| Konrad Alberti | ||
|---|---|---|
 | ||
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 9-an de julio 1862 en Breslaŭo | |
| Morto | 24-an de junio 1918 (55-jaraĝa) en Berlino | |
| Lingvoj | germana vd | |
| Ŝtataneco | Germana Imperiestra Regno vd | |
| Profesio | ||
| Okupo | ĵurnalisto • verkisto • literaturhistoriisto • literaturkritikisto • aktoro vd | |
| Laborkampo | literaturo • historio de literaturo • literatura kritiko • eseo • ĵurnalismo • biografio • traveling theater vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Konrad ALBERTI (vere: Konrad Sittenfeld; naskiĝinta en la 9-a de julio 1862 en Breslaŭo, mortinta en la 24-a de junio 1918 en Berlino) estis germana verkisto, literaturhistoriisto kaj ĵurnalisto.
Vivo
Handikapite per pieda malsano Alberti jam dum la gimnazia tempo kunlaboris ĉe diversaj lokaj gazetoj. Poste li studis en sia naskiĝurbo kaj en la germana ĉefurbo kaj intertempe ech aktoris. Poste li studis historion kaj literatur-/arthistorion kaj tute dediĉis sin al verkado.
Tipas Alberti por homoj en la Germana Imperiestra Regno por kiuj literaturo plej gravis kiel ilo fari karieron: por tio plej gravis la ĝenro "kritikoj". La vivokondiĉoj de kaj la medio ĉirkaŭ Alberti respeguliĝas multe pli bone en liaj kritikoj ol en liaj verkoj ĉar nur kiel kritikisto oni rajtis vere senbride prezenti negativan rilaton al aliaj aferoj.
Graveco
Ekde la fondo de la gazeto Berliner Morgenpost Alberti skribis por ĝi. Ties abonantoj tamen estis plejparte literature neinteresitaj. Restis de lia verkaro (dramoj, romanoj) kvazaŭ nenio valora sen voli konsideri la verkon Die Alten und die Jungen (1889) kiel ekzemplon de unua pseŭdomoderna priberlina romano. Ĉar en tiu ĉi kazo la germanlingva ĉiutaga konsumliteraturo poste ege plievoluus pozitive ... Ĉiuokaze Alberti iĝis porparolanto de naturalismo kaj polimike atakis teatrejojn kiuj preferis surscenigon de klasikuloj. Kune kun Karl Bleibtreu li provis fondi novan teatrejon "Deutsches Theater".
Kelkaj datoj interesaj
- 1884: aperis Herr L'Arronge und das Deutsche Theater
- 1885/86: biografioj de Alberti pri Bettine von Arnim, Gustav Freytag kaj Ludwig Börne
- ekde 1886: aperis diversaj romanoj kiuj kritike observas socialajn kondiĉaĉojn (ekz. Der Kampf ums Dasein/1888; el tiuj iĝis lia ĉefverko Der Kampf ums Dasein (1888–1895), die Albertis Hauptwerk bildet.
- 1890: kune kun Wilhelm Walloth kaj aliaj verkistoj Alberti akuzitis pro nedececo en la t.n. Lepsika kontraurealista proceso; per tio la nomo Alberto iĝis konata al multaj
- ekde 1900: ĉefredaktisto de Berliner Morgenpost dum kio aperis la popularscienca traktado pri la progreso de la homaro (Die Wege der Menschheit)
Aliaj verkoj (elekto)
- Moderner Realismus in der Literatur und den Grenzen seiner Berechtigung, 1889
- Wer ist der Stärkere?, romano
- Brot, drama pri Thomas Müntzer, 1890
- Das Recht auf Liebe, romano, 1890
- Natur und Kunst, 1891
- Maschinen, romano, 1894
- Die Rose von Hildesheim, hist. romano, 1895
- Die Wege der Menschheit, 4 vol., 1906–13