Mijazaŭa Kenĝi
Persona informo
宮沢賢治
Naskiĝo 27-an de aŭgusto 1896 (1896-08-27)
en Hanamakikawaguchi
Morto 21-an de septembro 1933 (1933-09-21) (37-jaraĝa)
en Hanamaki
Mortis pro naturaj kialoj vd
Mortis per pneŭmonito vd
Religio Niĉiren-Ŝu vd
Etno japanoj vd
Lingvoj Esperanto japana vd
Ŝtataneco Japanio vd
Alma mater Q11581418 Morioka First High School vd
Familio
Patro Masajirō Miyazawa vd
Gefratoj Seiroku Miyazawa Toshi Miyazawa vd
Parencoj Kaneko Shichirobei vd
Profesio
Okupo poeto romanisto verkisto instruisto esperantisto agronomo verkisto de porinfana literaturo prozisto pedagogo vd
Laborkampo poezio literaturo por infanoj kaj junuloj vd
Aktiva dum 1918–1933 vd
Verkado
Verkoj Nokto de la Galaksia Fervojo 
Kaze no Matasaburō 
Q11339294 
The Life of Guskō Budori 
The Acorns and Wildcat 
Wolf Forest and Basket Forest, Robber Forest 
The Restaurant of Many Orders 
Q11567194 
The 4th of Narcissus Month 
Q11516018 
Q11677281 
Q11634411 
The Nighthawk Star 
Q11293841 
Q11333743 
Q11318693 
Q11299943 
Q11659917 
Q11280526 
Q11307097 
Q11292050 
Q11063447 
Q11571980 
Q11330548 
Q10927854 
Q11541309 
Q11625320 
Q11274506 
Q11401378 
Gauche the Cellist 
Saru no Koshikake 
Q17209720 
Haru to Shura 
Ame ni mo Makezu 
Hoshi Meguri no Uta vd
vd Fonto: Vikidatumoj

MIJAZAŬA Kenĝi (ankaŭ Miyazawa Kenzi, japane: 宮沢 賢治 aŭ 宮澤 賢治 [Mijazaŭa Kenĝi], 27-a de aŭgusto 189621-a de septembro 1933) estis poemisto kaj verkisto de fabeloj pro infanoj en la malfrua Taiŝo- kaj la frua Ŝova-epokoj. Li ankaŭ estis vegetarano, violonĉelisto, pia budhisto, utopia socia aktivisto, kaj esperantisto. Hobie li estis pentristo, muzikisto kaj mineralogo.

Vivo

Li naskiĝis en Hanamaki en Hienuki, en la gubernio Iŭate. Post studado ĉe Alta Lernejo de Agronomio kaj Forstokulturo en Morioka (nun Universitato de Iŭate, ĉe Agronomia Fakultato), li verkadis instruante kiel asistanto ĉe la profesoro en lernejo pri agronomio.

Poste li eksiĝis kaj inkliniĝis al verkado. En lia vivanteco, nur unu poemaro Haru to Syura kaj unu fabelaro estis eldonitaj, sed postmorte, pli da poemaroj kaj fabelaroj estis eldonitaj, kaj li fariĝis ŝatata poeto-fabelisto inter japanoj. Li ankaŭ eklernis Esperanton, kaj tradukis kelkaj de liaj verkoj al la lingvo. Oni trovis tiun manuskriptojn post lia morto.

Li amis sian hejmlokon, kaj la scenoj de liaj verkoj ofte estas en la fikcia loko IhatovIhatovo, kiu devenis de Iŭate. Tiu aldono de '-o' al la fikcia loknomo kredeble estas influo de esperanta finaĵo de substantivo.

Spirito de liaj verkoj: Mijazaŭa, kiu estis budhisto, sentis, ke ĉiuj vivantaĵoj estas kiel fratoj, kaj ke maleblas al personoj atingi veran feliĉon ĝis tiam ili ne pricelas tiom egale la feliĉon de ĉiuj kaj ĉiaj aliaj vivantaĵoj samtempe. Je Mijazaŭa tio ne estis nur ideo: dum li vagis sur montetoj kaj kampoj, li ofte forgesis sin tute en kontempli al bestoj, plantoj, ŝtonoj, vento, nuboj, ĉielarkoj, steloj. li trovis ĝojon simpatiante je la natura mondo. Tial liaj historioj estas plenaj per ĉiaj estaĵoj, kiuj rilatas nature kaj frate.

Li mortis pro la pulma inflamo kaj tuberkulozo kiel 37-jaraĝa.

Esperanto

Lin interesis Esperanto. Laŭ Jouko Lindstedt, li interesigis pri Esperanto tra renkonto kun finnlanda esperantisto, esploristo, sciencisto kaj diplomato en Japanio, Gustaf John Ramstedt, kaj laŭ Sibayama Zyun'iti, li eklernis ĝin en 1926, sed li neniam atingis altan lingvan nivelon.[1][2][3]

Li provis traduki kelkajn el siaj verkoj en Esperanto,[4] kiu oni publikigis longe post lia morto, en 1953.[2] Li cetere uzis en sia verko multajn vortojn influitajn de Esperanto – kiel la o-sufikso en ”Ihatovo” (kune kun ”Ihatov” nomo de ofta fikcia loko en liaj verkoj). Post lia morto liaj verkoj estis tradukitaj en Esperanton interalie de Konisi Gaku.

En la jaro 2014 en la populara japana film-serio Sakura – jiken o kiku onna, en la 3-a ero de tiu filmserio estis referencoj al Mijazaŭa kaj al Esperanto.[5]

Verkoj

  • Haru to Ŝura (Printempo kaj Asura)
  • Ĉumon no Oi Rjoriten (La Restoracio de Multaj Mendoj)
  • Gooŝ la Ĉelisto
  • La ĝemelaj steloj
  • Nokto de la Galaksia Fervojo – unu el liaj plej famaj fabeloj

Bildgalerio

Referencoj

Literaturo

Eksteraj ligiloj

Trovu « Mijazaŭa Kenĝi » inter la
Vizaĝoj de homoj
rilataj al la ideo
«Internacia Lingvo»
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.