Pierre-Simon Laplace | |||||
---|---|---|---|---|---|
Persona informo | |||||
Pierre Simon Laplace | |||||
Naskiĝo | 23-an de marto 1749 en Beaumont-en-Auge, Reĝlando Francio | ||||
Morto | 5-an de marto 1827 (77-jaraĝa) en Parizo, Resurtronigo | ||||
Tombo | Tombejo de Montparnasse vd | ||||
Religio | agnostikismo vd | ||||
Lingvoj | franca vd | ||||
Loĝloko | Malsupra Normandio • Arcueil vd | ||||
Ŝtataneco | Francio vd | ||||
Alma mater | Universitato de Kaeno • Collège du Bois vd | ||||
Subskribo | |||||
Familio | |||||
Edz(in)o | Marie Anne Charlotte de Courty de Romange vd | ||||
Infanoj | Charles Émile de Laplace vd | ||||
Profesio | |||||
Okupo | matematikisto • astronomo • fizikisto • politikisto • filozofo • universitata instruisto • teoria fizikisto • statistikisto • verkisto vd | ||||
Laborkampo | ĉiela mekaniko • probabloteorio • analitiko • matematiko • meĥaniko • astronomio vd | ||||
Doktoreca konsilisto | Jean Le Rond d'Alembert vd | ||||
| |||||
| |||||
| |||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Pierre-Simon (markizo de) LAPLACE (23-a de marto 1749 – 5-a de marto 1827) estis franca matematikisto kaj astronomo.
Laplace estas unu el la plej gravaj scientistoj de la Napoleona periodo. Li alportis fundamentajn kontribuojn en malsamajn kampojn, kiel matematiko, astronomio kaj probablo-teorio. Li estis unu el la plej influaj sciencistoj de sia tempo, interalie pri sia aserto de determinismo.
Laŭ Laplace, ĉio, ankaŭ la homaj elektoj kaj la spertoj pasintaj, nunaj kaj estontaj, estas determinitaj kaj fiksitaj neinverseble. Tio egalvaloras, eble ne ĉiam konscie, negi la liberan volon, animon kaj Dion.
Laplace kreis formulon por esprimi la verŝajnecon de la tagiĝo. Li diris, la verŝajneco estis el (d+1)/(d+2), kie d estas la nombro de tagoj, tagiĝis en la paseo. Laplace diris ke ĉi tiu formulo, kies nomo estis "Regulordo" (de Laplace), taŭgas en ĉiuj kazoj, kie oni nenion scias aŭ kie, aĵo kiun oni scias, oni ŝanĝis (aŭ ŝanĝos) pro aĵo kion oni ne scias.
Omaĝoj
- La asteroido 4628 Laplace nomiĝis honore al li [1].
- Lia nomo estas unu el la 72 nomoj de scienculoj skribitaj sur la Eiffel-turo.
- Grand-oficiro de la Honora Legio.
- Markizo de Francio en 1817.
- De post 1864, estas dediĉita strato Laplace en la 5-a arondismento de Parizo, apud la Kolegio de Francio.
- En 1986, hidrografia ŝipo A 973 estis inaŭgurita laŭ lia nomo, por la franca nacia ŝiparo.
- Listo de la 72 nomoj sur la Eiffel-Turo
Referencoj
- ↑ Schmadel, L. D.. (2003) Dictionary of Minor Planet Names, 5‑a eldono, Berlino: Springer-Verlag. ISBN 3540002383.
Vidu ankaŭ
- Laplaca ekvacio
- Laplaca konverto
- Laplaca operatoro
- Laplaca transformo