Kristalsistemo ebligas klasifikan skemon pri kristalaj solidaĵoj. Oni klasifikas en kristalografio la priskribendajn kristalojn tridimensie helpe de la kristala strukturo.

La kristala strukturo estas mezurata en koordinata sistemo, en kiu oni komparas la kristalojn. Oni uzas por la pli simplaj kalkuloj kaj prezentoj ne ĉiam la kartezian koordinatan sistemon, sed unu adaptitan al la kristalo. La angulo kaj la bazunuoj de la aksoj estas variitaj. La orientiĝo de la kristalo sekvas surbaze de la randoj kaj ties etendiĝo (longorilato).

La kristala sistemo trovas uzeblecon ĉefe en mineralogio, solidstata kemio kaj solidstata fiziko.

Ekzistas laŭ aŭtoritatoj 6-8 diversaj kristalaj strukturoj, kiujn oni povas dividi plu je 32 kristalklasoj:

  • triklina kristalsistemo: havas tri ajnajn laterojn, kiuj ne estas interorbitaj; ĝi havas nek spegulan simetrion, nek rotacian akson, nek saman angulon, nek samlongan lateron.
  • monoklina kristalsistemo: rilata al kristalformo kun du interortaj lateroj; ĝi havas du 90°-angulojn kaj nenian samlongan lateron.
  • Ortoromba, romba kristalsistemo: ĝi havas tri 90°-angulojn (pro tio orto), kaj nenian samlongan lateron.
  • heksagona kristalsistemo: ĝi havas du samlongajn laterojn en sama ebeno kun 120°-angulo, la tria latero staras vertikale al tio.
  • romboedra kristalsistemo aŭ trigona kristalsistemo: ĝi havas tri samlongajn laterojn kaj tri samajn angulojn malsame ol 90°.
  • kuba kristalsistemo: ĝi havas la plej altan simetrion, kun tri samlongaj lateroj kaj 90°-anguloj.

Tabelo de la kristalklasoj:

kristalsistemokristalklaso Schönfliess Hermann / Mauguin
triklinatriklin-pediala C1
triklin-pinakoidalaCi
monoklinamonoklin-sfenoida C2
monoklin-domataCs
monoklin-prizmataC2h
rombarombo-disfenoida D2
rombo-piramidaC2v
rombo-dipiramidaD2h
tetragonatetragono-piramida C4
tetragono- disfenoidaS4
tetragono- dipiramidaC4h
tetragono-trapezoedraD4
ditetragono-poramidaC4v
tetragono-skalenoedraD2d
ditetragono-dipiramidaD4h
trigonatrigono-piramida C3
romboedraC3i
trigono-trapezoedraD3
ditrigono-piramidaC3v
ditrigono-skalenoedraD3d
Heksagonaheksagono-piramida C6
trigono-dipiramidaC3h
heksagono - dipiramidaC6h
heksagono-trapezoedraD6
diheksagono-piramidaC6v
ditrigono-dipiramidaD3h
diheksagono-dipiramidaD6h
kubatetraedropentagondodekaedra T
disdodekaedraTh
pentagonikositetraedraO
heksakistetraedraTd
heksakisoktaedraOh


Eksteraj ligiloj

  • J.P. Baïlon, J.M. Dorlot (2000). Des matériaux (Materialoj) (france) p. 2-444, Metodoj por karakterizado de materialoj, aparte p. 74 pri la sep kristalaj strukturoj;versio : 3-a eldono.

Vidu ankaŭ

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.