Koloradio
Ŝtato de Koloradio
Ŝtata flago de Koloradio Ŝtata blazono de Koloradio
(Flago de Koloradio) (Blazono de Koloradio)
Ŝtata kromnomo: The Centennial State ("La Centjara Ŝtato")
Mapo de Usono kun Koloradio montrata
Aliaj subŝtatoj de Usono
ĈefurboDenvero
Plej granda urboDenvero
ŜtatestroJared Polis
(ekde 8-a de januaro 2019)
Areo269837 km² (8)
 - Akvo 0 km² (0 %)
Loĝantaro (2020)
 - Loĝantaro5 773 714 (22-a)
 - Denso48,31 /km² (37-a)
Aliĝo
 - Dato1-a de aŭgusto 1876
 - Ordo38
HorzonoMontana Tempo:
UTC -7/-6
Latitudo37°N al 41°N
Longitudo102°03'U al 109°03'U
Larĝeco612 km
Longeco451 km
Alteco
 - Plej altaMonto Elbert (4401 m) m
 - Meza alteco{{{Meza}}} m
 - Plej malaltaRivero Arikaree (1101 m) m
Mallongigoj
 - USPSCO
 - ISO 3166-2US-CO
Retejocolorado.gov

Koloradio[1] aŭ Kolorado[2] (angle Colorado [kaleRAdoŭ]) estas usona subŝtato. Ĝi fariĝis la 38-a subŝtato de Usono ekde la 1-a de aŭgusto 1876. Ĝia ĉefurbo kaj plej granda urbo estas Denvero.

Ĝia nomo venas de la rivero Kolorado.

Klimato

Klimatoj de Koloradio laŭ la klasifiko de Köppen kaj klimataj normaloj de 1991-2020.

Kiel la aliaj montaj ŝtatoj, Koloradio havas pli kompleksan klimaton ol aliaj partoj de Usono. La suda parto de la ŝtato ne ĉiam estas pli varma ol la norda. La plejparto de Koloradio konsistas el montaroj, montarbazoj, altaj ebenejoj, kaj dezertoj. La nordoriento, oriento, kaj sudoriento estas plejparte altaj ebenejoj, dum la nordo estas miksaĵo de altaj ebenejoj, montarbazo, kaj montaro. la nordokcidento kaj okcidento estas ĉefe montaj kun iom da dezertoj intermikse. La sudokcidento kaj sudo estas kompleksa intermikso de dezertaj kaj montaj lokoj. La montoj kaj valoj forte efikas al koloradiaj klimatoj.

Ekstrema vetero

Ekstremaj veteraj okazoj estas oftaj en Koloradio, kvankam signifa parto de la totalo okazas en la lokoj loĝataj de malplej da homoj. Granda parto de la ŝtato estas sekega, kun tutaŝtata averaĝo de nur 430 milimetroj da precipitaĵo. Malofte okazas, ke neniu parto de Koloradio estas en iu grado de akvomanko.[3] La malmulto de precipitaĵo kontribuas al la severo de incendioj. Gravaj incendioj en la lastaj jardekoj estis la Incendio de Hayman en 2002, la incendio de Fourmile Canyon en 2010, la Incendio de Waldo Canyon kaj Incendio de High Park en 2012, kaj la Incendio de Black Forest en 2013. En 2020 okazis la tri plej grandaj incendioj en la historio de Koloradio, la Incendio de Pine Gulch, la Incendio de Cameron Peak, kaj la Incendio de East Troublesome. La Incendio Marshall de 2021 detruis plej da homaj havaĵoj.

Faŭno

Ruĝa vulpo en la koloradia parto de la Roka Montaro.

Oftaj mamuloj de la montoj de Koloradio estas interalie (en grandaj kvantoj) hemionaj cervoj, sudokcidentaj ruĝaj tamiosciuroj, ormantelaj grundaj sciuroj, flavventraj marmotoj, alkoj (neindiĝenaj), pikaoj, kaj ruĝaj vulpoj.[4][5][6][7] La montarbazoj havas cervojn, vulpajn sciurojn, dezertajn silvilagojn, montajn silvilagojn, kaj kojotojn.[8][9] La prerioj estas la hejmo de antilokaproj, nigravostaj cinomusoj, la endanĝeraj amerikaj vulpoj, taksideoj, kaj preriaj leporoj.[10][11][12][13] La adoptado de kaptitaj mustangoj estas kulture akceptata kaj la urbo Cañon City havas la plej grandan mustangan adoptejon de la Usona Buroo pri Termastrumado.[14]

Gravaj urboj

Servoj

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

Referencoj

  1. ↑ http://vortaro.net/#Koloradio
  2. ↑ https://www.reta-vortaro.de/revo/art/kolorad.html
  3. ↑ A History of Drought. Arkivita el la originalo je 2022-10-09. Alirita 30-a de julio, 2010.
  4. ↑ Southwestern Red Squirrel. American Society of Mammalogists. Alirita 3-a de februaro 2022.
  5. ↑ . 9 fascinating facts about pika in Colorado. KUSA (6 February 2014). Alirita 3-a de februaro 2022.
  6. ↑ Yellow Bellied Marmot. Clear Creek County Tourism Bureau. Alirita 3-a de februaro 2022.
  7. ↑ Moose Reintroduction. Colorado Parks and Wildlife (novembro 2013). Arkivita el la originalo je 2022-10-09. Alirita 3-a de februaro 2022.
  8. ↑ . Rabbits. Arapahoe County Government. Arkivita el la originalo je 2022-02-04. Alirita 3-a de februaro 2022.
  9. ↑ . Coyote Hunt for Colorado. National Public Radio (7-a de decembro 2003). Alirita 3-a de februaro 2022.
  10. ↑ (2016) “Antilocapra americana”, IUCN Red List of Threatened Species 2016. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T1677A50181848.en. Alirita 25-a de marto, 2021..
  11. ↑ Black-tailed Prairie Dogs. Jefferson County Government. Alirita 3-a de februaro 2022.
  12. ↑ Swift Fox Conservation Team. Colorado Parks and Wildlife. Alirita 3-a de februaro 2022.
  13. ↑ . Colorado's Small Mammals, Part III: Mustelids. Colorado Virtual Library (6-a de januaro 2020). Alirita 3-a de februaro 2022.
  14. ↑ Koncel, Mary A., kaj Allen T. Rutberg. 2018. "Knowledge, Tradition, and Community Predict Success for BLM Wild Horse Adoptions in Colorado and Texas". Society & Animals 26. 367-387.
Subŝtatoj kaj teritorioj de Usono
Ŝtatoj de Usono
Alabamo • Alasko • Arizono • Arkansaso • Delavaro • Florido • Georgio • Havajo • Idaho • Ilinojo • Indianio • Iovao • Kalifornio • Kansaso • Kentukio • Koloradio • Konektikuto • Luiziano • Majno • Marilando • Masaĉuseco • Miĉigano • Minesoto • Misisipio • Misurio • Montano • Nebrasko • Nevado • Norda Dakoto • Norda Karolino • Nov-Hampŝiro • Nov-Jorkio • Nov-Ĵerzejo • Nov-Meksiko • Ohio • Okcidenta Virginio • Oklahomo • Oregono • Pensilvanio • Rod-Insulo • Suda Dakoto • Suda Karolino • Teksaso • Tenesio • Utaho • Vajomingo • Vaŝingtonio • Vermonto • Virginio • Viskonsino
Flago de Usono
Federacia distrikto
Dependaj teritorioj
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.