).
Manuel Agud Querol, euskal hizkuntzalaria (h. 2004).
Maritxu Muñoz Ugartemendia, gipuzkoar ekintzailea, Hondarribian gidabaimena lortu zuen lehenengo emakumea (h. 1997).
Marixa, asturo-lapurtar margolaria (h. 1995).
Anita Orejas, asturiar etxeko-langilea, erizaina eta sozialista, errepresio frankistaren biktima (h. 1937).
Tito Okello, Ugandako presidentea (h. 1996).

Heriotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 9a – Oskars Bārs, letoniar arkitektoa (j. 1848).
Urtarrilaren 13a – Valentin Zubiaurre Urionabarrenetxea, bizkaitar musikagilea (j. 1837).
Urtarrilaren 24a – David Gill, britainiar astronomoa (j. 1843).

Otsaila

Otsailaren 1a – Albert Günther, Alemanian jaiotako britainiar zoologoa (j. 1830).
Otsailaren 8a – Josefa Teixidor i Torres, kataluniar margolaria (j. 1865).
Otsailaren 16a – Antonio Ugo, akromegaliaren ondorioz 2,25 metro garai izatera heldu zen alpetar erraldoi anaietako bat (j. 1887).
Otsailaren 25a – Sir John Tenniel, ingeles marrazkilaria (j. 1820).

Martxoa

Martxoaren 12a – George Westinghouse, estatubatuar enpresaburua, ingeniaria eta asmatzailea (j. 1846).
Martxoaren 13a – María Tubau, espainiar aktorea (j. 1854).
Martxoaren 16a – Charles Albert Gobat, suitzar politikaria, 1902ko Bakearen Nobel Saria (j. 1843).
Martxoaren 19a – Giuseppe Mercalli, italiar bulkanologoa, apaiza eta irakaslea (j. 1850).
Martxoaren 25a – Frederic Mistral, okzitanierazko frantziar poeta (j. 1830).
Martxoaren 30a – John Henry Poynting, ingeles fisikaria (j. 1852).
Martxoaren 31 – Amanda Jones, estatubatuar poeta eta asmatzailea (j. 1835).
Martxoaren 31 – Hubert von Herkomer, Bavarian jaiotako ingeles margolari, zinemagile eta musikagilea (j. 1849).

Apirila

Apirilaren 11 – Carl Chun, alemaniar biologoa eta itsaso eta toki abisopelagikoen esploratzailea (j. 1852).
Apirilaren 11 - Elena Guerra, italiar erlijiosoa, Espiritu Santuaren Oblaten Kongregazioaren sortzailea (j. 1835).
Apirilaren 2a – Paul Heyse, alemaniar idazlea (j. 1830).
Apirilaren 16a – George William Hill, estatubatuar astronomo eta matematikaria (j. 1838).
Apirilaren 17a – Willen Jan Van Eys, holandar euskalaria (j. 1825).
Apirilaren 19a – Charles Sanders Peirce, estatubatuar zientzialaria, filosofoa eta logikaria (j. 1839).
Apirilaren 24 – Benedetto Menni, italiar apaiza (j. 1841).
Apirilaren 26a – Eduard Suess, britaniar geologoa (j. 1831).

Maiatza

Maiatzaren 15a – Ida Freund, Kimikako lehen emakume irakaslea Erresuma Batuko Unibertsitatean (j. 1863).
Maiatzaren 27a – Joseph Wilson Swan, britainiar kimikaria (j. 1828).

Ekaina

Ekainaren 14a – Adlai Stevenson I.a, AEBetako 23. presidenteordea (j. 1835).
Ekainaren 21a – Bertha von Suttner, austriar bakezale eta idazlea, 1905eko Bakearen Nobel Saria (j. 1843).
Ekainaren 28a -
- Franz Ferdinand Austriakoa, Austria-Hungariako artxidukea (j. 1863).
- Sophie Chotek, Franz Ferdinand Austriakoaren emaztea (j. 1868).

Uztaila

Uztailaren 13a – Joan Röell, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1844).
Uztailaren 14a – Ignacio Ugarte, gipuzkoar margolaria (j. 1862).
Uztailaren 31 – Jean Jaurès, frantziar buruzagi sozialista (j. 1859).

Abuztua

Abuztuaren 2a -
- Albert Mayer, Lehen Mundu Gerran hil zen lehen soldadu alemaniarra (j. 1892).
- Jules-André Peugeot, Lehen Mundu Gerran Frantziako Armadaren lehen soldadu hila (j. 1893).
Abuztuaren 5a – Pedro Hilarion Sarrionandia, bizkaitar abade frantziskotarra, amazigera hizkuntzaren lehen gramatika idatzi zuen (j. 1865).
Abuztuaren 6a – Ellen Axson Wilson, AEBetako lehen dama (j. 1860).
Abuztuaren 11 – François Latournerie, lapurtar soldadua, Lehen Mundu Gerran lehen hildako euskalduna (j. 1891).
Abuztuaren 13a – Cristina Brunetti, Donostian bizi izandako italiar jatorriko espainiar aristokrata (j. 1831).
Abuztuaren 18a – Anna Jesipova, errusiar piano-jotzaile bertutetsua, konpositorea eta irakaslea (j. 1851).
Abuztuaren 20a – Amélie Helga Lundahl, finlandiar margolaria (j. 1850).
Abuztuaren 20a – Pio X.a, Aita santua (j. 1835).
Abuztuaren 22a – François Laffargue, frantziar militarra (j. 1858).
Abuztuaren 24a – Wilhelm Lexis, alemaniar estatistikari, ekonomialari eta demografoa (j. 1837).
Abuztuaren 25a – Francisco Goitia, gipuzkoar industrialaria eta enpresaburua (j. 1850).
Abuztuaren 25a - Enrique Zappino Moreno, espainiar militarra (j. 1840).
Abuztuaren 27a – Jose Zapirain Irastorza, Txapillo, euskal idazlea eta bertsolaria (j. 1842).

Iraila

Irailaren 5a – Charles Péguy, frantziar idazle eta filosofoa (j. 1873).
Irailaren 22a – Alain-Fournier, frantziar eleberrigilea (j. 1886).
Irailaren 22a – Juan Migel Orkolaga, hernaniar metereologo eta jesuita, Igeldoko behatokiaren sortzailea (j. 1863).
Irailaren 25a – Theodore Gill, estatubatuar liburuzain eta zoologoa, arrainetan aditua (j. 1837).
Irailaren 26a – August Macke, alemaniar margolari espresionista (j. 1887).

Urria

Urriaren 2a – Joe Anduran, lapurtar errugbilaria (j. 1882).
Urriaren 10a – Karlos I.a Errumaniakoa, Errumaniako lehenengo erregea (j. 1839).
Urriaren 10a – Gijsbert van Tienhoven, Herbehereetako lehen ministroa (j. 1841).
Urriaren 12a – Margaret E. Knight, estatubatuar asmatzailea (j. 1838).
Urriaren 21a – Pierre Etxeberri, baxenafar soldadua, Lehen Mundu Gerran desertatzeagatik fusilatutako lehen euskal herritarra (j. 1889).
Urriaren 24a – Jules Labat, lapurtar politikaria (j. 1819).
Urriaren 30a – Ernst Stadler, alemaniar olerkari espresionista (j. 1883).

Azaroa

Azaroaren 3a – Georg Trakl, austriar poeta (j. 1887).
Azaroaren 5a – August Weismann, alemaniar biologoa (j. 1834).
Azaroaren 14a – Frederick Sleigh Roberts, ingeles mariskala (j. 1832).
Azaroaren 27a – Hanna Hammarström, suediar asmatzaile, ingeniari eta enpresaburua (j. 1829).
Azaroaren 30a – Anselmo Lorenzo, espainiar anarkosindikalista eta idazlea (j. 1841).

Abendua

Abenduaren 12a – Bernard Blommers, herbehereetar grabatzaile eta margolaria (j. 1845).
Abenduaren 24a – John Muir, eskoziar-estatubatuar naturzale eta idazlea (j. 1838).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Otsaila – Alistair Mackay, eskoziar mediku eta esploratzaile polarra, Hego polo magnetikora iritsi ziren hiru esploratzailetako bat (j. 1878).
Yu Kil-chun, Koreako independentziaren aldeko ekintzaile, politikari eta kazetaria (j. 1856).

Nobel saridunak:

Kanpo estekak

Datuak: Q2083
Multimedia: 1914 / Q2083

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.