Retromemoro (angle : Flashback) estas koncepto en rakontologio (la studo de la maniero kiel rakontoj estas rakontitaj precipe) kiu estas konstruita kaj rakontita en filmoj kaj priskribas okazaĵojn en la intrigo kiuj antaŭis la okazaĵon kiun la intrigo atingis en la antaŭa sceno, montrante la "pasintecon" kiu antaŭis tiun scenon. La retromemoro ankaŭ nomiĝas "analepsis", kaj ĝia malo estas la "prolepsis" (kopio por la estonteco, aŭ la postpenso) kiu montras la pli malproksiman "estonton" de la tempo en kiu okazas la intrigo, kun la intenco reveni al la temposinsekvo post la fino de la sceno. En filmo kaj televido, retromemorscenoj kutime daŭras kelkajn sekundojn aŭ kelkajn minutojn.
Ĉi tiuj verkteknikoj, kiam tiuj estas aplikataj en kino, permesas havi informojn pri la estonteco kaj pasinteco de la roluloj, kio estas necesa en scenaro, kie la informoj, kiujn la spektantaro ricevas, estas nur la informoj, kiuj aperas sur la ekrano. Do, ekzemple, kiam la rolulo de la maljuna drinkemulo aperas en la filmo en la drinkejo, retrosceno ebligus malkovri, ke la drinkulemo iam estis milionulo, kiu perdis sian riĉecon kaj posedaĵojn. Alia ebleco estas "planti" la informojn en la dialogo sed tiu maniero povas igi la dialogon ŝajni artefarita kaj nenecese longa.
Ankaŭ multaj romanoj uzas tiun teknikon de retromemoro. Ekzemplo de tio estas la romano de Thornton Wilder The Bridge of San Luis Rey, kiu malfermiĝas kun priskribo de la kolapso de ponto, kaj revenas ĝustatempe al la agoj de la viktimoj de la katastrofo, kaj la priskribo de la agoj kiuj alportis ilin al la ponto ĝuste en la tago kaj tempo kiam ĝi kolapsis.
La retromemoro povas montri okazaĵon, kiu okazis antaŭ la komenco de la rakonto, por doni gravajn informojn pri pasintaj agoj, do, ekzemple, la retromemorscenoj en Kazablanko donas al la spektanto informojn pri la amrakonto inter Rick kaj Ilsa. (Humphrey Bogart kaj Ingrid Bergman) kiu okazas dum la nazia invado de Parizo En 1940, sed kiam la "nuna" rakonto okazas en 1942. Retromemoro povas montri eventon, kiu jam estis prezentita el alia vidpunkto, por klarigi eventon, kiu restis kaŝita ĝis nun. Ekzemple, en detektivaj filmoj de la tipo "kiu faris ĝin" (angla slango: whodunit) kutimas montri la krimon kaj kaŝi la kriminton, kaj post malkaŝado de la identeco de la kulpulo, montri la krimon en ĝia tuteco, inkluzive de la kriminto, en alia retromemorsceno.
Scenoj de "Retromemoro-ene-de-Retromemoro" estas scenara ilo, kiu devas esti zorge uzata por konservi la kapablon sekvi tion, kio okazas.
Alia opcio estas uzi kadrorakonton kie la scenaro komenciĝas en la "estonteco" de la intrigo, kaj poste revenas al deirpunkto en la pasinteco, de kie ĝi progresas ĝis ĝi revenas al la punkto prezentita en la unua sceno. Ekzemple, la filmo Sunset Boulevard (1950) komenciĝas per fokuso sur kadavro flosanta en naĝejo. La voĉo de la aktoro William Holden, kiu rolas la heroon en la filmo, invitas la spektantaron vidi kiel li alvenis al ĉi tiu malĝoja stato, kaj la filmo reiras en la tempo al la okazaĵoj kiuj antaŭis la murdon, kaj kondukis al ĝi. La pioniro de la uzo de ĉi tiu tekniko estas la germana ekspresionisma filmo el 1919 La Kabineto de D-ro Caligari. Tiaj retromemoroj povas esti pli longaj ol kutime.
Eksteraj ligiloj
- Flashbacks Can Deepen Stories – Flashbacks Effective in Deepening Novel, Darcy Pattison, June 27th, 2007