Memormonumento pri militmortintoj estas monumento starigita por memorigi kaj honori la soldatojn, kaj pli ĝenerale la personojn, mortintajn aŭ malaperintajn pro milito.
Ekzistas pluraj tipoj :
- la cenotafoj (tomba monumento sen korpo), ĝenerale centre de urbo aŭ vilaĝo, sed kiuj estis, post la unua mondmilito, starigitaj ankaŭ en entreprenoj, lernejoj, hejmoj vizititaj de la forpasintoj ;
- la memormonumentoj, naciaj monumentoj starigitaj sur la batalkampoj (por ekzemplo, en Douaumont) aŭ la militaj tombejoj kiuj enhavas la tombojn de soldatoj, kelkfoje de centoj da miloj da ili, el kiuj estas kvanto da nekonataj soldatoj.
Historio
La memormonumento pri militmortintoj preskaŭ ne ekzistis antaŭ la 19-a jc : la monumentoj memorigas la militajn venkojn kaj maloftege surhavas la nomojn de la mortintaj soldatoj, escepte se temas pri elstaruloj. Notinda escepto estas tamen tiu de la pordo Désilles en Nancy, starigita inter 1782 kaj 1784 por memorigi la sendependecon de Usono kaj kiu ankaŭ omaĝas al la nancy-anoj mortintaj dum la batalo de Yorktown.
Projekto de Lucien Bonaparte tamen antaŭvidis en 1800 ke estos skribitaj sur starigitaj departementaj kolonoj « à la mémoire des braves du département morts pour la défense de la patrie et de la liberté. » (esperantlingve "al la memoro de la bravuloj mortintaj por la defendo de la patrio kaj de la libereco") la nomoj de « ĉiuj militistoj loĝantaj en la departementoj kiuj, post distingiĝo per brilaj agoj, estos mortintaj sur la batalkampo ». La Triumfa Arko de Parizo, kies konstruo komenciĝis en 1806, surhavas nur nomojn de superaj oficiroj, kiuj ne ĉiam mortis batalante, kaj kelkfoje ankoraŭ vivaj dum la konstruado de la monumento.
Monumentoj estis starigitaj ankaŭ por memorigi pri soldatoj mortintaj dum la Francia-Prusia Milito kaj la koloniaj militoj.
En 1889, Vic-en-Bigorre voĉdonis subvencion da 1 500 frankoj por monumento honore al la mortintoj de la milito de 1870. Skulptita de la Vic-a skulptisto Edmond Desca, kaj inaŭgurita en 1894, La Revanche montras senindulgan militiston armitan per bastonego. En 1895, la urbo Montauban mendis al la skulptisto Antoine Bourdelle monumenton pri Batalantoj kaj Defendantoj de la departemento Tarn-et-Garonne de 1870-71. La urbo Vernon (Eure) havas monumenton al la Moviĝantoj de departemento Ardèche[1]. La urbo Taninges (Haute-Savoie), havas monumenton pri la mortintoj de la Francia-Prusia Milito. En Aurillac (Cantal), pli precize sur la placo de la Prefektejo, la 14-an de julio 1906 estis inaŭgurita memormonumento pri la infancoj de Cantal mortintaj por la defendo de la patrio fronte al la prusoj. Helpe de publika subskripcio kaj subteno de Souvenir Français, la bronza statuo estis verko de la skulptisto Jean-Baptiste Champeil, naskiĝinta en Cantal kaj granda premio de Romo en 1896. Tiu skulptaĵo montras kaj celebras la patriotismon de soldato falanta sub la malamikaj pafoj, tenante la trikoloran standardon kontraŭ sia brusto[2].
Fotogalerio
- Memormonument pri la mortintoj de la brita-bura milito, Londono
- Kolono Nelson, Londono
- Memorial Shaw, Boston
- Memormonumento pri la mortintoj de la Rejna Armeo (1870), ĉefa tombejo de Majenco
Post la unua mondmilito
- Memormonumento pri la mortintoj de Ermont dum konstruado. Poŝtkarto sen dato
- Memoronumento pri la mortintoj de Reugny
- Enirejo de la vilaĝo Oradour-sur-Glane
- Tombejo Saint-Roch (Grenoble)
- Kimberley, Sud-Afriko
- Montbron (Charente)
- Carvin, Pas-de-Calais.
- « Contre la guerre. À ses victimes. À la fraternité des peuples. » (esperantlingve "KOntraŭ la milito. Al ties viktimoj. Al la frateco inter popoloj") (Dardilly)
- « Maudite soit la guerre. » (esperantlingve "Malbenita estu la milito") (Balnot-sur-Laignes)
Kolektivaj internaciaj monumentoj
- Alianca memormonumento (Liège-Cointe)
- Pordo de Hindio (Nov-Delhio)
- Memormonumento pri la veteranoj de Vjetnamio (anglalingve "Vietnam Veterans Memorial") (Washington, DC)
Notoj kaj referencoj
- ↑ Vernon, l'Ardèche et la guerre de 1870 dokumento sur le TTT-ejo vernon-visite.org. Arkivita el la originalo je 2011-03-26. Alirita 2013-10-06.
- ↑ Souvenir des fêtes républicaines à Aurillac (1889-1903) dokument sur la TTT-ejo Photosapiens. Arkivita el la originalo je 2010-05-06. Alirita 2013-10-06.
Bibliografio
- Por Francio
- Annette Becker, Les Monuments aux Morts - Mémoire de la Grande Guerre, éd. Errance, coll. « Art et Patrimoine », 1991, ISBN 2-9034-4268-1
- Nicolas Offenstadt eld., Le chemin des Dames de l'événement à la mémoire, Paris, Stock, 2004.
- Antoine Prost, Les Anciens combattants et la société française 1914-1939, thèse de doctorat, Presses de la Fondation nationale des sciences politiques, Paris, 1977.
- Danielle Roy et Pierre Roy, Autour de monuments aux morts pacifistes en France
- Esploroj ordigitaj per departemento
- Nadine-Josette Chaline (kunlabore kun Daniel Moulinet), Gardiens de la mémoire. Les monuments aux morts de la Grande Guerre dans l'Allier, Yzeure, 2008. ISBN 2-9518027-3-0
- Hervé Moisan, Sentinelles de pierre. Les monuments aux morts de la guerre de 1914-1918 dans la Nièvre, préface d'Antoine Prost, Saint-Pourçain-sur-Sioule, Bleu autour, 1999, 277 p., ill. ISBN 2-912019-07-9
- Por Germanio
- germane Reinhart Koselleck, Kriegerdenkmale als Identitätsstiftungen der Überlebenden(Monuments aux morts comme création d'identité parmi les survivants) dans O. Marquart, Karl-Heinz Stierle (éd.), Identität, Münich, 1979
- germane Reinhart Koselleck et Michael Jeismann (éd.), Der politische Totenkult. Kriegerdenkmäler in der Moderne (Culte des morts et politique : monuments aux morts chez les modernes.), Münich, 1994
- germane Meinhold Lurz, Kriegerdenkmäler in Deutschland (6 vol.), (Monuments aux morts en Allemagne), Heidelberg, 1985–1987
- Por Italio
- italeCesare Alberto Loverre, L'architettura necessaria/Culto del caduto ed estetica della politica, in Un tema del moderno: i sacrari della Grande Guerra, in "Parametro" XXVII, 1996, paĝo
Anna Maria Fiore, La monumentalizzazione dei luoghi teatro della Grande Guerra : i sacrari di Giovanni Greppi e di Giannino Castiglioni (1933-1941), thèse de doctorat sous la direction de Vittorio Zucconi et Howard Burns, Département d'histoire de l'architecture, Institut universitaire d'architecture de Venise, 2001.
- Catherine Brice, Monumentalité publique et politique à Rome : le Vittoriano, Bibliothèque des écoles françaises d'Athènes et de Rome, 301, Rome, École Française de Rome, 1998
- Mario Isnenghi (dir), L'Italie par elle-même : Lieux de mémoire italiens de 1848 à nos jours, Paris, ENS Rue d'Ulm, 2006, 518 p. ISBN 9782728803521
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
- Portail thématique : Mémoires de pierre en Pas-de-Calais sur Wikipasdecalais
- Recensement des stèles militaires - Projet collaboratif MemorialGenWeb de l'association FranceGenWeb
- Projet collaboratif "Monuments commémoratif" de GeneaNet, arkivigite je la stato de 2009
- Blog qui recense de nombreuses photographies de monuments aŭ morts de la Guerre 1914-1918´
- Base de données de monuments aux morts Arkivigite je 2016-12-23 per la retarkivo Wayback Machine, Institut de recherches historiques du Septentrion, Université de Lille-3
- Les monuments et lieux de sépulture, monuments aux morts, plaques commémoratives, plaques commémoratives à la mémoire des agents de la SNCF victimes de la guerre, tombes militaires, carrés de corps restitués,…