Árpád Göncz
Árpád Göncz (hungarieraz: Göncz Árpád, ˈɡønt͡s ˈaːrpaːd ahoskatua; Budapest, Hungaria, 1922ko otsailaren 10a – 2015eko urriaren 6a) politikari liberala, hungarierazko idazlea eta itzultzailea izan zen, Hungariako lehendakaria 1990eko maiatzaren 2tik 2000ko abuztuaren 4raino.
Árpád Göncz | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1995eko abuztuaren 3a - 2000ko abuztuaren 3a ← Arpad Göncz - Ferenc Mádl → Hautetsia: 1995 Hungarian presidential election (en)
1990eko abuztuaren 3a - 1995eko abuztuaren 2a ← Arpad Göncz - Arpad Göncz → Hautetsia: 1990 Hungarian presidential election (en)
1990eko maiatzaren 2a - 1990eko abuztuaren 2a ← Mátyás Szűrös - Arpad Göncz →
1990eko maiatzaren 2a - 1990eko abuztuaren 2a ← Mátyás Szűrös - György Szabad (en) →
1990eko maiatzaren 2a - 1990eko abuztuaren 3a Barrutia: baliorik ez Hautetsia: 1990–1994 legislative term (en) | |||||||||||
Bizitza | |||||||||||
Jaiotza | Budapest, 1922ko otsailaren 10a | ||||||||||
Herrialdea | Hungaria | ||||||||||
Lehen hizkuntza | hungariera | ||||||||||
Heriotza | Budapest, 2015eko urriaren 6a (93 urte) | ||||||||||
Hobiratze lekua | Óbuda Cemetery (en) | ||||||||||
Familia | |||||||||||
Aita | Lajos Göncz | ||||||||||
Ezkontidea(k) | Mária Zsuzsanna Göntér (en) | ||||||||||
Seme-alabak | ikusi
| ||||||||||
Hezkuntza | |||||||||||
Heziketa | Eötvös Loránd University (en) 1944) : zuzenbide (jakintza) | ||||||||||
Hizkuntzak | hungariera ingelesa | ||||||||||
Jarduerak | |||||||||||
Jarduerak | politikaria, idazlea, itzultzailea, poeta eta abokatua | ||||||||||
Lantokia(k) | Budapest | ||||||||||
Jasotako sariak | ikusi
| ||||||||||
Kidetza | Committee for Historical Justice (en) Hungarian Writers' Union (en) Hungarian PEN Club (en) Hungarian Tolkien Society (en) | ||||||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||||||
Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa | ||||||||||
Alderdi politikoa | Alliance of Free Democrats (en) | ||||||||||
gonczarpad.hu | |||||||||||
Bizitza
Bigarren Mundu Gerraren garaian, faxismoaren kontrako mugimenduan parte hartu zuen sorterrian, eta, gerra amaitu zenean, Nekazarien Alderdia sortu zuen 1945eko hauteskundeetarako. Lurjabe txikien interesen ordezkari izatea zuen helburu alderdi horrek.
Hungarian erregimen komunista ezarri zelarik, hainbat lanbidetan jardun zuen. Komunismoaren kontrako 1956ko matxinadaren garaian, atxilotu eta espetxe zigorra ezarri zioten. 1963an, ordea, amnistia eman zuen János Kádár agintariak, eta libre gelditu zen Göncz.
Komunismoaren gainbeheraren ondoren, demokrazia finkatzen hasi zenean, 1988an, Demokrata Askeen Batasuna izeneko mugimendua sortzen parte hartu zuen. 1990eko hauteskundeen ondoren, Hungariako Errepublikako lehendakari izendatu zuten, eta berriro atera zen irabazle 1995ekoetan. Gönczek liberalismoari heldu zion bere agintaldian, eta enpresa txikien sorrera sustatu zuen. 1992an, Hungaria Europar Batasunean sartzeko eskaria egin zuen.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.