| Roman Polański | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Oskar-premiito  | |||||
 | |||||
| Persona informo | |||||
| Roman Polanski | |||||
| Naskonomo | Raymond Thierry Liebling | ||||
| Naskiĝo | 18-an de aŭgusto 1933 (90-jaraĝa) en Parizo | ||||
| Religio | judismo vd | ||||
| Lingvoj | angla • franca • pola vd | ||||
| Ŝtataneco | Pollando • Francio vd | ||||
| Alma mater | Ŝtata Filma, Tekevida kaj Teatra Altlernejo Leon Schiller en Lodzo • Jan Matejko Academy of Fine Arts in Krakow vd | ||||
| Familio | |||||
| Patro | Ryszard Polański vd | ||||
| Patrino | Bula Liebling vd | ||||
| Edz(in)o | Barbara Kwiatkowska-Lass • Sharon Tate • Emmanuelle Seigner vd | ||||
| Infanoj | Paul Richard Polanski • Morgane Polanski • Elvis Polanski vd | ||||
| Profesio | |||||
| Alia nomo | Romek vd | ||||
| Okupo | filmreĝisoro • aktoro • filmproduktoro • scenaristo • verkisto • ĝenra aktoro • filmaktoro • teatra reĝisoro • reĝisoro vd | ||||
| Aktiva en | Pollando vd | ||||
| Aktiva dum | 1953– vd | ||||
| |||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Roman Polański fakte Raymond Thierry Liebling (esperante: Romano[1] Polanski[2]; naskiĝis la 18-an de aŭgusto 1933 en Parizo) estas pola filmreĝisoro, verkisto, aktoro kaj filmproduktisto, gajninto de la Oskar-Premio. Post komenco de sia kariero en Pollando, Polanski fariĝis internacie renoma filmisto kaj holivuda reĝisoro de filmoj kiel ekzemple Bebo de Roza-Maria, Ĉinio-urbo kaj La pianisto.
Vivo
Sian infanecon dum la Dua Mondmilito li pasis en la Krakova geto. Liaj gepatroj estis poloj juddevenaj. En 1953, post teatraj roloj li debutis en filmo Tri rakontoj. De 1954 Polanski studis en Filma Skolo en Lodzo negajnante tamen la diplomon. En 1959 edzigis kun Barbara Kwiatkowska, tamen tiu edzigo ne trapasis eĉ tri jarojn. Li elmigris al Parizo, sed li rapide revenis por reĝisori Tranĉilo en akvo – sian unuan monde apreciitan filmon. Oni nominigis ĝin al Oskar-premio. Poste li elmigris al Francio kaj Britio. En 1969, lia nova edzino, Sharon Tate, estis murdita per la Manson-Familio. Lia depresio ne haltigis lin por krei ceterajn filmojn. En 1965 jaro Polanski kreis Abomeno – la ĉefa persono de filmo rolis Catherine Deneuve. En 1978, li deklaris sian kulpan pri ke li, kontraŭ Usona leĝo, seksumis kun 13-jaraĝa knabino, Polanski fuĝis al Francio, kie li nun loĝas kaj daŭras esti fuĝanto el usona justeco.
Pro ke li malliberiĝus se li revenigas Usonon, lin daŭras direkti filmojn en Eŭropo inkluzivanta Freneza, Morto kaj la fraŭlino. Lia plej grava filmo kunigita kun la patruja Pollando estas La pianisto – kie li adaptis la historion de vivo dum la Dua Mondmilito de Ladislao Ŝpilman, pola pianisto. La filmo montras la realecon de la batalo en detruanta Varsovio. La filmo gajnis Oskar-premion kaj Oran Palmon. Inter la ĝis nun lastaj filmoj de Polanski estas Oliver Tvist (baze de la romano de Charles Dickens) (2005).
Je la 27-a de oktobro 2009 Polanski estis arestita je la flughaveno Zuriko (Svislando). Oni prevente enprizonigis lin, atendante peton por ekstradicio de Usono.
Familio
Li vivas ekde 1980 en geedzeco kun Emmanuelle Seigner, kun kiu ili havas du infanojn.
Filmoj reĝisoritaj de Polanski
- 2019 – Mi akuzas (J’accuse)
- 2017 – Baziĝas sur vera rakonto (D'après une histoire vraie)
- 2014 – Semajnfino de majstro (Weekend of a Champion)
- 2013 – Venuso en pelto (La Vénus à la fourrure)
- 2011 – Masakro (Carnage)
- 2010 – La fantoma verkisto (The ghost writer)
- 2005 – Oliver Tvist (Oliver Twist)
- 2002 – La pianisto (The pianist)
- 1999 – La naŭa pordego (france: La Neuvième Porte, angle: The Ninth Gate)
- 1994 – Morto kaj la fraŭlino (france: La Jeune Fille et la Mort, angle: Death and the Maiden)
- 1992 – Maldolĉa luno (france: Lunes de fiel, angle: Bitter moon)
- 1988 – Freneza (Frantic)
- 1986 – Piratoj (Pirates)
- 1979 – Tess
- 1976 – La loĝejluanto (Le Locataire)
- 1974 – Ĉinio-urbo (Chinatown)
- 1972 – Semajnfino de majstro (Weekend of a Champion)
- 1972 – Kio? (Che?)
- 1971 – Makbet (Macbeth)
- 1968 – Bebo de Roza-Maria (Rosemary's baby)
- 1967 – Danco de la vampiroj (Dance of the vampires)
- 1966 – Senelirejo (Cul-de-sac)
- 1965 – Abomeno (Repulsion)
- 1964 – La plej belaj fraŭdoj de la mondo: La diamanta rivero (Les Plus Belles Escroqueries du monde: La Rivière de diamants)
- 1962 – La mamuloj (Ssaki)
- 1961 – Dika kaj maldika (Le Gros et le Maigre)
- 1961 – Tranĉilo en akvo (Nóż w wodzie)
- 1959 – Kiam falas anĝeloj (Gdy spadają anioły)
- 1959 – Lampo (Lampa)
- 1958 – Du homoj kun ŝranko (Dwaj ludzie z szafą)
- 1957 – Murdo (Morderstwo)
- 1957 – Disbatos ni la distron... (Rozbijemy zabawę...)
- 1957 – Rido dentuma (Uśmiech zębiczny)
- 1955 – Biciklo (Rower)
Eksteraj ligiloj
Referencoj
- ↑ Kazimierz Tymiński: Mały słownik POLSKO-ESPERANCKI (Malgranda vortaro POLA-ESPERANTA). Wiedza powszechna – Warszawa 1986. (ISBN 83-214-0326-3) paĝoj 429-431 – antaŭnomoj (voknomoj)
- ↑ Diskto pri esperantigado ankaŭ de familinomoj en esperanta Vikipedio