| Varlam Tiĥonoviĉ Ŝalamov | ||
|---|---|---|
 | ||
| Persona informo | ||
| Варлам Тихонович Шаламов | ||
| Naskiĝo | 5-an de junio 1907 en Vologda, Vologda gubernio,  Rusia Imperio | |
| Morto | 17-an de januaro 1982 (74-jaraĝa) en Moskvo,  Sovetunio | |
| Tombo | Tombejo Kuncevo vd | |
| Lingvoj | rusa vd | |
| Ŝtataneco | Rusia Imperio • Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko • Sovetunio vd | |
| Alma mater | Moskva Ŝtata Universitato vd | |
Subskribo  | ||
| Familio | ||
| Patro | Tikhon Shalamov vd | |
| Profesio | ||
| Okupo | verkisto • poeto • ĵurnalisto • prozisto • aŭtoro vd | |
| Verkado | ||
| Verkoj | The Kolyma Tales vd | |
| En TTT | Oficiala retejo vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Varlam Tiĥonoviĉ ŜALAMOV (5-a de junio[jul.]/ 18-a de junio 1907[greg.], Vologda, Vologda provinco, Rusia Imperio — 17-an de januaro 1982, Moskvo, Sovetunio) estis rusa romanverkisto kaj poeto, plej konata kiel la aŭtoro de serio de noveloj kaj eseoj "Kolimaj rakontoj", kiu rakontas pri la vivo de kaptitoj de Sovetia labortendaroj en la 1930-aj jaroj kaj 1950-aj jaroj[1].
Ŝalamov estis proksima al la "Maldekstra Opozicio" en sia junaĝo, pro kiu li estis arestita en 1929 kaj servis tri jarojn en la Viŝera tendaro. Post reveno al Moskvo, Ŝalamov komencis verki poezion kaj novelojn. En 1937, li estis arestita duan fojon, kondamnita al kvin jaroj en la tendaroj por "kontraŭsovetia propagando" (Art. 58-10 de la Kriminala Kodo de la RSFSR) kaj transdonita al Kolima al la Sevvostlag. En la tendaro, Ŝalamov estis kondamnita al nova periodo. Entute li pasigis dek ses jarojn en Kolima: dek kvar en ĝenerala laboro kaj kiel kaptita sukuristo, kaj du pli post sia liberigo. De la mezaj 1950-aj jaroj, Varlam Ŝalamov vivis en Moskvo kaj laboris pri "Kolim-rajintoj". Ne povante eldoni la unuan novelaron dum la "Ĥruŝĉova degelo", la verkisto daŭre laboris "sur la tablo" kaj ĝis 1973 kreis ses kolektojn: "Kolimaj rakontoj", "Maldekstra bordo", "Ŝovelilartisto", "Eseoj pri la Submondo", "Resurekto lariko" kaj "Ganto, aŭ KR-2". La rakontoj de Ŝalamov cirkulis en samizdato, kaj ilia nerajtigita publikigo eksterlande komenciĝis en 1966. En Sovetunio Ŝalamov sukcesis oficiale eldoni nur poezikolektojn, kaj Kolimaj rakontoj aperis post la lia morto, fine de la 1980-aj jaroj. De la dua duono de la 1960-aj jaroj, Ŝalamov malproksimiĝis de la disidenta movado, rompo kun kiu okazis en 1972, post la publikigo en la Literatura Gazeto de malfermita letero de la verkisto kondamnanta piratitajn eksterlandajn eldonojn de Kolimaj rakontoj. La lastaj jaroj de Ŝalamov, kies sano malboniĝis katastrofe, pasis en la Moskva flegejo de la Litfond.
Vera rekono venis al Varlam Ŝalamov nur postmorte, post anglalingvaj publikaĵoj en la fruaj 1980-aj jaroj kaj la komenco de glasnost en Sovet-Unio. "Kolimaj rakontoj" estas konsiderata kaj kiel elstara artaĵo, rezulto de serĉo de nova formo prezenti la katastrofon de humanismo kaj homa konduto kontraŭ ĝia fono, kaj kiel historia dokumento pri la Kolimaj tendaroj.
Referencoj
- ↑ Beletra Almanako 36 (BA36 - Literaturo en Esperanto)