Ruperto Chapí
Persona informo
Naskiĝo 27-an de marto 1851 (1851-03-27)
en Villeno
Morto 25-an de marto 1909 (1909-03-25) (57-jaraĝa)
en Madrido
Tombo San Justo Cemetery
Lingvoj hispana
Ŝtataneco Hispanio
Alma mater Reĝa Konservatorio Supra de Muziko ĉe Madrido Real Academia de España en Roma
Okupo
Okupo komponisto dirigento trumpetisto
Ruperto Chapí

Ruperto Chapí Lorente (Villeno (Alikanto), 27-a de marto de 1851 - Madrido, 25-a de marto de 1909), estis elstara komponisto hispana de zarzueloj.

Biografio

Laŭ familia tradicio Chapí kaj la fratoj ekstudis muzikon frue kaj li eklernis ludi la fluteton kaj la klariono; naŭjaraĝa li ekformis parton de la bando Música Nueva (aktuala Municipa Bando de Villena).

Monumento al Ruperto Chapí en Villena, naskiĝurbo.

Dekdujaraĝa li komponis sian unuan zarzuelon: Estrella del Bosque (Stelo de la arbaro). Liaj gepatroj, konsciaj de liaj muzikaj kapabloj, sendis Chapí deksesjaraĝan al Madrido por ke li ampleksigu sian kapablon kaj lernadon. Tie li eniris en la Konservatorio, kie lernas ĉe Arrieta, kaj kie en 1872 atingas la Unuan Premion de kairerfino, kun la kundisĉiplo Tomás Bretón.Tie li studis armonion kaj komponarton kaj, por pagi isajn studojn, en 1870 li eniris kiel profesoro de klariono en la orkestro de la Cirko Price (kie ludis ankaŭ Tomás Bretón). Tie li premieris sian unuan zarzuelon, Abel y Caín, sen multa sukceso; kaj en la Teatro Real La hija de Jefté en 1874; danke al tiu li akiris stipendion por veturi al Parizo kaj al Romo por ampleksigi studojn, kaj tie li ekkomponis siajn unuajn operojn.

Li edziĝis en Madrido kun Vicenta Selva Álvarez, de Madrido, kaj havis du gefilojn: Vicenta, naskiĝinta la 26a de majo de 1873 kaj José, la 25a de julio de 1880.

Monumento al Chapí en la ĝardenoj Buen Retiro, Madrido.

Reveninte al Hispanio, en 1878, li ekkarieris kiel komponisto de zarzuelo, atingante grandan sukceson per verkoj kiaj: La tempestad (1882), La bruja (1887) kaj El rey que rabió (1891). Kaj plen sukcesis per El tambor de granaderos (16a de novembro 1896, libreto de Emilio Sánchez Pastor) kaj La Revoltosa (1897).

Aliaj verkoj de la malgranda ĝenro estas: Las bravías (1886), La flor de Lys, El guerrillero, El país del abanico, Ya pican, Los quintos de mi pueblo, Término medio, El domingo gordo, El puñao de rosas (30a de oktobro 1902)...

Aliaj verkoj de la granda ĝenro estas: Las hijas de Zebedeo (1889), El milagro de la Virgen (1889) El duque de Gandía (1894) kaj Curro Vargas (1898).

Li komponis ne nur muzikon por zarzueloj, sed ankaŭ ĉambromuzikon (kvar kvartetojn) kaj simfonian, kia Fantasía Morisca kaj la simfonian poemon Los gnomos de la Alhambra. Aliaj zarzueloj estas: La leyenda del monje, Género chico, La cara de Dios, A casarse tocan, Pepe Hillo, ¿Quo Vadis?, Las tentaciones de San Antonio, Roger de la Flor (1878), La serenata (1881)...

Jam en la 20a jarcento kvar estas liaj ĉefaj verkoj: La patria chica, La venta de Don Quijote, Circe (1902) kaj Margarita la Tornera (1909).

Li estis fonfinto de la Sociedad General de Autores y Escritores (S.G.A.E.), en 1893, organizo destinita reguli la rajtojn de la komponistoj, kiu fine de la 20a jarcento dediĉis sin al propra riĉigo de la estraranoj kaj proksimuloj. Li estis krome instruisto de Manuel de Falla.

Li mortiĝis en Madrido, en 1909. Liaj restoj troviĝas en la tombejo municipa de Villena desde 2003.[1]

Katalogo de verkoj

Katalogo de verkoj de Ruperto Chapí (incompleto)
Jaro Verko Tipo de verko Libretisto
1863Estrella del bosque-
1868Doble engaño.Zarzuelo-
1871Abel y Caín.ZarzueloSalvador María Granés
1872Vasco Núñez de Balboa.ZarzueloMarcos Zapata Mañas
1874Las naves de Cortés.OperoAntonio Arnao
1876Motet a seis voces.Religia muziko-
1876Trío, para violín, cello y piano.Religia muziko-
1876Escenas de capa y espada, simfonia poemo.Ĉambromuziko (trio)-
1876La muerte de Garcilaso.OperoAntonio Arnao
1878La hija de Jefté.OperoAntonio Arnao
1878Roger de Flor.Opero (3akta)Mariano Capdepón
1879Fantasía Morisca [A Granada (Andante cantabile) - Meditaĵo (Moderato) - Serenado (Alegro moderato) - Finaĵo (Moderato)].Orkestra-
1879Polaca de Concierto.Orkestra-
1880Sinfonía en Re menor.Orkestra-
1880Los Ángeles, oratorio.Religia muziko (oratorio)-
1880Música clásica.Zarzuelo (1akta)José Estremera
1880La calandria.Zarzuelo (1akta)Miguel Ramos Carrión kaj Vital Aza
1880Adiós Madrid.Zarzuelo-
1880Madrid y sus afueras.Zarzuelo-
1881La serenata.Ópero (1akta)José Estremera
1881La Serenata.Opereto (1akta)José Estremera
1881Las Dos huérfanas.Zarzuelo (3akta)Mariano Pina Domínguez
1881La calle de Carretas.Zarzuelo-
1881El Hijo de la Nieve.Komedio (3akta)-
1881Nada entre dos platos.Zarzuelo (1akta)José Estremera
1882La tempestad.Zarzuelo (3akta)Miguel Ramos Carrión
1884El milagro de la Virgen.Zarzuelo (3akta)Mariano Pina Domínguez
1884La Flor de Lis.Zarzuelo (1akta)José Estremera
1885Término medio.Zarzuelo (1akta)Ramón de Marsal
1885El Guerrillero (kunlabore kun Manuel Fernández Caballero kaj Pascual Emilio Arrieta y Corera).Zarzuelo-
1885El País del abanico.Zarzuelo (1akta)Francisco Serrano de la Pedrosa
1885Los Quintos de mi pueblo.Zarzuelo-
1885¡Ya pican,ya pican!.Zarzuelo (1akta)Enrique Prieto
1886El Domingo gordo o Las tres damas curiosas.ZarzueloRicardo de la Vega
1887El Figón de las desdichas.ZarzueloAdolfo Llanos Alcaraz
1887Juan Matías el Barbero.Zarzuelo-
1887Los Lobos marinos.Zarzuelo (1akta)Miguel Ramos Carrión kaj Vital Aza
1887La bruja.Zarzuelo (3akta)Miguel Ramos Carrión kaj Vital Aza
1887El Fantasma de los aires.Zarzuelo (2akta)Andrés Ruesga, Salvador Lastra kaj Enrique Prieto
1888Ortografía.Zarzuelo (1akta)Carlos Arniches kaj Gonzalo Cantó
1889La Flor del trigo.Zarzuelo (1akta)José Estremera
1889Las hijas del Zebedeo.Zarzuelo (2akta)José Estremera
1889El cocodrilo.Zarzuelolaŭ Fjodor Dostojevskij
1889A casarse tocan o La misa á grande orquesta.Zarzuelo (1akta)Ricardo de la Vega
1889El País de los insectos.Zarzuelo (1akta)Enrique Fernández Campano
1890Los alojados.Zarzuelo (1akta)Emilio Sánchez Pastor
1890La leyenda del monje.Zarzuelo (1akta)Carlos Arniches kaj Gonzalo Cant
1890Las Doce y media y sereno.Zarzuelo (1akta)Fernando Manzano
1890Las Tentaciones de San Antonio.Zarzuelo (3akta)Andrés Ruesga kaj Enrique Prieto
1890Nocturno.Zarzuelo (1akta)Enrique Fernández Campano
1890Los Nuestros.Zarzuelo (1akta)José Estremera
1890Pan de flor.Zarzuelo (1akta)Ricardo Monasterio kaj Celso Lucio
1890Todo por ella.Zarzuela-
1890Para hombres solos.Zarzuelo (1akta)Enrique Fernández Campano
1891Los Gnomos de la Alhambra La ronda de los gnomos (Alegretto) - Conjuro. Séquito de Titania y Oberón (Andante maestoso) - La Fiesta de los espíritus. La Aurora (Alegro molto vivace).Orkestra-
1891El rey que rabió.Zarzuelo (3akta)Miguel Ramos Carrión kaj Vital Aza
1891El Mismo demonio.Zarzuelo (2akta)Fernando Manzano
1892El Organista.Zarzuelo (1akta)José Estremera
1892Los Calaveras.Zarzuelo-
1892Las Campanadas.Zarzuelo (1akta)Carlos Arniches kaj Gonzalo Cantó
1892La Czarina.Zarzuelo (1akta)José Estremera
1892La raposa.Zarzuelo (1akta)Ricardo Monasterio
1893Los Mostenses.Zarzuelo (3akta)Gonzalo Cantó, Carlos Arniches kaj Celso Lucio
1893Vía libre.Zarzuelo (3akta)Carlos Arniches kaj Celso Lucio
1893El Reclamo.Zarzuelo (1akta)Carlos Arniches kaj Celso Lucio
1894El tambor de granaderos.Zarzuelo (1akta)Emilio Sánchez Pastor
1894El Duque de Gandia (kunlabore kunn Antonio Llanos).Zarzuelo (3akta)Joaquín Dicenta
1894El Moro Muza.Zarzuelo (1akta)Federico Jaques
1895Mujer y reina.Zarzuelo (3akta)Mariano Pina Domínguez
1895El Cura del regimiento.Zarzuela (1akta)Emilio Sánchez Pastor
1895El Señor corregidor.Zarzuela (1akta)Fiacro Yrayzoz
1896Las bravías pri (La Dresado de la megero de William Shakespeare).Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj Carlos Fernández Shaw, baze sur la verko de Shakespeare
1896El bajo de arriba.Zarzuelo (1akta)Emilio Sánchez Pastor
1896Los Golfos.ZarzueloEmilio Sánchez Pastor
1896Los Guerrilleros.Zarzuelo (1akta)Enrique Prieto
1896Las Peluconas.Zarzuelo-
1896Viva el Rey.Zarzuelo (1akta)Emilio Sánchez Pastor kaj Robert Planquette
1896El Cortejo de la Irene.Zarzuelo (1akta)Carlos Fernández Shaw
1897La Revoltosa. (lirika komedieto 1akta kaj 3scena) (25z de novembro de 1897)Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj Carlos Fernández Shaw
1897Los Charlatanes.Zarzuelo (1akta)Calixto Navarro kaj Federico Castellón
1897La Niña del estanquero.Zarzuelo (1akta)Tomas Luceño
1897El Sí natural.Zarzuelo (1akta)José Jackson Veyán
1897La piel del diablo.Opereto (1akta)Federico Jaques
1898Los hijos del batallón.Zarzuelo (3akta)Carlos Fernández Shaw
1898Pepe Gallardo.Zarzuelo (1akta)Guillermo Perrín kaj Miguel de Palacios
1898La Chavala.Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj Carlos Fernández Shaw
1898Curro Vargas (pri la novelo El niño de la bola de Pedro Antonio de Alarcón).Zarzuelo (3akta)Joaquín Dicenta kaj Antonio Paso
1898El Beso de la duquesa.Zarzuelo (1akta)Sinesio Delgado
1898El Hijo del batallón.Zarzuelo (3akta)Carlos Fernández Shaw
1899La cara de Dios.Zarzuelo (3akta)Carlos Arniches
1899El Baile del casino.Zarzuelo-
1899Los Buenos mozos.Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj Carlos Fernández Shaw
1899El Fonógrafo ambulante.Zarzuelo (1akta)Juan González
1899Señá Frasquita.Zarzuelo (1akta)Guillermo Perrín kaj Miguel de Palacios
1900La cortijera.Zarzuelo (3akta)Joaquín Dicenta kaj Antonio Paso
1900Al galope de los siglos.Zarzuelo (1akta)Sinesio Delgado
1900El barquillero.Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj José Jackson Veyán
1900Aprieta constipado kunlabore kun Arturo Saco del Valle).Zarzuelo (1akta)
1900El Gatito negro.Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj Carlos Fernández Shaw
1900María de los Ángeles.Zarzuelo (1akta)Carlos Arniches kaj Celso Lucio
1900El Estreno.Zarzuelo (1akta)Serafín Álvarez Quintero kaj Joaquín Álvarez Quintero
1901Quo Vadis.Zarzuelo (1akta)Sinesio Delgado
1901Blasones y talegas.Zarzuelo (2akta)Eusebio Sierra baze sur la novelo de José María de Pereda
1902El puñao de rosas.Zarzuelo (1akta)Carlos Arniches kaj Ramón Asensio Mas
1902Don Juan de Austria.Zarzuelo (3akta)José Jurado de la Parra kaj Carlos Servet y Fortuny
1902La venta de Don Quijote.Zarzuelo (1akta)Carlos Fernández Shaw
1902Abanicos y panderetas aŭ ¡A Sevilla en el botijo!.Zarzuelo (3akta)Serafín Álvarez Quintero kaj Joaquín Álvarez Quintero
1902El Sombreo de plumas.Zarzuelo (1akta)Miguel Echegaray
1902El Tío Juan (kunlabore kun Enrique Morera).Zarzuelo-
1902Cuadros vivos.Zarzuelo (1akta)Guillermo Perrín kaj Miguel de Palacios
1902Circe.Opero (3akta)Miguel Ramos Carrión
1903La Chica del maestro.Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj José Jacson Veyán
1903La Cruz del abuelo.Zarzuelo-
1903El rey mago.Zarzuelo (1akta)Sinesio Delgado
1903Man'zelle Margot (kunlabore kun Joaquín "Quinito" Valverde).Zarzuelo-
1903Cuarteto de cuerda nº 1, en Sol mayor.Ĉambromuziko (kvarteto)-
1904Cuarteto de cuerda nº 2 en Fa mayor.Ĉambromuziko (kvarteto)-
1904Juan Francisco.Zarzuelo (3akta)Joaquín Dicenta
1904La Cuna.Zarzuelo (1akta)Guillermo Perrín
1904La Polka de los pájaros.Zarzuelo-
1904La Puñalada.Zarzuelo (enkonduko kaj 4 scenoj)Carlos Fernández Shaw
1904La Tragedia de Pierrot.Zarzuelo (1akta)Ramón Asensio Más kaj José Juan Cadenas
1905Guardia de honor.Zarzuelo (1akta)Eugenio Sellés
1905La sobresalienta.Zarzuelo (1akta)Jacinto Benavente
1905¡Angelitos al cielo!.Zarzuelo (1akta)Alberto Casañal Shakery
1905Las Calabazas.ZarzueloAntonio Ramos Martín
1905El Cisne de Lohengrin.Zarzuelo (1akta)Miguel Echegaray
1905Miss Full.Zarzuelo (1akta)Antonio Viérgol
1905La leyenda dorada.Zarzuelo (1akta)Sinesio Delgado
1905La Peseta enferma.Zarzuelo (1akta)José Pontes kaj Fernando Pontes
1905La Reina.Zarzuelo (1akta)Guillermo Perrín kaj Miguel de Palacios
1905El Seductor.Zarzuelo (1akta)Antonio Domínguez
1905Cuarteto de cuerda nº 3 en Re mayor.Ĉambromuziko (kvarteto)-
1905"El amor en solfa" dua parto de "El Amor en el Teatro", literatura kapriĉo, 4scena kaj enkonduko (kunlabore kun José Serrano Simeón.OperoSerafín Álvarez Quintero kaj Joaquín Álvarez Quintero
1906La pesadilla.Opereto (1akta)Luciano Boada kaj Manuel de Castro Tiedra
1906El alma del pueblo.Zarzuelo (1akta)José López Silva kaj Carlos Fernández Shaw
1906El triunfo de Venus.Zarzuelo (1akta)Pedro Muñoz Seca kaj Carlos Fernández Shaw
1906Los Contrahechos.Zarzuelo (1akta)Antonio M. Viérgol
1906El Maldito dinero.Zarzuelo (1akta)Carlos Arniches kaj Carlos Fernández Shaw
1906El Rey del petróleo.Zarzuelo (1akta)Guillermo Perrín kaj Miguel de Palacios
1906La Fragua de Vulcano.Zarzuelo (1akta)Manuel Linares Rivas
1907La patria chica.Zarzuelo (1akta)Serafín Álvarez Quintero kaj Joaquín Álvarez Quintero
1907Los bárbaros del Norte (kunlabore kun Joaquín Valverde Durán kaj Joaquín "Quinito" Valverde (filo).Zarzuelo (1akta)Sinesio Delgado
1907Ninón.Zarzuelo (1akta)Manuel Fernández de la Puente kaj Carlos Allen-Perkins
1907La Puerta del Sol.Zarzuelo (1akta)Celso Lucio kaj Manuel Fernández Palomero
1907Los Veteranos.Zarzuelo (1akta)Manuel de Labra
1907El príncipe Kuroki.Zarzuelo (1akta)Fernando Gillis
1907Cuarteto de cuerda nº 4 en Si bemol menor.Ĉambromuziko (kvarteto)-
1908La eterna revista (kunlabore kun Jerónimo Giménez y Bellido.Zarzuelo (1akta)Ramón Asensio Mas kaj Jacinto Capella
1908Aquí hase farta un hombre.Zarzuelo (1akta)Jorge de la Cueva kaj José de la Cueva
1908La Carabina de Ambrosio.ZarzueloVicente Castro Les
1908La Dama roja.Zarzuelo (1akta)Juan Bautista Pont kaj Antonio Sotillo
1908El Diablo con faldas.Zarzuelo (1akta)Sinesio Delgado
1908Las Mil maravillas.Zarzuelo (4akta y prologo)Serafín Álvarez Quintero kaj Joaquín Álvarez Quintero
1908El Merendero de la alegría o Sábado blanco.ZarzueloAntonio Casero kaj Alejandro Larrubiera
1908Entre rocas.Zarzuelo (1akta)Joaquín Dicenta
1909Donde hay faldas hay jaleo.ZarzueloAntonio Casero kaj Alejandro Larrubiera y Crespo
1909El Pino del norte.Zarzuelo (1akta)Vicente Casanova
1909Los majos de plante.Zarzuelo (1akta)Joaquín Dicenta kaj Pedro de Répide
1909Margarita la Tornera (baze sur la legendo de José Zorrilla).Opero (3akta)Carlos Fernández Shaw
-Clavito.Zarzuelo (1akta)Manuel Linares Rivas
-Diversiones infantiles (kunlabore kun Tomás Bretón Hernández, Jerónimo Giménez y Bellido).ZarzueloAntonio R. López del Arco
-El duo de la africana.ZarzueloManuel Fernández Caballero
-La joroba.Zarzuelo (1akta)Miguel Ramos Carrión kaj Antonio Ramos Martín
-La magia de la vida.Zarzuelo (1akta)Manuel Linares Rivas
-Carceleras de «Las Hijas del Zebedeo»Orkestra muziko (bando)-
-Fantasía «La Revoltosa»"Orkestra muziko (bando)-
-Preludio «El tambor de Granaderos».Orkestra muziko (bando)-
-Preludio y Selección «La bruja».Orkestra muziko (bando)-
-Fantasía «El Rey que rabió».Orkestra muziko (bando)-
-Fantasía «La corte de Granada».Orkestra muziko (bando)-
-Selekto de «La corte de Granada» [1. Introducción y marcha al torneo. - 2. Meditación. - 3. Serenata. - 4. Final].Orkestra muziko (bando)-
-Selekto de «La Patria Chica».Orkestra muziko (bando)-

Referencoj

Bibliografio

  • Luis G. Iberni: Ruperto Chapí. Madrid, Instituto Complutense de Ciencias Musicales, 1995. ISBN 978-84-89365-03-2

Eksteraj ligiloj

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.