| Stanisław Ignacy Witkiewicz | |||||
|---|---|---|---|---|---|
_-_Tadeusz_Langier.jpg.webp) | |||||
| Persona informo | |||||
| Stanisław Ignacy Witkiewicz | |||||
| Naskiĝo | 24-an de februaro 1885 en Varsovio | ||||
| Morto | 18-an de septembro 1939 (54-jaraĝa) en Velyki Ozera | ||||
| Mortis pro | sinmortigo vd | ||||
| Mortis per | ĝismorta sangoperdo vd | ||||
| Lingvoj | pola vd | ||||
| Loĝloko | Sankt-Peterburgo • Varsovio • Zakopane • Lvivo • Krakovo • Parizo • Lovran • Londono • Srilanko • Moskvo • Velyki Ozera • Katowice vd | ||||
| Ŝtataneco | Dua Pola Respubliko • Rusia Imperio vd | ||||
| Alma mater | Jan Matejko Academy of Fine Arts in Krakow vd | ||||
Subskribo  | |||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Witkiewicz family of the Nieczuja coat of arms vd | ||||
| Patro | Stanisław Witkiewicz vd | ||||
| Patrino | Maria Witkiewiczowa vd | ||||
| Edz(in)o | Jadwiga Witkiewiczowa vd | ||||
| Amkunulo | Jadwiga Janczewska vd | ||||
| Profesio | |||||
| Alia nomo | Witkacy • Stanisław Ignacy Witkacy vd | ||||
| Okupo | dramaturgo • filozofo • verkisto • fotisto • pentristo • poeto • artoteoriisto • arthistoriisto vd | ||||
| Laborkampo | beletro • pentrado • desegnaĵo vd | ||||
| Aktiva dum | 1905–1939 vd | ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | Q9351396 vd | ||||
| |||||
| En TTT | Oficiala retejo vd | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Stanisław Ignacy WITKIEWICZ [vitKJEviĉ], konata sub la pseŭdonimo Witkacy (naskiĝis la 24-an de februaro 1885 en [Varsovio]], mortis la 18-an de septembro 1939 en Jeziory, Pollando) estis pola filozofo, verkisto, pentristo, fotisto kaj poeto.
Vivo
Li estis filo de Stanisław Witkiewicz kaj Maria Pietrzkiewicz, naskiĝis en Varsovio en nobelara familio. La dato de lia naskiĝo estas duba - laŭ oficialaj dokumentoj li naskiĝis la 24-an de marto, la saman daton oni enskribis en dokumentojn dum la bapto. Tamen la familio kaj Witkiewicz mem festis sian naskiĝdatrevenon la 24-an de februaro.
Li neniam vizitadis lernejon, pri lia klerigo okupiĝis la patro, invitanta hejmen la plej bonajn instruistojn. Danke al la patro, la juna Stanisław Ignacy tre interesiĝis pri arto kaj literaturo, estis homo sendependema kaj ofte ribelema kontraŭ patraj konsiloj.
Liaj amikoj estis interalie Leon Chwistek - fama pentristo kaj matematikisto de Lviva Universitato, Tadeusz Szymberski - intermilita poeto kaj Bronisław Malinowski - mondfama antropologo kun kiu Witkiewicz vojaĝis al Trobriand-insuloj kiel fotisto. Per la vojaĝo Malinowski volis lin konsoli post la sinmortigo de Jadwiga Janczewska, la fianĉino de Witkiewicz.
Post la reveno de Aŭstralio, Witkiewicz servis en la cara armeo, en regimento, kiu antaŭe subpremis polajn ribelojn en la jaroj 1830 kaj 1863. Li batalis dum la 1-a mondmilito kaj estis vundita dum sturma atako al aŭstraj trupoj. Post la Oktobra Revolucio, kiun li travivis en Peterburgo, li revenis al Pollando. Spertoj de la revolucio profunde influis liajn verkojn - pesimismajn respegulojn de la bolŝevika revolucio kaj de naskiĝo de naziismo en Germanio. Forton kaj sorton de "blinda popolamaso", gvidatan de lertaj demagogoj, Witkacy priskribis en siaj dramoj (ekz. en Ŝuistoj).
Witkiewicz en Esperanto
- en Esperanto aperis, en la traduko de Lidia Ligęza, Tomasz Chmielik kaj Walter Żelazny, la dramo Ŝuistoj. Bjalistoka Esperanto-Societo, Bjalistoko, 2021.