| Oliver Twist | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| literatura verko • serie eldonita fikcio | |||||
| Aŭtoroj | |||||
| Aŭtoro | Charles Dickens | ||||
| Lingvoj | |||||
| Lingvo | angla lingvo | ||||
| Eldonado | |||||
| Eldondato | 1837 | ||||
| Loko | Londono | ||||
| Eldonejo | Richard Bentley | ||||
| Ĝenro | romano | ||||
| Loko de rakonto | Londono | ||||
| |||||
| |||||
.png.webp)
Oliver Twist estas socia romano de Charles Dickens, kiu aperis sub la kompleta titolo Oliver Twist, or The Parish Boy’s Progress (Oliver Twist aŭ la vojo de orfa knabo) de februaro 1837 ĝis aprilo 1839 en daŭrigoj en la periodaĵo „Bentley's Miscellany“. Oliver Twist estas la dua romano de Dickens kaj probable lia nuntempe plej konata verko. Ĝi estis plurfoje adaptita por teatro, kino, televido kaj kiel komikso.
La rakonto
La romano rakontas la historion de la trovita bebo kaj orfa knabo Oliver Twist, kiu kreskas en infanejo por malriĉuloj de angla urbeto, ne konante sian devenon.
.png.webp)
Literatura kritiko
La romano estis granda sukceso. Precipe pro sia parte drasta priskribo de infana laboro, krimoj kaj malriĉeco en la epoko de la frua industriigo en Anglio ĝi vekis grandan atenton. Kontraste al la trafa granda sociala realismo de la verko, la literatura kritiko tamen taksas la priskribon de la karaktero precipe de la ĉefa protagonisto nekredinda. Li ŝajnas esti burĝe bone edukita kaj nobla, kvankam mankas ĉiuj ajn kondiĉoj por fariĝi tia en liaj viv-cirkonstancoj.
La antisemita stereotipo, per kiu Dickens priskribas la figuron de Fagin, estas diskutata ĝis hodiaŭ. Dickens mem mildigis ĝin en pli malfruaj eldonoj, en modernaj prilaboroj ĝi ofte tute forestas [1].
Filmaj prilaboroj
Jam en 1909 la verko estis filmita la unuan fojon de James Stuart Blackton. Sekvis pliaj filmoj en 1922, 1948 (kun Alec Guinness en la rolo de Fagin), 1988 kiel bildstria filmo de Walt Disney sub la titolo "Oliver & Co." kaj ankoraŭ aliaj.
Ĉiuj filmaj adaptoj en kronologia sinsekvo
| Filmtitolo (jaro) | Reĝisoro | Produktita en | Aktoroj (elekto) |
| Oliver Twist (1909) | James Stuart Blackton | Usono | Edith Storey (Oliver), William Humphrey (Fagin) |
| L'enfance Oliver Twist (1910) | Camille de Morlhon | Francio | Jean Périer |
| Oliver Twist (1912) | Thomas Bentley | Grandbritio | Ivy Millais (Oliver), John McMahon (Fagin) |
| Oliver Twist (1912) | Usono | Vinnie Burns (Oliver), Nat C. Goodwin (Fagin) | |
| Oliver Twist (1916) | James Young | Usono | Marie Doro (Oliver), Tully Marshall (Fagin) |
| Twist Olivér (1919) | Márton Garas | Hungario | Jenő Törzs |
| Oliver Twist (1920) | Lupu Pick | Germanio | |
| Oliver Twist (1922) | Frank Lloyd | Usono | Jackie Coogan (Oliver), Lon Chaney (Fagin) |
| Oliver Twist (1933) | William J. Cowen | Usono | Dickie Moore (Oliver), Irving Pichel (Fagin) |
| Oliver Twist (1948) | David Lean | Grandbritio | John Howard Davies (Oliver), Alec Guinness (Fagin) |
| Oliver Twist (1955) | Brazilo | Adriano Stuart (Oliver), Jaime Barcellos (Fagin) | |
| Oliver Twist (televida serio, 1962) | Eric Tayler | Grandbritio | Bruce Prochnik (Oliver), Max Adrian (Fagin) |
| Oliver Twist (1962) | Jean-Paul Carrère | Kanado | Marcel Dalio |
| Oliver (1968) | Carol Reed | Grandbritio | Mark Lester (Oliver), Ron Moody (Fagin), Oliver Reed (Sikes) |
| Oliver Twist (1974) | Hal Sutherland | Usono | animacia filmo |
| Oliver Twist (1982) | Richard Slapczynski | Aŭstralio | |
| Oliver Twist (1982) | Clive Donner | Grandbritio, Usono | Richard Charles (Oliver), George C. Scott (Fagin), Tim Curry (Sikes) |
| Oliver Twist (televida serio, 1985) | Gareth Davies | Grandbritio | Ben Rodska (Oliver), Eric Porter (Fagin) |
| Oliver & Co. (1988) | George Scribner | Usono | animacia filmo |
| Oliver Twist (1991) | Fernandez Ruiz | Usono | animacia filmo |
| Les Nouvelles aventures d'Oliver Twist (1997) | Bruno Bianchi | Francio | animacia filmo |
| Oliver Twist (1997) (TV) | Tony Bill | Usono | Alex Trench (Oliver), Richard Dreyfuss (Fagin), Elijah Wood (Artful Dodger), David O'Hara |
| Oliver Twist (1999) | Renny Rye | Grandbritio | Sam Smith (Oliver), Robert Lindsay (Fagin), Keira Knightley (Rose Fleming) |
| A Boy called Twist (2004) | Time Greene | Sudafriko | Jarrid Geduld (Oliver), Lesley Fong (Fagin) |
| Oliver Twist (2005) | Roman Polański | Grandbritio | Barney Clark (Oliver), Ben Kingsley (Fagin) |
| Oliver Twist (2007) /TV) | Coky Giedroyc | Grandbritio | William Miller (Oliver), Timothy Spall (Fagin) |
Komiksoj
- Will Eisner: Fagin the Jew, Doubleday 2003, ISBN 0-385-51009-8.
- Loïc Dauvillier und Olivier Deloye: Oliver Twist de Charles Dickens, Delcourt (Collection Ex-Libris) 2007, ISBN : 9-782-75600671-0
Referencoj
- ↑ Geoffrey Nunberg, The Way We Talk Now Houghton Mifflin Company, Boston and New York 2001, p. 126
Eksteraj ligiloj
Tekstoj
- "Oliver Twist" ĉe Dickens Literature.com Arkivigite je 2008-12-18 per la retarkivo Wayback Machine - Tekto kun indekso kaj serĉ-eblo (angle).
- "Oliver Twist" ĉe Online literature (angle).
Filmoj
- Oliver Twist (1909) en Interreta filma datumbazo (angle)
- Oliver Twist (1922) en Interreta filma datumbazo (angle)
- Oliver Twist (1948) en Interreta filma datumbazo (angle)
- Oliver Twist (1968) en Interreta filma datumbazo (angle)
- Oliver Twist (1974) en Interreta filma datumbazo (angle)
- Oliver Twist (1997) (TV) en Interreta filma datumbazo (angle)
- Oliver Twist (2005) en Interreta filma datumbazo (angle)
- Oliver Twist (2007) (TV) en Interreta filma datumbazo (angle)