Ni volas dediĉi al tiu fervora kunbatalinto pli ol la kelkajn liniojn enŝovitajn prestempe en nia lasta numero. PAUL TENNESON ja estis unu el la plej firmaj subtenantoj de nia afero en Parizo, kvankam li eble ne estas tre konata de la tutmonda kaj eĉ Pariza Esperantistaro. Modesta, kun iom timema eksteraĵo, li faris malmulte da bruo, sed fortike kaj utile laboradis por Esperanto.

PAUL TENNESON, naskita en la jaro 1841-a, estis filo de Metz'a juĝisto. Li dediĉis sin precipe al la literaturo kaj fariĝis profesoro. Bedaŭrinde, malbona farto devigis lin ĉesigi frue sian instruadon.

Tiam, la kompato kaj servemo al la homaro kaptis lin tute. Li okupadis sin pri ĉiaspecaj bonfaroj kaj helpado al la mizeruloj kaj laboristoj, kiam li konatiĝis kun Esperanto ĉirkaŭe je la jaro 1895-a. Tuj li vidis tie pluan laborrimedon por la feliĉigo de la homaro kaj li komencis fervore okupi sin per la propagandado kaj disvastigado de nia lingvo.

Loĝanta en Parizo, li unue turnis sin a1 siaj amikoj kaj konatuloj, preskaŭ ĉiuj apartenantaj al la katolikaro kaj pastraro. Sed liaj klopodoj atingis en la komenco nur negravan rezultaton. Esperanto ne estis ankoraŭ sufiĉe disvastiĝinta, kaj la tro fama malsukceso de Volapük alligis malkonfidon al la nova lingvo; preskaŭ ĉiuj amikoj respondis al li, ke la latina lingvo estas la sola ebla lingvo internacia. . .

Iom senkuraĝigita de tiu ŝajne vana laborado - kiu tamen pretigis jam la teraĵon por la posta kulturado de «Espero Katolika» - PAUL TENNESON turnis sin al ĝenerala organizado de la propagando kaj komencis labori por niaj propagandaj societoj kaj organoj. Li tuj aliĝis al la nova Societo por propagando de Esperanto fondita en januaro 1898-a, de S-ro L. DE BEAUFRONT, kaj kunlaboradis anonime al l'Esperantiste. Li poste kun kelkaj malmulte nombraj Esperantistoj fondis en la jaro 1900-a Grupon Parizan, kaj fariĝis komitatano de la Grupo, kune kun S-ro G. Chavet, F-ino Roŭ kaj S-ro G. Moch, ĝia unua prezidanto. Li venadis tiel regule, kiel ebligis lia farto, la kunvenojn de la Grupo tiam okazantajn en Ecole des Hautes-Etudes, kien kunvenis la grupanoj por ekzercadi sin reciproke je la buŝa uzado de la lingvo kaj kune disputi pri la plej efikaj propagandrimedoj.

Poste, li fariĝis komitatano de la Societo por propagando de Esperanto, kies fidela kaj ŝatinda kunlaboranto li restadis ĝis la lasta tago.

Afabla, ĉiam servema, li interesiĝis pri ĉiuj Esperantistaj entreprenoj, kiuj al li ŝajnis bonaj. Li tiom, kiom li povis, abonadis la gazetojn esperantistajn, monoferadis por la interblindula propagando, por ĉiaspecaj propagandaj aferoj... Kaj li tion sciis fari tiel delikate, tiel modeste kaj senbrue, ke neniu povis ofendiĝi pro lia helpo afable, preskaŭ timeme, proponata akurate en la plej malfacila momento.

Lia agado estis senbrua, sed konstanta kaj ĉam pozitiva: neniam li senprudente agis, neniam li riskis malkonstrui per la maldekstra mano tion, kion li ĵus konstruis per la dekstra. . . li estis unu el tiuj nekonataj fundamentaj homoj, kiuj starigas kaj vivigas aferon sen la scio de la mondo, kies atenton kaptas pli facile la gloremuloj. Li servadis al la homaro ne per vantaj paroloj, sed - kio estas pli bona - per silentaj faroj.

Dank' a1 tiuj nekonataj amikoj precipe progresadas Esperanto. . . Se PAUL TENNESON restos forgesita de la mondo, almenaŭ lin dankeme memoradu Esperantistoj!