Specialaj interesoj

Satelite troviĝas programoj speciale nur pri jaktado, akvosporto, ĉevalkursporto, kolektado de antikvaĵoj, turismo, aŭtoj, sanproblemoj, astrologio, ktp. Tiujn oni financas aŭ per abonada sistemo liĝe kun ĉifrado, aŭ simple per pli celcerta reklamado dum la programoj. Iam oni financas la programon per instigado de la spektantoj alvoki tre multekostan telefonnumeron. Tio estas tiel rilate iujn ludprogramojn, en kiuj la spektantoj devas diveni la solvon de simpla enigmo programe prezentita.

Denove lingvo estas ofte la limiga faktoro.

Evidente, tiaj specialsektoraj programoj ofte limas al komerca propagando.

Por enmigrantoj

Grandan avantaĝon liveras satelita televido por enmigrantoj. Tio validas specife pri migrantoj en Eŭropo. Ekzemple tie Araboj, Turkoj kaj multaj aliaj alinacianoj en multaj landoj de Eŭropo povas sekvi preskaŭ ĉiujn siajn hejmlandajn programojn en tre bona kvalito pere de satelitoj. La solaj sed tre gravaj kondiĉoj estas:

• la hejma lando entute uzu sateliton,
• la hejma satelito ne tro mallarĝfaske biru al la respektiva hejma lando.^{[Noto 1]}

Eĉ se tiuj kondiĉoj ne estas donataj, iam estas almenaŭ iu eksterlanda servo de la hejma lando kaptebla aŭ iu speciala loka kanalo nur por certaj grupoj de enmigrantoj.

Se ĉio ĉi ne eblas, restas nur la plej ofte malaltkvalita Interreta televido — se proponata.

Hindio

Teknikistino de la kleriga projekto el 1974 antaŭ funkcipova modelo de la specalaj televidiloj. (Foto NASA)

Hindujo starigis klerigan porkamparanan servon mallongdaŭre eksperimente kunlabore kun NASA jam en 1974^{[Vikio 3]}. Poste maljam en 2004 Hindio rekomencis baze de propra forto^[11]. Ĉi-rilata defio por Hindujo estas ĝia multlingveco.

Ĉinio

En 2009 Ĉinujo oni lanĉis almenaŭ parte — fakte sesone — klerigcelan sateliton.^[12]

Politika

Tahrir-Placo en Kairo, la 8an feb 2011 — Sceno satelite famigita de la TV-stacio Al-Ĝazira

Historie mezonda kaj mallongonda radiofonio estis ĉiam la dissend-teknikologia platformo por nacia propagando eksterlanden. ^{[Noto 2]} Tersurfaca televido suferis ĉiam sub la teknika limigo de la dissenda disvastiga kabablo de la televidaj dissendiloj. Tiuj, alie ol ĉe radiodissendiloj, ne povis transpasi landan limon je pli ol cento da kilometroj. ^{[Noto 3]} Satelita televido nun por la unua fojo ege levis tiun limigon. Per sola satelito ekeblis dissendi programon al tuta kontinento. Aldone, propagandcele, bildoj estas konsiderinde pli emocie influaj kaj tial pli konvinkaj ol nur vortoj.

Politike menciindas ĉi-role la novaĵstacio Al-Ĝazira, kies programoj almenaŭ parte influis la tiel nomatan Araban revolucion en 2011.^[13] Tiu ĉi stacio montris ĝuste tiujn bildojn, kiujn la lokaj ŝtataj dissendiloj ege ne volis montri al la respektivaj loĝantaroj. Tamen ankaŭ Interreto — Tvitero, Fejsbuko — kaj poŝtelefonaj retoj ne malpli rolis.

Religia

Ĉio, kio estas jam konata en le radiofonia mondo, nun ripetiĝas satelittelevide. Ĉiuj mondaj religioj kaj amasego da malgrandaj religiaj grupoj dissendas satelite. Satelita televido donas la eblon misii trans grandajn distancojn. Televide tio plej ofte ne eblis jam per tersurfaca televido pro la manko de bendlarĝo, do nur kelkaj televidkanaloj povis esti funkciigataj kaj pro tio ofte simple mankis spaco por religiaj programeroj, se ne temis ĝuste pri ŝtatreligiaj televidstacioj. Satelitoj kun siaj centoj da kanaloj po satelito permesis nun ankaŭ televide laŭplaĉe religie propagandi. Ĉe ĉio ĉi religia propagando kaj politika propagando ne malofte fandiĝas.

En la Angla Vikipedio troviĝas artikolo pri religia dissendado.^{[Vikio 5]}

Komerca

Komerca propagando riltas — se ne temas pri la pli subtila propagando pri specifaj vivstiloj aŭ sociformoj kiel merkatekonomio kadre de distraj televidaĵoj — al la vendado de varoj kaj servoj. Televidaj stacioj dediĉitaj nur al vendado abundas sur satelitoj. Tamen almenaŭ sur Eŭropaj satelitoj ilia vivdaŭro ofte ne estas tre longa, alivorte ili ne ĉiam sukcesas.

Sendube ankaŭ la reklamaj intermetoj ene de la programoj de multaj komercaj ne-abonendaj satelittelevidaj stacioj estas kunnombrindaj ĉi-ĝenre. Sen abonpagoj ties ekzisto dependas rekte de la enspezoj kolektataj de la varbantoj.

En Norda kaj Suda Ameriko preskaŭ ĉiuj satelittelevidaj stacioj estas pure komercaj — aŭ reklamfinancataj, aŭ abonfinancataj, aŭ ambaŭ. En Eŭropo estas eble duono de la pli grandaj de satelitoj portataj televidstacioj ŝtataj aŭ duonŝtataj — do nur parte financataj per reklamo. Ofte troviĝas speco de deviga abonpago al ĉi-rilata ŝtata organizaĵo.

Pro lingvaj kialoj komercaj stacioj plej ofte celas nur al unusola lando aŭ lingvoregiono.

Normoj uzitaj satelite

Iama disvastiĝo de NTSC, PAL kaj SECAM.

• PAL^{[Vikio 8]} Multaj okc.-Eŭropaj landoj, Aŭstralio
• SECAM^{[Vikio 9]} Francio kaj la landoj de tiama Soveta Unio
• NTSC^{[Vikio 10]} Ameriko, Japanujo|

D2-MAC^{[Vikio 11]} Iam Skandinavujo, iam planita por okc. Eŭropo

• Hi-Vision^{[Vikio 12]} kun MUSE^{[Vikio 13]} Japanujo
• HD-MAC^{[Vikio 14]} Nur kelkajn fojojn en okc. Eŭropo

Bildo

Pere de la specifa portanto — do portanta frekvenco — de unu transponilo oni povas resendi po unu signalon. La aldonado de la signalo al la portanto okazas laŭ la metodo frekvenca modulado kaj komence estis eble porti nur po unu analogan televidan signalon sur portanto. Oni modulis per signaloj laŭ la televidaj normoj PAL (phase alternation line), SECAM (séquentiel couleur à mémoire) aŭ NTSC (National Television Systems Committee).

Tamen la gigantaj bendlarĝoj, kiujn satelitoj kaj — aparte de tiamaj laserdiskoj nur satelitoj ebligis — tre tentis enkonduki altdetaligan televidon.

Por atingi altdetaligecon per analogaj televidaj signaloj oni planis en Eŭropo enkonduki la normon D2-MAC, la pli frekvencbende ŝpara posteulo de D-MAC^{[Vikio 15]} (MAC = multiplexed analog components). Tamen kiam la komerca entrepreno Astra^[17] lanĉis siajn unuajn satelitojn (sen D2-MAC), kiuj rapide populariĝis flanke de la konsumantoj pro malmultekostaj antenoj, konvertiloj kaj riceviloj kaj multo da vidindaj programoj, la Eŭropaj registaroj rezignis pri la enkonduko de la sistemo D2-MAC, kies uzon oni planis fakte leĝe preskribi.

HD-MAC testbildo

Aliflanke, Japanujo en 1994 tre sukcese enkondukis sian sistemon Hi-Vision kun la komprimada sistemo MUSE (Multiple sub-Nyquist sampling encoding), kiu fakte analoge solvis la dissendadon de altdetaliga televido per satelito. Sed intertempe ankaŭ tiu sistemo ne plu estas aktuala.

Sono

Jam la normoj PAL, SECAM kaj NTSC aŭ provizis de la komenco stereofonan sonon, aŭ estis etenditaj ĉi-direkte. Ĉiuj tri normoj funkciis principe baze de du portantoj — la bilda portanto amplitude modulita laŭ tre speciala speco de unuflankbenda modulado kaj frekvencmodulita sonportanto. Por stereigi la sonon oni aldonis ene de la sonkanalo subportanton kun la diferenca signalo. Alivorte, al la ĝistiama monoa signalo — jen L+R — do maldekstre plus dekstre — oni aldonis plian sonkanalon: L-R. Per iom da aritmetika ĵonglado kun la du signaloj eblas regajni du apartajn signalojn: L kaj R.

Ĉar fakte oni nun jam tersurface kapablis transporti la sonon dukanale, oni iam kaj iam uzis la sterean eblon por transporti du monoajn signalojn — ekzemple por filmo samtempe kun dubla sontrako kaj la originallingva sontrako.

Tiun dukanalecon oni nun por la satelitaj versioj de la normoj konsiderinde pligrandigis, ĉar bendlarĝo ne plu estas kiel ĝis tiam terdissende limigita. En Eŭropo oni difinis ĝis 14 sonkanalojn. La praideo estis akompani la televidprogramojn per sontrakoj en ĝis 14 diversaj lingvoj. En la praktiko tamen, oni apenaŭ eluzis tiun eblon. Anstataŭe oni metis plene sendependajn radioprogramojn en la aldonajn televidakompanajn sonkanalojn. Tipe iujn naciajn aŭ poreksterlandajn radioservojn.

Teksto

Ekzemplo de Teleteksto

En Eŭropo oni aldonas tekstan kanalon al la bildo kaj sono laŭ la normo Teleteksto (Teletext)^[20]. La tekstojn oni kodas en kelkajn komencajn liniojn de la videa rastrumo ekster la videbla areo. Fakte oni uzas ĝis 17 liniojn dum la vakiga fazo de ĉiu duonbildo. Per tiu sistemo eblas transporti tekstojn kaj tre simplajn kolorajn blokgrafikaĵojn. En Eŭropo ĝi tre populariĝis kaj estas uzata, interalie, por liveri novaĵojn kaj bildajn subtekstojn por neaŭdantoj.

Normoj uzataj satelite

• DVB-S Plej ofte uzata
• DVB-S2 Plej ofte uzata
• ISDB-S Japanio
• DSS Usono kaj Latinameriko
• DCII Usono

Bildo

Hodiaŭ tamen en la cifereca epoko oni modulas la portanton laŭ 2-PSK, 4-PSK (plej ofte) aŭ 8-PSK (PSK — phase-shift keying — fazŝova saltigo). La portata cifereca televida signalo ekzemple laŭ varianto de mpeg-2 aŭ mpeg-4 povas enteni plurajn datumstriojn (streams). Pli precize, oni en Eŭropo uzas ĉi-cele la normon DVB-S, kaj por 16:9-a altdetaligeco la normon DVB-S2, kiuj ambaŭ inkludas kunpremadon. Alivorte eblas dissendi per unu portanto po plurajn ciferecajn televidajn signalojn. Tiel hodiaŭ sur transponilo povas ĉeesti pluraj programoj — tamen oni atentu, ke ju pli da programoj oni decidas komune sendi, des malpli da bildokvalito restas por ĉiu programo. La datumstriojn kapablas la satelita ricevilo de la kliento apartigi kaj tiel povas proponi la elektotan programon al la vidigilo de la kliento.

Sono

Simbolo kaj fakte skeme la lokoj de la ĉirkaŭaj laŭtparoliloj rilate al la aŭskultanto por Dolby 5.1

La eblo nun transporti plurajn datumstriojn paralele malfermis tutajn novajn eblojn por la sono. Evidente ne plu estas iu ajn problemo laŭplaĉe aldoni diverslingvajn trakojn. Sed kiel en la satelita analoga epoko, produkti plurlingve estas tre koste. Vere grandskale nur la satelita televidstacio EbS (Europe by Satellite)^[21], la informservo de la Eŭropa Komisiono uzas tiun eblon. Plia vere multlingva kanalo estas la novaĵkanalo EuroNews^[22]. Aldone la ŝtata Franca kanalo France 24 dissendas trilingve — France, Angle, Arabe - kaj la ŝtata Franca-Germana kanalo Arte dissendas dulingve (2012).

Pli ofte tamen oni uzas la laŭplaĉe multajn datumstriojn por la cifereca versio de Dolby — nome Dolby Digital AC-3 (5.1).^[23] Tio provizas 5 sendependajn sonkanalojn plus komuna basa sonkanalo. Jen L, C, R, malantaŭa L, malantaŭa R, kaj la komuna basa — fakte basega sonkanalo — la tiel nomata efekta kanalo. Por ĝui la Dolby-sonsistemon oni evidente bezonas laŭan Dolby-malkodilon, 6-kanalan finamplifilon, 5 laŭtparolilojn kaj basegilon (subwoofer, boomer).

Teksto

Ciferece oni jam de la komenco aldonis Teletekstan datumstrion, kies enhavo egalas al la analoga Teleteksto ene de la vakigaj linioj de la analoga signalo.

Programgvidilo

EPG — Elektronika Programgvidilo

Kun cifereco oni povis enkonduki aldonan servon por montri la programskemon de televidaj kaj radiofoniaj stacioj sur la satelito. Tiu servo nomiĝas EPG (electronic program guide — elektronika programgvidilo). Antaŭe tia gvidilo estis parto de la Teleteksta servo.

Interretaĵoj

Ekde ĉirkaŭ 2009 oni enkondukis plian aldonan unuavide tekstecan servon. Ĉar la Teleteksta sistemo estas sufiĉe limigata, oni aldonis datuman kanalon laŭ la normoj uzataj en Interreto — interalie ekzemple ligon al specialaj paĝoj de la Interretejo de la televida stacio uzanta specifan satelitan kanalon. Temas pri la sistemo HbbTV^[24] (Hybrid Broadcast Broadband TV — hibrida dissenda rapidreta televido). Tiu sistemo ebligas transporti HTML-ajn enhavojn — do rekte pere de la aldona datumstrio — sed ankaŭ liveri urlon por konekti alimetode — do tersurface rete — al specifa retejo kun akompana informaĵo pri la ĝuste ludanta elsendo. Dum elsendo la uzanto povas tuj atingi tiujn aldonajn informaĵojn per premo de la ruĝa butono de sia teleregilo. Tia premo prenas la uzanton ne nur al la informaĵo pri la ludanta programo, sed ankaŭ al la videoteko de la dissenda stacio. Fakte oni povas per HbbTV eĉ atingi aliajn retejojn — ekzemple la retejon Jutubo por montri kvazaŭ ekster-televidservajn videaĵojn.

Parabolspegula anteno

Decentra parabola anteno

Por la ricevado de la signaloj de televida satelito oni plej ofte uzas antenon kun parabolforme konkava spegulo. Pro la formo ofte nomata pelvo. En la fokuso oni muntas tiel nomatan LNB-on, kiu subenkonvertas la signalojn, ekzemple de la K_u-bendo, de 10 – 12 GHz al interfrekvencoj de 1 – 2 GHz. La LNB-on oni subtenas per unu aŭ pluraj brakoj. C-bende okazas simile de frekvencoj ĉirkaŭ 4 GHz. C-bende oni bezonas plej ofte antenon kun diametro de 3 m kaj malpli, K_u-bende plej ofte antenon de 1 m kaj malpli.

Plej ofte oni uzas decentran spegulan antenon. En tiu aranĝo oni ne uzas la fokuspunkton ortangule super la centro de la spegulo, sed punkton ene de la fokusa ebenaĵo ekster la centro. Tiel la LNB kvazaŭ strabas tra la pelvo kaj la LNB mem iomete malpli forombras parton de la spegulo kaj aldone tiel la spegulo povas stari iomete pli vertikale kaj sekve malpli inklinas kolekti pluvakvon kaj neĝon. Ĝuste tiel aspektas la plej multaj satelitaj antenoj, kiujn oni ĉie vidas muntitaj kontraŭ muroj kaj sur tegmentoj. En la plej multaj Eŭropaj landoj sufiĉas speguloj kun diametro inter 60 kaj 120 cm.

WaveFrontier-a anteno

Plia antena sistemo laboras baze de du kontraŭe starantaj reflektiloj, do du speguloj — jen ĉefa spegulo kaj pli malgranda subspegulo. Temas pri la Cassegrain-anteno. Denove, tiu povas esti decentra — do oblikva — aŭ ne.

Plursatelita anteno

Anteno kun tri LNB-oj - fakte por Atlantic Bird 5ºW, Hotbird 13ºE kaj Astra 19.2ºE

Se oni volas ricevi signalojn de pluraj satelitoj kaj ne volas munti por ĉiu satelito po antenon, eblas munti plurajn LNB-ojn en unusama spegulo iomete dekstre aŭ maldekstre de la fokuso. Tio funkcias kun tute normala spegulo, se la pozicioj de la volataj satelitioj estas nur kelkajn gradojn apartaj. Tiel estiĝas plursatelita anteno (multifeed antenna). Se oni tamen muntas LNB-on tro decentre kaj sekve ĝi tre oblikve rigardas tra la spegulo, la efektiva spegula areo malgrandiĝas kaj la antengajno laŭe suferas.

Tre speciala ekzemplo de tia Cassegrain-anteno estas la plursatelita anteno toroida — WaveFrontier T90. En tiu anteno eblas munti ĝis 16 LNB-ojn kaj kapti ĉiujn satelitojn ene de ±20º de la ĉefa birdirekto. Ĉe tio la gajno egalas proksimume tiun de simpla unuspegula 90-cm-a parabolanteno.

Simila, tamen nur unuspegula, plurpozicia anteno por 8 LNB-oj estas la Big Bi-Sat Multifeed.

Panelanteno

Panelanteno

Interna konstruo de panelanteno por satelita ricevado

Diverĝanta antenformo estas la panela anteno (micro strip antenna). Ĝi estas plene plata kaj rektangula kaj la funkciprincipo ne estas enfokusigo sed interferenco. Interne temas pri granda aro de tre malgrandaj dupolus-antenoj, kiuj estas faze ĝuste kunigitaj per ondoduktoj. Fakte temas pri du aroj de dupolusoj — unu aro vertikala kaj dua aro horizontala — por kapti la du eblajn polarizojn. La malavantaĝo de tiu ĉi antenformo estas, ke ĝi entenas nur unu etbruan konvertilon, kiu estas plene integrigita en la anteno mem.

Jagi-anteno

Principe estas same eble ricevi la signalojn per Jagi-anteno^{[Vikio 17]} — alivorte anteno kun la formo de kokineja ŝtupetaro. Tamen la spegula varianto liveras pli altan signalgajnon kaj pli mallarĝan apertan angulon.

Kaŝa anteno

Iam estiĝas la neceso kaŝi satelitan antenon. Tio povas esti pro rigora politika reĝimo, kiu malpermesas la uzon de satelita televido, ĉar ĝi ne kapablas cenzuri ĝin. Tio povas esti pro la pli banala kialo, ke domposedanto ne emas vidi sian domon dekoraciita per satelita anteno de iu luanto. Pro tio pluraj firmaoj surmerkatigas kaŝajn antenojn aŭ kaŝujojn por antenoj.

Duonkaŝaj estas parobalantenoj kun spegulo en la koloro de muro aŭ tegmento. Kelkaj havas eĉ travideblan spegulon.

Iugrade kaŝa estas praktike ĉiu satelita anteno ne aspektanta kiel kutima spegulanteno. Jam la priparolata panelanteno plenumas tiun postulon. Sed ekzistas ankaŭ romboformoj buntaj antenoj, kiuj aspektas kiel ĝardena dekoraciaĵo. Alia speco aspektas kiel ĝardena lampo kun globforma lampa parto.

Ekzistas ankaŭ kovriloj, kiuj aspektas kiel bela granda rokego same por la ĝardeno. Ili estas el materialo, kiu tralasas la signalojn al la ene kaŝita tute normala spegula anteno.^[25]

Alia strategio estas munti normalan decentran spegulan antenon ne vertikale, kiel normale, sed horizontale kuŝe sur la planko de balkono. En tiu pozicio la anteno povas same funkcii, sed estas kaŝita malantaŭ la balkona barilo.

Estas eĉ firmao, kiu liveras kuŝantan antenon kamufle enmuntita en balkona seĝo aŭ en laŭŝajna balkona tableto.

Laste oni povas munti la antenon en ĉambro rekte antaŭ la fenestro. Tamen nur kondiĉe, ke la vitro de la fenestro ne entenas iujn metalaĵojn por terme izoli aŭ forfiltri tro da sunlumo kaj ke la fenestro estas sur la ĝusta flanko de la loĝejo por vidi la sateliton.

Veturila anteno

Aŭtomate biranta satelita anteno por ŝipo

Tersinkrona satelito staras ŝajne nemovebla en la ĉielo. Pro tio sufiĉas normalokaze fiksa riceva anteno. Evidente tio ne plu validas, se oni mem moviĝas — ekzemple sur ŝipo, en aviadilo aŭ en ruldomo. Ruldome, oni plej ofte ne televidas dum la veturado. Do por tio sufiĉas, ke la antena sistemo estu aŭ tre facile direktebla, aŭ iel aŭtomate direktebla, kiam oni atingas specifan cellokon — ekz tendaron aŭ transnoktejon. Ekzemplo de tia aŭtomata anteno estas la Megasat Campingman Portable^[26].

Alie statas, se oni volas satelite televidi dum la veturado. Por tio la anteno devas esti motorigita kaj devas senĉese kompensi ĉiujn turniĝojn kaj ruliĝojn de la veturilo — fakte laŭ 3 aksoj, giroskope. Ekzemplon de tiu ĉi teknologio liveras la firmao SeaTel^[27].

Simpla konvertilo

Muntita LNB

La altajn ricevadajn frekvencojn oni konvertas tuj rekte en la anteno per tiel nomata LNB (low noise block converter, do etbrua blokkonvertilo) al frekvencbendo inter 950 kaj 2150 MHz, kies eligajn frekvencojn oni povas per malmultekosta tamen bone ŝirmita samaksa kablo sen troaj perdoj konduki de la konvertilo al la tielnomata satelita ricevilo aŭ satelita agordilo, per kiu la kliento povas elekti la spektotan programon.

La K_u-benda etbrua (frekvencbloka) konvertilo havas kvar reĝimojn. Ĝi povas ricevi signalojn laŭ du polarizoj — vertikala kaj horizontala — kaj konvertas aŭ signalfrekvencojn inter 10.7 ĝis 11.7 GHz al la interfrekvencbendo inter 950 kaj 2150 MHz, aŭ signalfrekvencojn inter 11.7 kaj 12.75 GHz al la interfrekvencbendo. La frekvenckonvertado efektiviĝas per multobliga miksado de la ricevfrekvenco kun la frekvenco de loka oscililo, kiun oni por la du bendoj komutas inter 9.75 GHz por la malalta ricevbendparto kaj 10.6 GHz por la alta ricevbendparto.

Tian konvertilon komuteblan por du bendpartoj kaj kapablan pri du linearaj polarizoj oni nomas universala konvertilo (universal LNB).

Anstataŭ vertikala kaj horizontala polarizoj oni povas apliki ankaŭ cirklan polarizadon. Ĉi-okaze oni havas aŭ laŭ-horloĝe turniĝantan ondon aŭ kontraŭ-horloĝe turniĝantan ondon. Por ĉi-speca polarizado estas laŭa konvertilo. Cirklan polarizadon oni iam kaj iam aplikas en Eŭropo en la C-bendo kaj en Usono en la K_u-bendo.

La elektroniko de konvertilo bezonas kurenton. Normalokaze la konektita ricevilo defore nutras la konvertilon tra la interfrekvenca samaksa kablo, al kiu ĝi estas konektita. Por elekti la respektivan konvertadan reĝimon de la konvertilo la satelita ricevilo kombinas variadon de la kontinukurenta nutra tensio por la konvertilo inter 14 kaj 18 V kun superdonata sinusa signalo je 22 kHz je 0.5 V_pp.

Jen la skemo:

• Horizontala polarizo, alta bendo: 18 V + 22 kHz je 0.5 V_pp
• Horizontala polarizo, malalta bendo: 18 V
• Vertikala polarizo, alta bendo: 14 V + 22 kHz je 0.5 V_pp
• Vertikala polarizo, malalta bendo: 14 V

Duobla, kvarobla kaj okobla konvertilo

Okobla LNB

Ĝena problemo estas tamen, ke satelita ricevilo regas precize unu etbruan konvertilon. Se kliento nun komutas de programo al programo povas esti, ke por tio la konvertilo devos funkcii en po alia reĝimo. Evidente, se estas dua kliento — alivorte dua persono aŭ dua aparato de unu sama persono — kiu volas ricevi alian programon per aparta ricevilo, nun ekestas problemo. Oni bezonus unuavide duan antenon kun dua konvertilo. Por solvi tion, oni konstruas specialan konvertilon kun pluraj eliroj. Tipe estas la Twin LNB, do ĝemela aŭ duobla konvertilo, la Quad LNB, do kvarobla konvertilo, kaj la pli malofta Octo LNB, do okobla konvertilo. Tiuj havas respektive du, kvar kaj ok elirojn. Do oni povas konekti plurajn kablojn kondukantajn al pluraj riceviloj. Ene de tia plurelira konvertilo estas integrigita komutilo, kiu permesas plene senĝene ricevi je ĉiuj reĝimoj samtempe kaj trakonekti laŭnecese al la ricevilo, kiu ĝuste volas uzi specifan reĝimon.

Duopa konvertilo

Duopa LNB por Astra 19.2°E kaj Hot Bird 13.0ºE. Ĝi havas apartajn elirojn.

Iam oni volas ricevi du malsamajn satelitojn, kiuj tamen ĉiele ne estas tre disaj, unu de la alia. Por tio oni proponas duopan konvertilon {duo LNB}. Temas simple pri du etbruaj konvertiloj en unu sama kesto. Tio faciligas la muntadon en la fokuso de la spegulo. Oni ne bezonas iujn aldonajn brakojn aŭ kverstangojn.

Aldone, se la dezirataj satelitoj estas tre proksimaj — ekz Astra 23.5°E kaj Astra 19.2°E — oni havas problemon sufiĉe akurate munti du apartajn konvertilojn, unu apud la alia, pro la mekanika larĝo de ĉiu. Ĉi-okaze speciala duopa konvertilo liveras solvon.

DiSEqC

(Prononco: [daɪˈsɛk])

Kvarobla DiSEqC-komutilo

La simpla variado de la nutra tensio kune kun aŭ sen 22-kHz-a signalo sufiĉas por komuti la reĝimojn de etbrua konvertilo. Tamen tio ne sufiĉus por komuti inter pluraj konvertiloj aŭ tutaj antenoj.

Pro tio oni konsiderinde etendis la rolon de la 22-kHz-a signalo per ties cifereca ŝaltado laŭ la specifaĵo de DiSEqC^[28][29] (digital satellite equipment control, do cifereca satelitaparata regado). Tiuj aldonaj ciferecaj regsignaloj estas provizitaj por komuti inter pluraj speguloj, komuti inter pluraj etbruaj konvertiloj en unusama spegulo aŭ eĉ stiri motoron por turni la antenon. Ĉio cele al la komutado inter pluraj ricevendaj satelitoj. DiSEqC fakte kombinas la jam tradician variadon de la nutra tensio por la LNB inter 14 kaj 18 V kun superdonata 22-kHz-a signalo je 0.5 V_pp kun la cifereca ŝaltado de la lastmenciata. Pli precize, temas pri impulslonga modulado.

Versioj de DiSEqC:

• 1.0 Kapablas komuti inter 4 LNB-oj
• 1.1 Kapablas komuti inter 64 LNB-oj
• 1.2 Nur por turneblaj antenoj
• 1.3 Neoficiale por elskatola kombino el 1.2 plus USALS
• 2.0 Kiel 1.0 tamen kun ambaŭdirekta komunikado
• 2.1 Kiel 1.1 tamen kun ambaŭdirekta komunikado
• 2.2 Kiel 1.2 tamen kun ambaŭdirekta komunikado

La DiSEqC-komandojn komprenas plurobla komutilo kaj satelita ricevilo devas kapabli elmeti ilin por stiri tian komutilon.

DiSEqC-a komutilo (Disekilo)

5 disekiloj por komuti inter 16 konvertiloj

Tipa "diseka" komutilo — do disekilo — havas kvar enirojn por konekti kvar konvertilojn aŭ kompletajn antenojn al unu eliro. Helpe de la DiSEqC-komandoj la ricevilo konektita al la eliro de la komutilo povas komuti inter kvar satelitoj.

Por atingi komuteblon inter pli ol 4 satelitoj, oni fakte devas du-tavole kaskadi plurajn komutilojn. Por komuti, ekzemple, inter 16 konvertiloj oni bezonas sume 5 kvaroblajn komutilojn. Al ĉiu el la kvar eniroj de la unua kvarobla komutilo oni konektu po plian komutilon kun kvar eniroj. Tiel oni atingas sume 4×4 enirojn. Atentu, ke ĉe tio la komutilo ĉe la ricevilo estu iomete alispeca ol la kvar aliaj komutiloj.

Plurobla komutilo kun kvarvoja konvertilo

Skemo de 6-klienta instalaĵo por ricevado de unu satelito kun aldono de tera ricevado de DVB-T-televido kaj FM-radio

Por pli komplikaj necesoj — ekzemple 60 klientoj en granda ĉielskrapulo eble volantaj spekti programojn sur kvar malsamaj satelitoj — ekzistas du pliaj iloj. Por komuti inter tiom da eliroj necesas uzi apartan pluroblan komutilon (Multi-switch). Krom la eliroj por la konektotaj riceviloj de la klientoj, ĝi disponas pri po kvar eniroj por ĉiu provizita satelita konekto. Por tiuj eniroj taŭgas kvarvojan konvertilo (Quattro-LNB). La unuobla kvarvoja konvertilo fakte funkciigas siajn reĝimojn, ĉiujn samtempe. Pro tio ĝi havas apartan eliron por ĉiu reĝimo. Tio estas ĝuste tio, kion oni bezonas por la po-satelitaj po-konvertil-reĝimaj eniroj de la plurobla komutilo.

Pluroblaj komutiloj nomiĝas laŭ la nombro da eniroj kaj la nombro da eliroj. Ekz komutilo je 8-16 havas ok enirojn — do jen por ok konvertilaj reĝimoj, alivorte por du satelitoj, do por du konvertiloj kun po kvar reĝimoj — kaj 16 elirojn, do por 16-opo de plene sendepende funkciantaj riceviloj.

Iam oni legas ion kiel 9-16-an komutilon. La mistera 9a eniro estas por enplekti signalojn de ne-satelitaj teraj dissendiloj — do dissendiloj ciferecaj televidaj aŭ radiofoniaj sur frekvencoj malpli altaj ol 950 MHz, la plej malalta uzata interfrekvenco. Tiun aldonan signalon oni vojigas paralele al ĉiuj eliroj.

Estas notinde, ke ĉiu speco de plurobla komutilo fakte estas "disekilo". Do enireje ĝi ne pli multe kapablas ol DiSEqC ebligas.

Turnebla spegula anteno

Motore turnebla anteno

Eblo ricevi plurajn satelitojn estas laŭnecese turni la antenon de satelito al satelito. Evidente tiumetode oni bezonas nur unu etbruan konvertilon. Tamen tiu solvo taŭgas nur por plenumi la postulojn de sola kliento. Por tio oni muntu la antenon turnebla en la ŝajna ebeno de la tersinkrona orbito. La elektenda elevacio dependas de la latitudo de la installoko. Tiel necesas poste turni laŭ unu sola akso por biri al ĉiuj videblaj tersinkronaj satelitoj. La turnado okazu per elektra motoro.

La turnado mem efektiviĝas per DiSEqC 1.2 aŭ 2.2. Do kaj la motorunuo, kaj la ricevilo devas kapabli pri tio.

Unukabla konvertilo laŭ SCR/CSS

Unukabla LNB por kaskadi plurajn ricevilojn kun tri specialaj unukablaj branĉiloj

Unukabla konvertilo estas la plej moderna solvo. Ĝi funkcias laŭ la Eŭropaj unukablaj normoj SCR (satellite channel router) kaj CSS (channel stacking system) de CENELEC (Comité Européen de Normalisation Électrotechnique), kiuj difinas tiun reĝimon. Ofte oni misnomas la normon Unicable, fakte varmarko de la entrepreno FTA Comunications SARL.

Unukabla konvertilo estas fakte tradicia etbrua konvertilo kun preskaŭ ĉio necesa por unukabla funkciado laŭ SCR/CSS integrigita en la kesto de la konvertilo. Ĝi kapablas kaskadi plurajn ricevilojn. Anstataŭ simple konverti tutan bendon de ricevaj frekvencoj plenbloke al la interfrekvenca bendo sur la kablo, ĝi elektas nur po unu transponilon por ĉiu ricevilo kaj konvertas nur tiun al loko en la interfrekvenca bendo. Por tio la unukablilo en la konvertilo komprenas specialajn DiSEqC-komandojn por elekti la specifan transponilon, kiun specifa ricevilo postulas.

Jen unuavide preskaŭ perfekta solvo, almenaŭ por nur kelkaj klientoj. Tamen, la konektataj riceviloj devas kapabli pri la specialaj komandoj necesaj por elekti transponilon, do oni bezonas specialajn unukablo-kapablajn ricevilojn.

La restanta malavantaĝo tamen estas, ke la sistemo laŭ la normo SCR/CSS taŭgas nur por maksimume du konvertiloj — do nur por la programoj devene de maksimume du satelitoj. (2012)

Lumdukta konvertilo

Same moderna solvo estas la lumdukta etbrua konvertilo. Ĝi estas por la lumdukta distribuado kaj funkcias rilate ricevadon simile al konvencia elektra konvertilo. Tamen alie ol simpla konvertilo, lumdukta konvertilo ricevas per ĉiuj siaj reĝimoj samtempe, do same kiel tion faras kvarvoja konvertilo por liveri kvarvoje al plurobla komutilo. Tamen la eliraĵoj estas konvertataj al unuvoja sed kvaroble granda interfrekvenca bendo. Tiel ambaŭ polarizoj de la tuta K_u-bendo de 11.7 — 12.75 GHz estas konvertitaj kaj enstakigitaj al interfrekvenca bendo de 0.95 — 5.45 GHz. La estiĝantaj elektraj signaloj modulas duonkonduktan laseron, kiu dissendas nun lume la signalon tra la lumdukto.

Ĉe la riceviloj oni rekonvertas al elektraj signaloj, eĉ tiel ruze, ke la ricevilo kredas esti konektita al simpla konvencia konvertilo.^[32]

La malavantaĝo estas, ke tiu ĉi solvo taŭgas — almenaŭ en la ĝisnuna (2012) versio — nur por unu konvertilo, do nur por la programoj de unu satelito.

Multklienta kvazaŭ unureĝima solvo

La ĝenerala ideo de tiu solvo estas de la vidpunkto de la riceviloj uzi nur unusolan reĝimon. Se ĉiuj dezirataj programoj estus sur specifa transponilo kaj ĉiuj estus riceveblaj per uzo de la sama konvertada reĝimo — do aŭ horizontale aŭ vertikala, aŭ altbende aŭ malaltbende — la problemo tute ne ekestus. Ne plu estus necese iel ajn komuti la konvertilon, ĉar ĉiuj programoj estus haveblaj laŭ unusola reĝimo. La aliaj tri reĝimoj ne plu interesus. Alivorte de la multaj programoj, kiujn satelito — fakte samloka satelita grupo — ofertas, iu elektu nur tiujn, kiuj vere interesas, kaj teknike remeti ilin — de la vidpunkto de la riceviloj — ĉiun frekvence kaj reĝime precize tie, kie oni volas havi ilin. Mallonge dirate — tio eblas.

La malavantaĝo estas, ke oni tiel ne plu povas liveri pli ol kvarono de la programoj, kiujn satelito ofertas. En la praktiko pro kelkaj teknikaj limigoj eĉ konsiderinde pli malmulte ol kvarono. Aldone, se programprovizanto decidas subite uzi alian transponilon kun alia frekvenco kaj polarizo, oni devas tuj modifi la elekton. Tamen, ĝuste tion plej ofte povas ne la uzanto, sed nur la fabrikanto de la unukabla aparato, kiu praelektis kaj prakombinis la deziratajn kanalojn. "Dezirataj" ĉi-kuntekste signifas plej ofte ĉiujn programojn uzantajn specifan lingvon.

Duklienta aŭ kelk-klienta solvo

Alia eblo estas almenaŭ ebligi, ke kelkaj malmultaj riceviloj komuniku al pluraj, aŭ al iuj pluroblaj konvertiloj, memkompreneble ĉiu por si, sed malgraŭ tio, uzante nur unu kablon. Mallonge dirate — ankaŭ tio eblas. Ekzistas sufiĉe simplaj aparatetoj por ebligi al du klientoj regi duoblan konvertilon tra nur unu samaksa kablo. Tiel oni solvas la tipan duklientan situacion, kie unu uzanto volas konekti kaj ĉefan televidilon, kaj iuspecan aldiskan registrilon, al sia satelitantena sistemo. Ekzistas tamen ankaŭ pli komplikaj sistemoj, kiuj kapablas unukable permesi la uzon de 8 klientoj.

Multeg-klienta kelk-programa solvo

La plej radikala metodo alveni al unukabla instalado estas elekti nur kelkajn satelitajn programojn kaj konverti tiujn al bukedo de analogaj aŭ eĉ ciferecaj kanaloj en facile transportebla — kaj sekve malmultekoste transportebla — frekvencbendo sube de 1 GHz. Ĝuste tion faras la kablo-televidaj entreprenoj, kiuj distribuas sian bukedon al siaj abonantoj pere de naciaj kabloretoj. Simila solvo eblas iomete pli malgrandskale. Al tia reto, se ankoraŭ analoga, oni povas konekti eĉ tradician malnovan analogan televidilon kaj ne plu bezonas satelitan ricevilon.

Sed malgraŭ tio, la ĉefa malavantaĝo de tiu ĉi solvo estas la kosto. Oni devas ricevi kaj konverti ĉiun programon aparte. Do oni bezonas po unu modjulon por ĉiu dezirata televida programo. Aldone, en la bendoj sube de 1 GHz estas nur limigita spaco, do la nombro da proponataj programoj estas laŭe limigita.

Analoga ricevilo

Oni bezonas analogan ricevilon por ricevi signalon de transponilo, kiu sendas analogan signalon — ekzemple laŭ la satelitaj versioj de la televidaj normoj PAL (phase alternation line), SECAM (séquentiel couleur à mémoire) aŭ NTSC (National Television Systems Committee) frekvencmodulade sur la portanto de satelita transponilo. Analoga ricevilo liveras sian signalon aŭ kiel konvencian altfrekvencan analogan televidan signalon en la bendo UHF, aŭ kiel videan signalon per analogvidea konektilo. La elira videa signalo povas esti tipe laŭ RGB, laŭ YUV, laŭ S-Video (alinome Y/C), aŭ laŭ CVBS (composite). En Eŭropo oni plej ofte uzas konektile SCART^{[Vikio 18]} (alinome Péritel^{[Vikio 19]}).

Cifereca ricevilo

En Eŭropo oni ĉesas dissendi analoge. Okaze de Germanaj satelitaj programoj oni malŝaltis en 2012. Ekde tiam ĉiuj transponiloj liveras nur ciferecajn signalojn, por kiuj necesas uzi ciferecan ricevilon. Tiuj kapablas en Eŭropo pri la normo DVB-S kaj por altdetaliga televido pri DVB-S2.

Kapabloj

Malvidebleco

Tersinkrona orbito vidata de latitudoj 30°, 50° kaj 70°

Satelita ricevado postulas, ke nenio ajn — krom kelkaj ĉi-frekvence tralasantaj materialoj — staru inter la ricevanteno kaj la satelito. Oni bezonas preskaŭ optikan vidpovon. El tio sekvas, ke ne ĉiu povas jam principe vidi ĉiun sateliton. Ekzemple kliento en Aŭstralio ne povas vidi satelitojn en pozicioj taŭgaj por Eŭropo. La terglobo troviĝas inter la du.

Ju pli la kliento troviĝas for de la ekvatoro — do norde aŭ sude — des pli malalte la satelito aperos en la ĉielo. Same statas, kiam la kliento troviĝas okcidente aŭ oriente de la pozicio de la satelito. Ambaŭokaze, iam la satelito malaperos sub la horizonto. Evidente la topografio de la ĉirkaŭaĵo rolas ĉe tio. En valo ĉirkaŭata de altaj montegoj aŭ en urbo inter altaj konstruaĵoj la problemo laŭe akriĝas.

Ekde latitudoj pli grandaj ol 81° norde aŭ sude oni jam principe ne plu povas vidi iun ajn sateliton sur tersikrona orbito de Tero. Ĝi estas sub la horizonto.

Direktata fasko

Hipoteza piedspuro de sinkrona satelito celanta al Germanujo. La elipsoj montras la necesan diametron de spegula anteno.

Konate, la riceva anteno biras al la satelito. Aliflanke, la transponiloj de satelito estas same konektitaj al antenoj ferdeke de la satelito kaj tute ĝenerale biras suben, teren. Depende de la pozicio de la satelito kaj la pozicio de la lando, al kiu la satelito servu, ankaŭ la sur-satelitaj antenoj povas pli aŭ malpli mallarĝfaske direkti sian signalon. Tere oni parolas pri piedspuro (foot-print) aŭ lumiga zono de specifa satelita anteno.

Do eblas lumigi tutan kontinenton, eblas tamen ankaŭ lumigi nur malgrandan areon. Ankaŭ povas esti, ke specifaj transponiloj estas dissende malpli fortaj ol aliaj.

Do ne sufiĉas, ke kliento povu vidi sateliton. La satelito devas aldone emisii en la direkto de la kliento.

Aero

Inter la satelito kaj la ricevloko estas aero. Aero dampas jam iomete, eĉ pli, se la aero ne estas plene seka aŭ plena de polveroj. Evidente, se satelito estas videbla nur je tre malalta elevacio, la longo de la vojo tra la aero inter la kliento kaj la satelito estos pli granda. Pli granda ol en la situacio, kiam ĉe la ekvatoro la satelito troviĝas rekte zenite de la kliento — do ortangule rekte super tiu.

Opakeco de la Tera atmosfero por elektromagnetaj ondoj

Fakte estas tiel, ke nur kelkaj radiobendoj entute kapablas penetri tra la Tera atmosfero de satelito en spaco ĝis la Tera sufaco. Ondolongoj ĝis ĉirkaŭ 10 m, do frekvencoj ĝis ĉirkaŭ 30 MHz, estas reflektataj de la jonosfero. Sur ĝuste tiu reflektopovo baziĝas la longdistanca komunikado per mallongonda radiofonio. Aliflanke ondolongoj pli mallongaj ol ĉirkaŭ 1 cm, do frekvencoj pli altaj ol 30 GHz, estas absorbataj de la akvovaporo ĉeesta en la atmosfero.

Kiel oni povas vidi sur la supra diagramo, la frekvencoj uzataj por la televidaj satelitoj en la K_u-bendo — kun ondolongo ĝis iom malpli ol 2½ cm — estas jam rekte plejaltrande de tiu tiel nomata radiofenestro^[35]. La pli malaltfrekvenca C-bendo kun ondolongoj ĉirkaŭe de 7 - 9 cm estas fenestre malpli krita.

Pluvo

Nigraj pluvnuboj de minaca ŝtormo

Konsiderinde pli forte dampas pluvo la signalon. Oni parolas pri pluvfado (rain fade).^[36] Tamen ĉe tio pli kritaj estas iam pluvnuboj, ol la ĉeloka pluvo mem. El la eblaj nuboj plej kritaj estas nigraj fulmotondraj nuboj. Nuboj entenas ankaŭ glacikristalojn kaj ĝuste tiuj povas ege fadigi frekvencojn inter 10 kaj 12 MHz, do en la K_u-bendo, per disreflektado. La C-bendo estas malpli trafata. Interese estas, ke signaloj kun horizontala polarizo suferas pli ol vertikalaĵoj. Pro ĉio ĉi oni kutime iomete supergrandigas la spegulon por havi "malbonveteran rezervon".

Se la kliento troviĝas tre norde aŭ sude aŭ tre flanke de la uzata satelita pozicio, ĉiuj veteraj problemoj konsiderinde akriĝas, ĉar la vojo tra la atmosfero estas pli longa, ol ekzemple por kliento ĉe la ekvatoro kaj rekte sub la satelito.^[36] El tio sekvas, ke oni en norda Skandinavio bezonas pli grandajn spegulojn ol ekzemple en Francio.

Entute la anteno kun sia konektado de la kablo per tiel nomata F-ŝtopilo ne ŝatas malsekecon kaj ankaŭ tre forta ventego povas damaĝi aŭ mise fordirekti la tuton.

Neĝo

Ankaŭ neĝo estas problemo, se ĝi restas kuŝanta sur la konvertilo aŭ, glaciiĝinte, ie bazrande de la spegulo, do en la pelvo. Pelvo kun tavolo de neĝo aŭ glacio pro la aldona materialo ne plu havas la postulatan akuratan parabolan formon. Pro tio estas bona ideo loki la antenon, kie ĝi estas facile alirebla, ekzemple en la ĝardeno aŭ sur balkono — do ne sur la tegmento. Tiel oni povas laŭnecese vintre tre facile forbalai neĝon.

Dufoja sunpaso

Aldona problemo estas la suno. Du fojojn en ĉiu jaro je specifa horo ĝi staras ĉiele rekte malantaŭ la satelito — do sur la linio suno — televida satelito — riceva anteno. Do dum kelkaj sinsekvaj tagoj je specifa horo — du fojojn ĉiun jaron — la anteno biras rekte al la suno mem. Ties radionda emisiado superinundas, do fakte ĵamas la signalon de la televida satelito survoje al la anteno. Dum kelkaj minutoj ĉirkaŭ tagmezo la ricevado ne plu eblas kaj tio daŭras, ĝis la suno estos plene preterpasinta la birdirekton de la anteno. Tia suna transito okazas aŭtune kaj printempe.

Jen ekzemplo de la problemo rilate la sateliton Astra 19.2ºE ricevata en Frankfurto ĉe Majno, Germanio:

Predicted Outage | Start    | End      | Duration | Start    | End
Date             | UTC      | UTC      |          | PC Local | PC Local
mm/dd/yyyy       | hh:mm:ss | hh:mm:ss | mm:ss    | hh:mm:ss | hh:mm:ss
-----------------|----------|----------|----------|----------|------------
02/27/2012       | 10:47:38 | 10:55:28 | 07:50    | 11:47:38 | 11:55:28
02/28/2012       | 10:46:06 | 10:56:36 | 10:30    | 11:46:06 | 11:56:36
02/29/2012       | 10:45:18 | 10:57:03 | 11:45    | 11:45:18 | 11:57:03
03/01/2012       | 10:44:51 | 10:57:06 | 12:15    | 11:44:51 | 11:57:06
03/02/2012       | 10:44:48 | 10:56:43 | 11:55    | 11:44:48 | 11:56:43
03/03/2012       | 10:45:13 | 10:55:53 | 10:40    | 11:45:13 | 11:55:53
03/04/2012       | 10:46:13 | 10:54:28 | 08:15    | 11:46:13 | 11:54:28
03/05/2012       | 10:49:05 | 10:51:05 | 02:00    | 11:49:05 | 11:51:05

Temas pri prognozo^[38].

Endomaj sendrataj telefonoj

DECT-telefono

Kelkaj specoj de endomaj sendrataj telefonoj laŭ la sistemo DECT uzas frekvencojn, kiuj kolizias kun kelkaj frekvencoj estiĝantaj malantaŭ la konvertilo en la interfrekvenca bendo survoje tra la kablo al la ricevilo. Pro tio oni uzu nur tre bone ŝirmatan samaksan kablon — la tiel nomatan satelitan kablon — inter la eliro de la etbrua konvertilo kaj la eniro de la ricevilo. Fakte la DECT-telefoncentrejo, kiu senĉese kontaktas siajn telefonojn, povas regule ĵami la interfrekvencan signalon devene de specifa transponilo.

Longa kablo

Se la kablo estas tre longa oni muntu amplifilon — tiel nomatan deklivgajnan amplifilon, kiu pli forte amplifas la plej altajn frekvencojn, kiujn kabloj ĝenerale pli malplifortigas ol la malaltajn frekvencojn. Ĝi same kiel la etbrua konvertilo mem nutriĝas de la ricevilo. Samtempe la amplifilo tralasas ĉiujn komandojn elmetitaj de la ricevilo al iuj konvertiloj aŭ komutiloj.

Oni muntu tian amplifilon proksime al la eliro de la etbrua konvertilo aŭ plurobla komutilo, ne rekte ĉe la eniro de la ricevilo.

Simpla satelitotrovilo

Simpla satelitotrovilo

Plej simpla helpilo estas satelitotrovilo (satellite finder). Temas pri analoga mezurilo, kiun oni metis en la kablovojon inter la konvertilo kaj la ricevilo. Se estas disekiloj, oni povas meti ĝin rekte antaŭ la disekiloj aŭ malantaŭ la disekiloj laŭnecese. La simpla satelita trovilo fakte estas pli trovigilo ol trovilo. La trovadon devas efektivigi la uzanto. La trovilo kapablas montri la signalforton en la kablovojo. Plej ofte troviĝas analoga mezurilo por montri tion. Ene, estas amplifilo kaj ofte speco de fajfilo, kiu ŝanĝas sian tonalton laŭ la signalforto. Alivorte, se oni iam per sia direktumado iel fakte sukcesas kapti iun ajn sateliton, egale kiun, oni almenaŭ rimarkas tion — unue per la montrilo de la mezurilo, due per la plialtiĝo de la fajftono.

Aplikaĵo por inteligentaj poŝtelefonoj

Novdate (2012) estas eble per inteligentaj poŝtelefonoj kaj speciala programeto fakte "vidi" sateliton.^[41] Temas pri aplikado de la principo pliigita realo.

Por tiu la poŝtelefono uzas

• sian integrigitan fotilon — fakte kameraon,
• sian integrigitan globalan loktrovan sistemon (GPS — global positioning system),
• eble aldone sian integrigitan WiFi-retan loktrovan sistemon,
• sian integrigitan magnetan kompason,
• sian integrigitan ĉiudirektan oblikviĝan detektilon.

Eklanĉinte la programeton — en la plej nova versio (2012) — ĉiuj videblaj satelitoj vidiĝas ĝustapozicie sur la ekrano de la fotilo. En ties realtempa bildo de la horizonto kaj ĉielo oni aldonas virtualajn markojn por montri la satelitajn poziciojn. Tiel oni povas tuj ekkoni, ĉu oni havas liberan rigardon al la satelito, aŭ ĉu konstruaĵo aŭ arbo baras la vojon. Jen ideala solvo por trovi konvenan lokon por instali la antenon. Aldone oni povas tre malnete jam birigi la antenon en la ĝusta direkto.

Satelittelevida spektro-analizilo

Eltiraĵo de la spektro de TV-satelita signalo

Por vere profesie birigi antenon, kaj ene de anteno birigi la konvertilon kaj alĝustigi ties ortodevion (skew) por plejbone disigi la polarizajn ebenojn, estas necese apliki specialan satelittelevidan spektro-analizilon. Tiu analizas la frekvencspektron trans la tuta interfrekvencbendo rekte malantaŭ la konvertilo kaj montras tiun ekrane.

Grave estas por munti kaj alĝustigi satelitajn antenojn, ke la spektro-analizilo estu facile portebla — prefere kun rimeno por pendigi ĝin de la kolo — kaj nutriĝu pere de akumulatoro. Lastvice, la ekrano devas esti legebla en hela sunlumo. Alivorte antenmuntisto devas povi uzi ĝin ankaŭ vivminace balanciĝante sur dekliva tegmento de domo.

Ekzemplo de tia portebla mezurilo estas la Smartmeter S10.^[42]