John von Neumann | |||||
---|---|---|---|---|---|
von Neumann en 1940. | |||||
Persona informo | |||||
margittai Neumann János Lajos | |||||
Naskonomo | Neumann János Lajos | ||||
Naskiĝo | 28-an de decembro 1903 en Budapeŝto, Reĝlando Hungario, Aŭstrio-Hungario | ||||
Morto | 8-an de februaro 1957 (53-jaraĝa) en Walter Reed Army Medical Center | ||||
Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
Mortis per | cerba kancero vd | ||||
Tombo | Princeton Cemetery vd | ||||
Religio | judismo • kristanismo • katolikismo vd | ||||
Etno | judoj vd | ||||
Lingvoj | hungara • franca • germana • latina • antikva greka • angla vd | ||||
Ŝtataneco | Hungario • Usono vd | ||||
Alma mater | Fasori Gimnázium • Frederiko-Vilhelmo-Universitato en Berlino • Svisa Federacia Instituto pri Teknologio Zuriko • Universitato Eötvös Loránd • Universitato de Göttingen vd | ||||
Memorigilo | |||||
Familio | |||||
Patro | Max von Neumann vd | ||||
Patrino | Margaret Neumann vd | ||||
Edz(in)o | Klára Dán • Mariette Kövesi vd | ||||
Infanoj | Marina von Neumann Whitman vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | matematikisto • komputosciencisto • fizikisto • ekonomikisto • universitata instruisto vd | ||||
Laborkampo | funkcia analitiko • operatora teorio • matematiko • fiziko • ludoteorio • ĉela aŭtomato • aro-teorio • kvantuma fiziko • nuklea bombo • komputado vd | ||||
Doktoreca konsilisto | Lipót Fejér vd | ||||
Verkado | |||||
Verkoj | ĉela aŭtomato de von Neumann ❦ Von Neumann neighborhood ❦ universala konstruanto de von Neumann ❦ arkitekturo de von Neumann ❦ alĝebro de von Neumann ❦ teoremo de utilo de von Neumann-Morgenstern ❦ von Neumann regular ring ❦ Von Neumann–Bernays–Gödel set theory ❦ universo de von Neumann ❦ Von Neumann conjecture ❦ entropio de von Neumann ❦ Von Neumann stability analysis ❦ komuta alĝebro de von Neumann ❦ ordonombro de von Neumann ❦ Von Neumann equation ❦ teoremo de duobla komutantaro de von Neumann ❦ Weyl–von Neumann theorem ❦ minimumo-maksimumo-teoremo de von Neumann ❦ First draft of a report on the EDVAC vd | ||||
| |||||
| |||||
| |||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
John Louis von NEUMANN (origine hungare NEUMANN János Lajos [NOjman JAnoŝ Lajoŝ]; naskiĝis la 28-an de decembro 1903 en Budapeŝto, Hungario, mortis la 8-an de februaro 1957 en Vaŝingtono) estis geniulo kaj mirinfano, kiu faris gravajn kontribuojn al komputada teorio, kvantuma mekaniko, la teorio de aroj kaj ekonomiko.
Lia libro "La Teorio de Ludoj kaj Ekonomia Konduto" (angle: "The Theory of Games and Economic Behavior"), verkita kun Oskar Morgenstern, restas fundamenta verko de ludoteorio.
Oni atribuas al li la ideon de la program-memorila modelo de komputado, t. e. la principo, ke programoj ekzistu en la sama, modifebla memoro kiel ilian datumoj. Hodiaŭ oni parolas pri la "von-Neumann-arkitekturo" de komputiloj kaj la "von-Neumann-malvastejo" de ĉi tiu arkitekturo.