History of China Historio de Ĉinio
ANTIKVA
3 Suverenoj kaj 5 Imperiestroj
Dinastio Xia 2070–1600 a.K.
Dinastio Shang 1600–1046 a.K.
Dinastio Zhou 1045–256 a.K.
Okcidenta Zhou
Orienta Zhou
Periodo de Printempo kaj Aŭtuno
Periodo de Militantaj Regnoj
IMPERIA
Dinastio Qin 221 a.K.–206 a.K.
Dinastio Han 206 a.K.–220 K.E.
Okcidenta Han
Dinastio Xin
Orienta Han
Tri Reĝlandoj 220–280
Wei, Shu Han & Wu
Dinastio Jin 265–420
Okcidenta Jin	Dek ses regnoj 304–439
Orienta Jin
Sudaj kaj Nordaj Dinastioj 420–589
Dinastio Sui 581–618
Dinastio Tang 618–907
( Dua Zhou 690–705 )
5 Dinastioj k 10 Regnoj 907–960	Dinastio Liao 907–1125
Dinastio Song 960–1279
Norda Song		Okc. Xia
Suda Song	Jin
Dinastio Yuan 1271–1368
Dinastio Ming 1368–1644
Dinastio Qing 1644–1911
MODERNA
Respubliko Ĉinio 1912–1949
Ĉina Popola Respubliko 1949–nun	Respubliko Ĉinio (Tajvano) 1945–nun
Rilataj artikoloj  Historio de Ĉinio Templinio de Ĉinia historio Ĉinaj dinastioj

En la jaro 960 Zhao Kuangyin lanĉis ribelon ĉe Chenqiao kaj fondis la dinastion Song, kiu finis la seperatisman situacion en la tempo de Kvin Dinastioj kaj Dek Regnoj. La dinastio Song daŭris 319 jarojn, ĝis kiam ĝi estis pereigita de la dinastio Yuan. La dinastio Song dividiĝis en du periodojn, t.e., Norda Song-Dinastio kaj Suda Song-Dinastio. Samtempe kun la Norda Song-Dinastio, la nacieco Qidan fondis la regnon Liao (947 – 1125) en norda Ĉinio, la nacieco Danĝiang fondis la Okcidentan Xia-Regnon (1038 – 1227), nordokcidente de la dinastio Song; en 1115 la nacieco Nuzhen fondis la regnon Jin (1115 – 1234) en la nordo. En 1125 la regno Jin ekstermis la regnon Liao kaj en 1127 entrudiĝis en Kajfengo, la ĉefurbo de la Norda Song-Dinastio, la lasta do pereis. La imperiestro Gaozong fuĝis al la urbo Lin’an, la nuna Hangzhou, kaj tie fondis la Sudan Song-Dinastion.

Post reunuigo de nordaj regionoj fare de la dinastio Song, multe disvolviĝis la socio, ekonomio kaj kulturo, prosperis la ekstera komerco.

Dum tiu periodo, aparte elstaris la sciencteknikaj atingoj, estis plue aplikataj la tri grandaj inventoj kompaso, presarto kaj pulvo; Bi Sheng inventis tipografion, pli frue je 400 jaroj ol en Eŭropo; Su Song kreis kronometron, la unuan en la mondo; “Skizoj ĉe Sonĝa Rojo” verkita de Ŝen Kuo ĝuas altan prestiĝon en la scienc-teknika historio. En la kultura flanko, taoismo, budaismo kaj eksteraj religioj furoris; “Nova Libro pri Tang-Dinastio”, kompilita de Ouyang Xiu de la Norda Song-Dinastio, faris grandan kontribuon al konservado de la historio de la dinastio Tang; “Ĝenerala Spegulo pri Regado”, kompilita de Sima Guang, ja estas modelo por kroniko; en la literatura rondo estis grandaj literaturistoj Ouyang Xiu, Su Shi kaj aliaj; song-stila poemo estas la literatura pinto de tiu periodo; relative furoris dramoj kaj teatraĵoj; pentriaĵoj pri pejzaĝoj, floroj kaj birdoj estas eminentaj, la fama pentraĵo “Sur la Rivero je Klaro kaj Brilo” ja estas senmorta ĉinstila pentraĵo.

La Yunji Qiqian estas (ĉ. 1029) antologio de la (1016) Taoisma Kanono, kiun la oficiala akademiano Zhang Junfang kompilis por Imperiestro Ĵenzong de la dinastio Song. La Yunji Qiqian registras multajn fruajn taoismajn tekstojn perditajn de la 11-a jarcento, kaj estas grava rimedo por kompreni mezepokan taoismon.

Literaturo Ĉefaj aŭtoroj :

En Esperanto legeblas : Antologio de 300 poemoj laŭ kant-strukturoj cio de la epoko 318 paĝoj eldonis Monda Asembleo Socia 23-a de majo 2020) ISBN-10 : 2369602333 ISBN-13 : 978-2369602330