Novepoka historio

En periodo senpere antaŭ la Dua Mondmilito okazis vico de kunpuŝiĝoj inter Gardistaro de defendo de ŝtato kaj taĉmento de sudetgermana Freikorps. Ili kulminis la 25-an de septembro 1938, kiam membroj de Sudetgermana partio eksplodigis fervojlinion sur rando de la urbo, kaj kaŭzigis elreligon de la trajno. Tiutempe jam okazis evakuado de ĉeĥaj loĝantoj kaj la 5-an de oktobro la urbo estis okupita fare de taĉmentoj de wehrmacht. La milito signifis limigon kaj iom post ioman likvidon de fabrikado. Urbana lernejo estis reguligita en malsanulejon kaj instruado parte okazis en konstruaĵoj de fabrikoj. Vejprtaj firmaoj suferis pro malbonaj liveroj de materialoj, kaj ili ne kapablis konkurenci al germana industrio, eĉ kiam en la urbo estis establitaj du militkaptitejoj, kies militkaptitoj laboris en la fabrikoj. En koncentrejojn estis el la urbo forveturigitaj 57 viroj kaj kvar virinoj, el kiuj kvin mortis. Sed pluaj loĝantoj estis forveturigitaj en aliajn koncentrejojn.

Liberigo de la urbo fare de Ruĝa Armeo okazis la 8-an kaj la 9-an de majo 1945. Kunigon kun la enlando de komence sekurigis regimento de revoluciaj gvardioj Albatros kaj bataliono Železo, kies celo estis certigi sekuran funkciadon sur la fervojo. Pri la sekureco en la urbo kaj en la ĉirkaŭaĵo zorgis ĝendarmoj kaj anoj de limgardistaro, kiuj revenis en la urbon el la enlando, plu du rotoj de soldata garnizono kaj taĉmento de Ruĝa Armeo. Krom aliaj ilia celo estis limigi kontrabandadon.

Neorganizita forŝovo de la germana loĝantaro komencis jam en la jaro 1945. La organizitaj forŝovoj de loĝantoj de Vejprty kaj najbaraj vilaĝoj okazis de marto ĝis oktobro de 1946. En Germanion forvojaĝis dum ili 9910 homoj, dum kio dum la popolnombrado el la 17-a de majo 1939 en la urbo vivis 10667 homoj. Sed pluaj germanaj loĝantoj elloĝiĝis ankoraŭ en aprilo de 1948. La enloĝigado de la malplenigita urbo fare de ĉeĥoj ne sukcesis. En la jaro 1945 ja revenis loĝantoj, kiuj devis forlasi la urbon antaŭ la milito, kaj estis venantaj etaj agrikulturistoj, sed necerta estonteco de industrio kaj krudaj naturkondiĉoj kaŭzis, ke la nombro de loĝantoj de la urbo revenis eĉ ne al duono de la antaŭmilita stato.

Kun fino de la Dua Mondmilito finis sian agadon ankaŭ vejprta bierfarejo. Rajton kuiri bieron al la urbo donis en la jaro 1607 imperiestro Rudolfo la 2-a.

Panoramo

Panorama vido el monteto Kamenný vrch direkte al Nové Zvolání