Nitrogena dioksido

Nitrogena duoksido

Plata kemia strukturo de la Nitrogena dioksido

Tridimensia kemia strukturo de la Nitrogena dioksido

Alternativa(j) nomo(j)

Dioksido de nitrogeno
Azota dioksido^[1]

NO₂

Merck Index

15,6690

Fizikaj proprecoj

Aspekto

toksa, irita, venena, koroda, oksidiga, alte reakciema, ruĝbruna gaso kun penetranta klorsimila odoro

46,005 g·mol^-1

3,3g cm⁻³

-11,2°C

21,1°C

n_{761}^{20}

1,449

Solvebleco

Akvo:reakcias

Sekurecaj Indikoj

Riskoj

R26 R34

Sekureco

S9 S26 S28 S36/37/39 S45

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xi
Irita

T
Toksa

C
Koroda

GHS Damaĝo Piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H270, H280, H319, H330, H336, H361, H370, H372

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P201, P202, P220, P244, P260, P261, P264, P270, P271, P280, P281, P284, P304+340, P305+351+338, P308+313, P310, P314, P320, P321, P337+313, P370+376, P403, P403+233, P405, P410+403, P501^[2]

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Nitrogena dioksido, aŭ foje nitrogena duoksido, (molekula formulo NO₂) estas neorganika nitrogena kombinaĵo de oksigeno, toksa, venena, ruĝbruna gaso kun klorsimila odoro, kiu reakcias kun la atmosfero por formi nitratan acidon, kontribuante por generado de la acida pluvo. Ĝi estas respondeca pri kaŭzado de fluidaĵo-akumuliĝo en la pulmoj. Krom tio, nitrogena dioksido plenumas rolon en la formado de fotokemia fumnebulo, ia duonruĝe bruna atmosfera kondiĉo tre ofte vidata en urbareoj kaj kreita de agado de la sunlumo al sur la malalta atmosfero.

Proprecoj

Nitrogena dioksido estas grava atmosfera spurgaso, ne nur pro ĝia efiko sur la sano sed pro tio, ke ĝi sorbas videblan sunradiadon kaj kontribuas por malhelpado de atmosfera videbleco, ĝi estas sorbanto de videbla radiado kaj pro tio ĝi plenumas senperan rolon en la modifo de la globa sistemo tiam kiam ĝiaj koncentriĝoj estas treege altaj, kaj kune kun nitrata oksido, ĝi estas ĉefa reguliganto de la oksidiga kapableco de la libertroposfero per kontrolado de akumuliĝo kaj efiko de la liberradikaloj, inklude de la hidroksilaj radikaloj, kaj finfine ĝi plenumas decidan rolon en la determinado de ozonaj koncentriĝoj en la troposfero pro tio ke la fotolizo de la nitrogena duoksido estas la plej grava iniciatinto de la fotokemia ozono-formiĝo kaj en nepoluciitaj kaj en poluciitaj atmosferoj.^[3]

Nitrogena dioksido estas pli densa ol aero kaj estas solvebla en karbona kvarklorido, nitrata acido, sulfata acido kaj kloroformo. Nitrogena duoksido eksplode reakcias kun metaloj, organikaj substancoj, alkoholoj, aldehidoj, acetonitrilo, dumetil-sulfuroksido, hidrokarbonidoj kaj hidroksidoj.

Sintezoj

Sintezo 1

Preparado ekde plumba (II) nitrato:

2 plumba (II) nitrato ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 4+2

Sintezo 2

Preparado ekde zinka nitrato:

zinko +4 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2+ zinka nitrato +2

Sintezo 3

Preparado per interagado de kupro kaj nitrata acido:

+4 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2++2

Sintezo 4

Preparado per traktado de acetata acido kaj nitrata acido:

acetata acido +6 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 6+5+ karbona dioksido +

Sintezo 5

Preparado per reakcio inter nitrogena monooksido kaj oksigeno:

2+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2

Sintezo 6

Per interagado de fosfora kvinoksido kaj nitrata acido:^[4]

2 fosfora kvinoksido +4 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 4+4

Reakcioj

Reakcio 1

Dumerigo de la nitrogena dioksido:

2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$

Reakcio 2

Malkomponado de nitrogena dioksido:

2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2+

Reakcio 3

Hidrolizo de nitrogena dioksido tiam kiam proporcio NO₂/H₂O estas 2:1:

2+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +

Reakcio 4

Hidrolizo de nitrogena dioksido tiam kiam proporcio NO₂/H₂O estas 3:1:

3+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2+

Reakcio 5

Traktado de nitrogena dioksido kaj natria hidroksido:

2+2 natria hidroksido ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ ++

Reakcio 6

Reakcio inter nitrogena dioksido kaj hidrogena peroksido:

4+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 4

Reakcio 7

Oksidigo de karbonatomo:

2+2 karbono ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2 karbona duoksido +

Reakcio 8

Oksidigo de fosforo:

10+8 fosforo ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2 fosfora kvinoksido +5

Reakcio 9

Oksidigo de sulfura duoksido:^[5]

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ sulfura trioksido +

Reakcio 10

Oksidigo de sulfuro:

4+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2+4

Reakcio 11

Oksidigo de kupro:

4+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ +2

Reakcio 12

Oksidigo de klorgaso:

2+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ ++

Reakcio 13

Oksidigo de fluoro:

2+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2 nitrila fluorido

Reakcio 14

Osidigo de kobalta (III) fluorido al kobalta (II) fluorido:

+ kobalta (III) fluorido ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ nitrila fluorido + karbonila fluorido

Reakcio 15

Nitrogena dioksido igas jodidojn en nitritojn:

2+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2+

Reakcio 16

Transformado de kalia jodido en kalian nitriton:

2+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$ 2+

Literaturo

Referencoj

↑ https://www.reta-vortaro.de/revo/ Vd nitrogeno-n en ReVo, ĉar la fundamenta vorto "azoto" prefereblas.
↑ PubChem
↑ Eŭro Who. Arkivita el la originalo je 2017-12-15. Alirita 2018-12-25.
↑ BCCampus. Arkivita el la originalo je 2018-12-25. Alirita 2018-12-25.
↑ Synthetic Nitrogen Products: A Practical Guide to the Products and Processes

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] ttps://www.reta-vortaro.de/revo/ Vd nitrogeno-n en ReVo, ĉar la fundamenta vorto "azoto" prefereblas.

[2] PubChem

[3] Eŭro Who. Arkivita el la originalo je 2017-12-15. Alirita 2018-12-25.

[4] BCCampus. Arkivita el la originalo je 2018-12-25. Alirita 2018-12-25.

[5] Synthetic Nitrogen Products: A Practical Guide to the Products and Processes

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]