Rothschild
Dinastio
Blazono
Jewish family • nobela familio • familio
Lando	Germanio • Aŭstrio • Francio • Unuiĝinta Reĝlando (Britio) • Italio vd
Dinastiaj rilatoj
Fondinto	Mayer Amschel Rothschild vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Domo de Rothschildidoj en Frankfurto ĉe Majno

La familio Rothschild estas unu el la plej signifaj mondaj financaj dinastioj, en la hodiaŭa tempo ili estas aktivaj en multaj terenoj, krom alia en investaj bankaferoj kaj vinberaferoj. Laŭdevene germanaj aŝkenazaj judoj el Frankfurto ĉe Majno disvastigis siajn aktivecojn tra la tuta Eŭropo kaj al kelkaj el ili estis donitaj aŭstraj kaj britaj nobelaraj titoloj.

La deveno

La fondinto de la dinastio Rothschild estas Mayer Amsel Rothschild (naskonome Mayer Amschel Bauer, naskiĝinta la 23-an de februaro 1744 en Frankfurto ĉe Majno, mortinta la 19-an de septembro 1812 samloke). Li akiris spertojn en la financaferoj ĉe bankiera familio de Oppenheimer en Hanovro. Post la morto de sia patro Moses Amschel Bauer li heredis lian vendejon en la frankfurta geto kaj alinomis sin al Mayer Amsel Rothschild, laŭ ruĝa ŝildo, kiu pendis antaŭ la domo de patro. Pase de la tempo li fariĝis tre influa kaj riĉa financisto, precipe danke al profitdonaj aĉetoj kaj transakcioj kaj ankaŭ danke al tio, ke li fariĝis administranto de grandega posedaĵo de Vilhelmo la 1-a de Hessen-Kassel.

Mayer Amsel Rothschild geedziĝis la 29-an de aŭgusto 1770 kun Gutele Schnapper (1753 – 1849), ili havis komune kvin filojn kaj kvin filinojn. Li disvastigis sian financan imperion trans la limojn de Germanio per tio, ke li sendadis la filojn en kvin urbojn en diversaj eŭropaj landoj, por ke ili komencu entrepreni tie (Frankfurto ĉe Majno, Vieno, Londono, Napolo kaj Parizo). Okaze de malfavora situacio en unu lando la fratoj devis reciproke helpi unu la alian, kio fakte okazis, dum la tuta tempo de ilia vivo ili mallarĝe kunlaboris; ĉiu en sia nova patrujo fondis sian branĉon de la dinastio. La familia riĉaĵo estis plu konservota pere de interkonsentitaj geedziĝoj inter kuzoj el la unua aŭ la dua genuo, la kapo de la familio devis resti en Frankfurto. En la jaro 2005 Mayer Amsel Rothschild estis markita de ĵurnalo Forbes kiel la sepa plej influa entreprenisto de ĉiuj tempoj kaj kiel "fondinto de la internaciaj financaferoj".

La unua generacio

• Amschel Mayer Rothschild (1773 – 1855), rezidejo: Frankfurto ĉe Majno. Amschel estis la plej aĝa filo, post sia patro li transprenis la vendejojn en Frankfurto ĉe Majno kaj li fariĝis kapo de la familio. Frankfurto restis loko, kie la tuta familio renkontiĝis.

• Salomon Mayer Rothschild (1774 – 1855), rezidejo: Vieno. Li fariĝis fondinto de la aŭstra dinastio Rothschild, kiu estis unu el la ĉefaj financantoj de reĝimo de Metternich kaj per tio de la tuta Germana socio. Al Solomon devene ne estis ebligite aĉeti parcelon, sed en la 1822 li estis kun la fratoj enkondukita en la nobelaran staton kaj li aĉetis kvanton de parceloj. En la jaro 1835 li akiris koncesion por konstruado de Norda fervojo de imperiestro Ferdinando, li fariĝis ankaŭ posedanto de Ferfabriko Vítkovice.

• Nathan Mayer Rothschild (1777 – 1836), rezidejo: Londono. Inter la jaroj 1790 kaj 1800 li agadis kiel komercisto kun teksaĵo en Manchester. En la jaro 1811 li fondis en Londono bankon N. M. Rothschild & Sons, kiu funkcias ĝis hodiaŭ. Li investis ankaŭ en Britan Kompanion de Orientaj Indioj. La posedaĵon li perlaboris inter la jaroj 1813 ĝis 1815 dum napoleonaj militoj, kiam li sukcesis financi britan armeon de Wellington en Hispanio kaj Portugalio (Eŭropo tiutempe estis sub kontinenta blokado de Napoleono). En la jaro 1818 li donis al prusia registaro grandan pruntedonon; emisojn de obligacio kaj la pruntedonoj restis ĉefa agado de lia banko.

• Carl Mayer von Rothschild (1788 – 1855), rezidejo: Napolo. Li transloĝiĝis Napolon en la jaro 1821, kie li administris la financojn de aŭstraj soldatoj. Li fondis bankan institucion, sed kiu ekzistis nur ĝis la jaro 1863. Pli poste li alinomis sin el Kalman Rothschild je Carl Mayer von Rothschild.

• James de Rothschild (1792 – 1868), rezidejo: Parizo. Li estis la plej juna el la kvin fratoj, en la jaro 1812 li foriris Parizon, kie li fondis bankan instituton Rothschild Frères; pli poste li ŝanĝis la nomon el Jakob Rothschild al James de Rothschild. Li fariĝis unu el la plej signifaj francaj financistoj kaj deĵoris kiel konsilanto de francaj reĝoj. Li financis konstruadon de francaj fervojoj kaj minejoj kaj helpis Francion superi krizon post malvenkita Prusia-francia milito. Lian bankon naciigis komune kun ceteraj en la jaro 1982 François Mitterrand.

Ĉiuj fratoj estis la 29-an de septembro 1822 enkondukitaj de Aŭstrio en la nobelaran staton kaj ili rajtis uzi titolon Freiherr – barono.

Pluaj signifaj Rothschildidoj

Genealogia arbo de la familio Rotschild

(laŭ datoj de naskiĝoj)

• Anselm Salomon von Rothschild (1803 – 1874), fondinto de aŭstra kompanio Creditanstalt.
• Lionel Nathan de Rothschild (1808 – 1879), bankiero kaj la unua juda membro de brita suba asembleo – House of Commons.
• Mayer Carl von Rothschild (1820 – 1886), en la jaro 1853 li konstruis kastelon Rennhof.
• Nathaniel Meyer von Rothschild (1836 – 1905), viena bankiero.
• Nathan Mayer Rothschild, la 1-a barono Rothschild (1840 – 1915), brita bankiero, en la jaro 1885 li fariĝis peer.
• Ferdinand Rothschild (1839 – 1899), li estis kunfondinto de brita loĝio de framasonistoj nomita laŭ li: Ferdinand Rothschild Lodge No. 2420.
• Edmond James de Rothschild (1845 – 1934), franca cionisto, filantropo, mecenato kaj kolektinto.
• Maximilian von Goldschmidt-Rothschild (1843 – 1940), germana bankiero, mecenato kaj kolektinto de arto.
• Albert Salomon Anselm von Rothschild (1844 – 1911), unu el la plej signifaj reprezentantoj de la aŭstra branĉo de Rotschild.
• Lionel Walter Rothschild, la 2-a barono Rothschild (1868 – 1937), brita bankiero kaj zoologo.
• Louis Nathaniel von Rothschild (1882 – 1955), la lasta grava reprezentanto de la viena branĉo de Rothschild.
• Philippe de Rothschild (1902 – 1988), heredinto de vinberejo Château Mouton Rothschild ĉe Bordeaux.
• Pauline Fairfax-Potter, baronino de Rothschild (1908 − 1976), usona moda ikono, dezajnistino kaj verkistino.
• Guy de Rothschild (1909 – 2007), franca bankiero, industriisto, li ankaŭ okupiĝis per ĉevalaj sportoj.
• Elie de Rothschild (1917 − 2007), franca bankiero kaj vinberposedanto.
• Simon de Rothschild, la 5-a barono Rothschild (* 1972), la eksa direktoro de Canadian Northern Railway.
• David Mayer de Rothschild (* 1978), brita aventuremulo, ekologo kaj ĉefulo de Adventure Ecology.

Aktivecoj de familianoj Rothschild

Dum la dekjaroj post la morto de Mayer Amsel Rothschild, liaj idoj fariĝis la plej signifaj bankieroj de Eŭropo, pli signife ili kontribuis al industriigo de Eŭropo kaj ili financis krom alia fervojojn aŭ konstruaĵon de Sueza Kanalo. Helpe de aparta sistemo de pruntedonoj ili farigis la francan registaron sendependan de la preno de impostoj de la parlamento. La familianoj Rothschild ankaŭ trovis ekŝaton en kolektado de valoraj objektoj kaj en filantropio.

Konstruaferoj

Waddesdon Mannor

En la jaroj 1874 - 1889 estis laŭmende de Ferdinand von Rothschild konstruita rezidejo de Rothschild en la angla Buckinghamshire: Waddesdon Manor, kie troviĝas arkivo pli ol 15000 buteloj da vino el la vinberejoj de Rothschild. James de Rothschild konstruis inter la jaroj 1855 - 1859 kastelon Ferrières en Brie, fine de la 19-a jarcento Nathaniel Meyer von Rothschild konstruis Schloss Rothschild-on en Malsupra Aŭstrio.

Rothschild en populara kulturo

Okazintaĵoj de la dinastio Rothschild estis filmitaj en vico da filmoj, ekz. en holivuda filmo The house of Rothschild el la jaro 1934 aŭ en muzikalo The Rothschilds el la jaro 1970. Dum la germana nazia reĝimo la Rothschild-oj estis donataj kiel ekzemplo de fortanta influo kaj nehonesteco de la juda loĝantaro en propaganda filmo Der Ewige Jude.

En Francio la nomo Rothschild estas asociita kun ekstrema riĉeco, le goût Rothschild signifas tre pompa maniero de la vivo; same tiel kiel en Israelo, kie estas disvastigita diraĵo "se mi estus Rothschild".

Rothschild hodiaŭ

Rothschild hodiaŭ proprumas grandan kvantoj de entreprenoj kaj institutoj, el kiuj la plej signifas estas la jenaj:

En 2003 unuiĝis francaj kaj britaj bankoj proprumataj de Rothschild sub komunan konzernon Concordia BV, kun direktoro David René de Rothschild. Ĝis hodiaŭ funkcias instituto N. M. Rothschild & Sons, kiu specialiĝas al konsilado dum akvizicioj (en tiu ĉi tereno ĝi estas en Unuiĝinta Reĝlando la dua plej signifa). En la jaro 2006 ĝi havis profiton antaŭ impostigo 83,2 milionojn de GBP kaj aktivaĵojn en alteco 5,5 miliardojn de GBP.

Ido de James, Edmond Adolphe de Rothschild (1926 – 1997) fondis LFC Rothschild Group kun sidejo en Ĝenevo, kiu ensumigas kelkajn pluajn entreprenojn de Rothschild; ĝi specialiĝas al la registrado de posedaĵo (asset management) kaj la privataj bankaferoj, same tierl kiel al la vinberaferoj, la luksaj hotelaferoj kaj ĵaĥtistaj konkursoj. Al LFC Rothschild Group nuntempe prezidas Benjamin Rothschild, filo de Edmond Adolph.

Jakob Rothschild, la 4-a barono Rothschild estas proprumanto de RIT Capital Partners, nuntempe la plej granda investa trusto en Unuiĝinta Reĝlando.

Vidu ankaŭ

• Pereintaj nigrakarbaj minejoj en Ostrava
• Ferfabriko Vítkovice