11. taldeko elementu
IUPAC-en nomenklatura modernoan, 11. taldeko elementua taula periodikoaren 11. seriean dagoen elementua da. Talde honetako elementuak hauek dira:
- Kobrea (Cu)
- Zilarra (Ag)
- Urrea (Au)
- Roentgenioa (Rg)
Taldea | 11 |
---|---|
Periodoa | |
4 | 74 Cu |
5 | 106 Ag |
6 | 106 Au |
7 | 106 Rg |
Txanpongintza-metal edo metal noble ere deitzen zaie, historian zehar txanponak egiteko erabili diren kobrea, zilarra eta urrea talde honetan baitaude. 3,6 segundoko erdibizitza daukan roentgenioa ere talde honetan dago.
Metal hauek, batez ere zilarrak, aplikazio industrialetarako ezinbestekoak diren propietate bereziak dauzkate. Elektrizitatearen eroale bikainak dira. Metal guztien arteko eroale elektrikorik onena zilarra da, gero kobrea eta gero urrea. Zilarrak metal guztien arteko eroale termikorik onena dauka, eta argia gehien islatzen duen elementua da. Horrez gain, zilarra oxidatzen denean sortzen duen ugerra bera ere oso eroale elektriko ona da.
Kobrea hari eta zirkuitu elektrikoetan erabiltzen da. Zenbaitetan urrezko kontaktuak erabiltzen dira doitasunezko aparatuetan, korrosiorik gabe irauten baitu.