 Kiel legi la taksonomion | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj | ||||||||||||||
La Ringokolombo aŭ Palumbo (Columba palumbus) estas membro de la familio de birdoj Kolombedoj aŭ kolomboj kaj la plej granda de ili en Eŭropo.
Disvastiĝo
Ĝi loĝas en Eŭropo (escepte nur plej norda Skandinavio), norda Afriko (el Maroko ĝis Tunizio) kaj sudokcidenta Azio (el Turkio ĝis Barato). En la plej malvarmaj nordaj kaj orientaj partoj de siaj teritorioj en Eŭropo kaj okcidenta Azio la Ringokolombo estas migranta, sed en suda kaj okcidenta Eŭropo ĝi estas bone disvastigita kaj ofte abunda loĝanto.
Aspekto kaj similaj samgenranoj
La tri okcidentaj kolomboj de Eŭropo de la genro Columba, kvankam ŝajne similaj kaj grizaj, havas tre diferencigajn karakterojn. La Palumbo estas diferencebla pro iome plia grandeco (38 ĝis 43 cm longa kun enverguro de 75 ĝis 80 cm kaj pezo de 450 ĝis 520 g) kaj blanka makulo en la kolo kaj blankaj vertikalaj strioj en la flugiloj. La Rokkolombo kaj la Trukolombo estas pli similaj laŭ grando kaj plumaro kaj malhavas blankojn escepte la blanka pugo de la Rokkolombo. Krom blankaj diferenciloj, la Palumbo havas rozkoloran bruston kaj verdajn nuancoj en la strioj super a kolmakuloj, kiuj vere ne formas kompletan ringon spite la nomon de la specio. La ringokulo estas flava (kiel la bekopinto), dum tiu de la Rokkolombo oranĝa kaj tiu de la Trukolombo hela kaj mallarĝega. La dorso estas brungriza, dum tiu de la Rokkolombo estas helgriza kaj tiu de la Trukolombo malhelgriza. La kapo estas ronda kaj malgranda kompare kun la granda korpo. La kruroj estas ruĝaj kaj la vosto montras nigran finan larĝan strion.
Ambaŭ seksoj estas similaj, sed inoj estas pli malgrandaj. Junuloj ne havas la blankajn makuloj de ambaŭ flankoj de la kolo. Kiam ili estas ĉirkaŭ 6 monatoaĝaj (ĉirkaŭ 3 monatoj for de la nesto) ili komencas havi etajn makulojn kiuj poste grandiĝas ĝis la tuta grando kiam ili estas inter 6 kaj 8 monatoaĝaj. Junuloj havas ankaŭ pli grizan bekone kaj estas ĝenerale pli helgrizaj ol plenkreskuloj.
Reproduktado
La Palumbo reproduktiĝas en arboj de arbaroj, parkaj kaj ĝardenoj, la nestos estas farita el bastonetoj, kie la ino demetas 2 blankajn ovojn, el kiuj idoj eloviĝas post 17 ĝis 19 tagoj. Tiu specio ŝajne preferas arbojn proksimajn al ŝoseoj aŭ riveroj, sed foje la nesto estas surgrunda inter herboj. La nestoj estas facile atakeblaj, ĉefe de korvoj, kaj ĉefe frue en la jaro kiam ankoraŭ ne estas sufiĉe da folioj kovrontaj. Junuloj kutime ekflugas post 33 aŭ 34 tagoj; tamen kaze de ĝenado kelkaj junuloj povas supervivi per elnestiĝo eĉ nur post 20 tagoj post eloviĝo. Foje okazas dua kaj tria demetado.
Kutimoj
La flugo estas rapida, per regulaj frapadoj, kun eventuala subita flugilvipo, karaktera de ĉiu kolombo. Ĝi ekflugas per laŭta flugilfrapado. Ĝi facile ripoziĝas, kaj por pariĝada ceremonio piediras laŭ horizontala branĉo kun pufigita kolo, malaltigitaj flugiloj kaj ventumiligita vosto. Dum cirkloflugado oni vipas la flugilojn.
La Palumbo estas gregema, ofte formante tre grandajn arojn for de la reprodukta sezono. Plej granda parto de ties dieto estas vegetala, prenita el malferma kamparo, ĝardenoj aŭ herbejoj; la specio preferas burĝonojn, semojn, cerealojn, fruktojn, berojn kaj grenojn, sed ankaŭ larvojn kaj tervermojn. Ili bezonas trinki kaj lavi sin ofte.
La voĉo estas karaktera kverado (Kuu-kuu-kuu-ku-ku). Tiu specio povas esti plago por la terkulturado (ĉefe kiam migrantaj el nordo kuniĝas kun loĝantoj vintre) kaj estas often ĉasata, plej ofte ne nepre kontraŭleĝe en granda parto de la eŭropaj landoj. Ĝi estas timida kaj timema en kamparaj zonoj, sed tute maltimida kaj ĉehomigita kie ĝi ne estas persekutata, ekzemple en urboj. Ili ripozas are. Ii vivas ĝis 16 jaroj.
Subspecioj
- Azora palumbo Columba palumbus azorica Hartert, 1905
- Azia palumbo Columba palumbus casiotis (Bonaparte, 1854)
- Nordafrika palumbo Columba palumbus excelsa (Bonaparte 1856)
- Irana palumbo Columba palumbus iranica (Zarudny, 1910)
- Madejra palumbo Columba palumbus maderensis Tschusi, 1904 formortinta
- Eŭropa palumbo Columba palumbus palumbus Linnaeus, 1758
- Novzelanda palumbo
Bildaro
palumbo en angla ĝardeno
palumbo en hederokovrita arbo. Ili manĝas vintre hederberojn.
palumbo (fronta flanko)
palumbo (flanke)
Literaturo
- BirdLife International (2004). Columba palumbus. Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj, eldono de 2006. IUCN 2006. Elŝutita 08 May 2006. Ne minacata
Eksteraj ligiloj
- BBC News article: palumbo 'plej komuna birdo de UR'
- Sono Projekto: palumbo en sovaĝo Arkivigite je 2008-01-07 per la retarkivo Wayback Machine
filmoj de palumbo ĉe Interreta Birdo Kolekto