Viktoro Amadeo la 3-a de Savojo
Reĝo de Sardio
Persona informo
Naskiĝo	26-an de junio 1726 (1726-06-26) en Torino
Morto	16-an de oktobro 1796 (1796-10-16) (70-jaraĝa) en Moncalieri
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	apopleksio vd
Tombo	Baziliko de Superga vd
Lingvoj	franca vd
Ŝtataneco	Reĝlando Sardio vd
Subskribo
Familio
Dinastio	Savoja dinastio vd
Patro	Karlo Emanuelo la 3-a de Savojo vd
Patrino	Polyxena of Hesse-Rheinfels-Rotenburg vd
Gefratoj	Benedetto, Prince of Savoy • Princess Maria Luisa of Savoy • Princess Maria Felicita of Savoy • Princess Eleonora of Savoy • Prince Emanuele Filiberto of Savoy vd
Edz(in)o	Maria Antonia Ferdinanda de Hispanio vd
Infanoj	Karlo Emanuelo la 4-a de Savojo • Marie Joséphine of Savoy • Maria-Terezo de Savojo • Maria Anna of Savoy • Viktoro Emanuelo la 1-a de Savojo • Prince Maurizio, Duke of Montferrat • Princess Maria Carolina of Savoy • Karlo Felikso de Savojo • Maria Elisabetta Carlotta of Savoy • Amedeus Alexander of Savoy • Giuseppa di Savoia, Principessa di Savoia • Giuseppe Benedetto, Count of Asti vd
Profesio
Okupo	artkolektanto • mecenato vd
Aktiva en	Torino vd
Aktiva dum	1746–1796 vd
Postenoj Postenoj reĝo de Sardio kaj duko de Savojo vd
Honorigoj Honorigoj Grand Master of the Order of the Most Holy Annunciation vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Viktoro-Amadeo la 3-a

Viktoro-Amadeo la 3-a de Savojo (itale: Vittorio Amedeo III) naskiĝis en la tiama ĉefurbo de la Savojaj Ŝtatoj, Torino, je la 26-a de junio 1726 kaj mortis en Moncalieri je la 16-a de oktobro 1796.

Li estis la filo de la 2-a reĝo de Sardio Karlo-Emanuelo la 3-a (1701-1773), kaj de lia dua edzino Polikseno-Kristino de Hesse-Rheinfels-Rotenburg (1706-1735). Li fariĝis poste :

• reĝo de Kipro, Jerusalemo kaj 3-a reĝo de Sardio (1773-1796)
• princo de Piemonto (1730-1773).
• Princo kaj ĉiama Vikario de la Sankta Romia Imperio en Italio.
• duko de Savojo (1773-1796), de Aosto (<1730)
• markizo de Monferato, de Saluco kaj de Oneglio,
• grafo de Aosto, de Ĝenovo, de Astio, de Moriano, de Nico, de Tendo, de Aleksandrio kaj de Goceano.
• barono de Vodo (Vaud) kaj de Fosinjo (Faucigny)
• senjoro de Verceil, de Pignerole, de Tarentezo (Tarentaise), de Lumellino, de la Valo de Sesio.

Li edziĝis en Oulx je la 31-a de majo 1750 kun Maria-Antonino de Burbono-Hispanio (1729-1785) por efektivigi repaciĝon inter Sardio kaj Hispanio post la milito de Hereda Vico de Aŭstrio, kaj ili havis 12 gefilojn :

• Karlo-Emanuelo (Carlo Emanuele IV 1751-1819), estonta 4-a reĝo de Sardio.
• Karlino (Maria Elisabetta Carlotta 1752-1753).
• Maria-Jozefino (Maria Giuseppina Luigia 1753-1810), edzino de la estonta reĝo franca Ludoviko la 18-a (1755-1824).
• Amadeo-Aleksandro (Amedeo Alessandro Maria 1754-1755, duko de Montferato.
• Maria-Terezo (Maria Teresa 1756-1805), edzino de la estonta franca reĝo Karlo la 10-a (1757-1836).
• Maria-Anno (Maria Anna Carolina Gabriella 1757-1824), edzino de la duko Maŭrico de Chablais (1741-1808).
• Viktoro-Emanuelo (Vittorio Emanuele I 1759-1824), estonta 5-a reĝo de Sardio.
• Maria-Jozefino (Maria Cristina Giuseppa Ferdinanda 1760-1768).
• Maŭrico-Jozefo (Maurizio Giuseppe Maria 1762-1799), duko de Montferato.
• Maria-Karolino (Maria Carolina Antonietta Adelaide 1764-1782), edzino de la estonta reĝo Antono de Saksio.
• Karlo-Felikso (Carlo Felice Giuseppe Maria 1765-1831), estonta 6-a reĝo de Sardio.
• Jozefo-Placido (Giuseppe Benedetto Maria Placido 1766-1802), grafo de Moriano kaj Astio.

Li batalis kun sia patro ĉe Coni kaj Bassignano. Li dediĉis la unuajn jarojn de sia regado al la plibonigo de la interna administrado de siaj ŝtatoj :

• Li aboliciis la vojimpostojn en Savojo.
• Li konstruigis digojn borde de la riveroj Arvo (Arve) kaj Rodano (Rhône).
• Li fondis la Sciencan Akademion de Torino.
• Li sekularigis plurajn abatejojn.
• Li reorganizis sian armeon laŭ la prusa modelo.

Ĉar li estis malamiko de la franca revolucio (el liaj bofiloj estas la du fratoj de la franca reĝo Ludoviko la 16-a...), li malfermis siajn ŝtatojn al la francaj nobeloj "emigrintaj", malkonsentis akcepti la ambasadoron de la Franca Respubliko, kaj militis kontraŭ Ĝi sed malvenkis. La francoj aneksis la graflandon de Nico, okupis la Piemonton kaj devigis lin subskribi je la 15-a de majo 1796 kun la genaralo Bonaparto la Traktaton de Parizo, kiu deprenis de siaj ŝtatoj plurajn urbojn.

Kvin monatojn post tiu malvenko li mortis pro ĉagreno en Moncalieri kaj estas entombigita en la Baziliko de Superga de Torino. Tiam lia filo Karlo-Emanuelo la 4-a heredis la Domestrecon de Savojo.

Savoja Blazono en 1720

Eksteraj ligiloj

• Arkivejoj de Savojo Arkivigite je 2006-11-29 per la retarkivo Wayback Machine en la franca lingvo
• Genealogio de la savoja dinastio Arkivigite je 2018-10-05 per la retarkivo Wayback Machine

Savoja dinastio Grafoj de Savojo (1027-1416) Umberto la 1-a, Blanka mano • Amadeo la 1-a, la vosto • Odono • Petro la 1-a • Amadeo la 2-a • Umberto la 2-a, la dika • Amadeo la 3-a • Umberto la 3-a, la beatulo • Tomaso la 1-a • Amadeo la 4-a • Bonifacio • Tomaso la 2-a • Petro la 2-a • Filipo la 1-a • Amadeo la 5-a, la granda • Eduardo la liberala • Ajmono • Amadeo la 6-a, la verda grafo • Amadeo la 7-a, la ruĝa grafo • Amadeo la 8-a, la pacema, depost 1416 duko de Savojo Dukoj de Savojo (1416-1720) Amadeo la pacema • Ludoviko la pli aĝa • Amadeo la 9-a, la beatulo • Filiberto la 1-a, la ĉasisto • Karlo la 1-a, la batalanto • Karlo la 2-a Johano Amadeo • Filipo la 2-a senlanda • Filiberto la 2-a, la bela • Karlo la 3-a, la bona • Emanuelo Filiberto fera kapo • Karlo Emanuelo la 1-a, la granda • Viktoro Amadeo la 1-a • Francisko Jacinto • Karlo Emanuelo la 2-a • Viktoro Amadeo la 2-a, depost 1720 reĝo de Sardio Reĝoj de Sardio (1720-1860) Viktoro Amadeo la 2-a • Karlo Emanuelo la 3-a • Viktoro Amadeo la 3-a • Karlo Emanuelo la 4-a • Viktoro Emanuelo la 1-a • Karlo Felikso • Karlo Alberto • Viktoro Emanuelo la 2-a, depost 1861 reĝo de Italio Reĝoj de Italio (1861-1946) Viktoro Emanuelo la 2-a (1861-1878) • Umberto la 1-a (1878-1900) • Viktoro Emanuelo la 3-a (1900-1946) • Umberto la 2-a (1946)