Karl Vanselow
Karl Vanselow ĉirkaŭ 1950
Persona informo
Naskiĝo	20-an de marto 1877 (1877-03-20) en Trzcianka
Morto	28-an de decembro 1959 (1959-12-28) (82-jaraĝa) en Berlino
Lingvoj	Esperanto • germana
Ŝtataneco	Germanio
Familio
Frat(in)o	Julius Vanselow
Okupo
Okupo	esperantisto • verkisto

Ludwig Karl VANSELOW (n. 20-an de marto 1877 en Schönlanke (Ostbahn), nun Trzcianka (en Pollando, en la vojevodio Grandpolio); mortis 28-an de decembro 1959 en Berlin) estis germana esperantisto kaj publicisto, eldonisto, poeto en la germana kaj en Esperanto kaj posedanto de kinejoj en Berlino.

Ekde la jaro 1910 li posedis imponan vilaon "Villa Schönheit" (vilao beleco) en la pitoreska urbo Werder (Havel) apud Pocdamo.

Li tre abunde verkis originale kaj traduke en Esperanto, precipe kantojn. Liaj poemoj aperis precipe en Heroldo de Esperanto antaŭ kaj post la Dua Mondmilito.

Karl Vanselow apartenas al la fondintoj de Esperanto-Ligo Berlin kaj furoris per lernolibro de Esperanto en versoj.

Komence de la 1930aj jaroj li lernis Esperanton por kontakto kun la verkisto kaj reĝisoro Jean Forge (Jan Fethke), pri kiu li raportas en nekrologo de 1960.

Eldonisto de ĵurnaloj

Titolpaĝo de 1912

Laŭ gazetartikolo okaze de lia 80-a naskiĝtago Karl Vanselow estas la sama persono, kiu eldonis ekde 1904 la faman revuon Die Schönheit (la beleco) .

Ĉi tiu revuo kaŭzis skandalojn, ĉar ĝi montris nudajn korpojn, precipe de virinoj, kaj iĝis organo de germana nudista organizo ĝis 1924. En Germanio, kiel en aliaj eŭropaj landoj, la publika montrado de nudaj figuroj kaŭzis persekutojn.

1907 ĉe la Berliner Landgericht okazis jura proceso kontraŭ Karl Vanselow, pro distribuado de "maldecaj verkoj". Famaj artistoj kaj verkistoj, kiel Hans Thoma, profesoro Gurlitt, la skulptisto Harro Magnussen, la literara historisto prof. Adolf Bartels kaj la arta fotisto Nikola Perscheid funkciis kiel fakaj konsilantoj.

La eldonejo Harald Fischer Verlag Arkivigite je 2008-12-05 per la retarkivo Wayback Machine ofertas eldonon de ĵurnalo "Geschlecht und Gesellschaft" (sekso kaj socio) en formo de Mikrofiŝo, kiu kovras la jaron 1903 - 1926/27. Ĉi tiu ĵurnalo estis fondita de Karl Vanselow kun la tasko "partopreni en la grandaj reformoj de nia epoko en la demandoj de sekso kaj socio".

La elirpunkto estis la observo, ke "pli kaj pli venas la pedagogiaj, kuracaj kaj juraj instancoj al la ideo, ke en naturaj demandoj estu natura libereco. Kaj tial ni vidas en kreskanta grado, ke la problemoj de la seksa kaj socia vivo en la necesa interrilato atingas la publikan intereson kaj la publikan diskuton" Laŭ ĉi tiu evoluo en la ĵurnalo estis egale traktitaj la diveraj demandoj de la sekso, el medicina kaj biologia vidpunkto kaj la ligitaj sociaj, etikaj kaj juraj aspektoj.

La malkaŝeco, per kiu en la tekstoj estas traktataj ankaŭ demandoj de la seksa vivo, gvidis tuj post la apero de la unua kajero de "Geschlecht und Gesellschaft" al provoj por malpermesi la ĵurnalon per juraj rimedoj. La jura debato gvidis al la konkludo, ke la ĵurnalo en neniu maniero estu rigardata kiel "maldeca", sed ke ĉi estas legitimata en sia tendenco kaj mora, despli, ke ĝi estas direktate ne al la malmatura junularo, sed al plenkreskaj kaj edukitaj legantoj"

Biografiaj artikoloj pri konataj virinoj de la nuntempo, konstantaj rubrikoj pri la "profesia laboro" de virinoj kun praktikaj konsiloj pri virinaj profesioj, pri "Virina vivo kaj virina ambicio" kun informoj pri scienca virina laboro, pri la aktiveco de "virinaj asocioj" kaj "libro prezento" kompletigis la programon de la ĵurnalo.

En la jaro 1914 li komencis per la eldono de revuo "Ideale Nacktheit. Naturaufnahmen Menschlicher Körperschönheit" kiu prezentis "naturajn" fotojn de homoj. Verŝajne pro la milito la projekto ne estis daŭrigata kaj la revuo reaperis en la dudekaj jaroj. La nomo de Karl Vanselow aperis kiel unu el la fotistoj. La jaroj inter 1910 kaj 1914 estis la plej feliĉaj por Karl Vanselow. Kelkaj eble ankoraŭ konas la nomon nur kiel poeto, kiu verkis centon da poemoj en Esperanto inter la jaro 1934 kaj lia morto la 28-an de decembro 1959. Li jam estis fama poeto, sed sen rilato al Esperanto, kiam li povis aĉeti imponan vilaon apud la urbeto Werder (Havel). Baldaŭ la nomo de la vilao inter la loĝantoj iĝis "Villa Schönheit" (vilao beleco) kaj ĉirkaŭ la domo estis grandega ĝardeno ĝis la bordo de la lago Zernsee. Tio estis la fama "ĝardeno de la beleco" kun arboj kaj arbustoj, kie Vanselow kaj liaj amikoj kutimis foti la belecon de la nuda homa korpo. Kelkaj fotoj en lia plej konata produkto, la monata revuo "Die Schönheit" havas indikon, ke ili tie ekestis.

Poeto de la hejma regiono

El la gazeto Welt am Sonntag, 1957-11-03

Karl Vanselow estis ĝis lia morto rigardata kiel grava poeto de sia hejma regiono "Netzekreis". Ekzistas germanlingvaj poemoj, kiuj priskribas la belecon de la naturo. Li estis aktiva membro de la "Heimatverein Schönlanke" en Berlin, kiu oficiale partoprenis la honorigan kunvenon en Berlin-Neukölln post lia forpaso.

Li estis devigata forlasi la regionon supozeble post 1945 kaj ekloĝis en Berlin.

Supozeble li ekokupiĝis pri Esperanto jam en la jaroj antaŭ aŭ post la Unua Mondmilito, kiam li verŝajne reiris en sian naskiĝurbon Schönlanke. Lia patrino tie mortis 1914.

Biografio

Kelkajn seriojn da kajeroj kun siaj poemoj Karl Vanselow publikigis en la 50-aj jaroj

• Literaturport Berlin|Brandenburg
• Des Kaisers neue Kleider... Karl Vanselows Beitrag zur Schönheitsbewegung und Sittenreform im deutschen Kaiserreich. / Andreas Pretzel. Jahresberichte f. dt. Geschichte
  • In: Das bewegte Buch : Buchwesen und soziale, nationale und kulturelle Bewegungen um 1900Lehmstedt, Mark, Wiesbaden, S. 267-311 : Ill., 1999. (= Veröffentlichungen des Leipziger Arbeitskreises zur Geschichte des Buchwesens ; 12 )
• Kerbs, Diethart; Reulecke, Jürgen (Hrsg.): Handbuch der deutschen Reformbewegungen 1880-1933. Wuppertal 1998.
• Janos Frecot, Johann Friedrich Geist, Diethart Kerbs (Hgg.): Fidus 1868-1948, Zur ästhetischen Praxis bürgerlicher Fluchtbewegungen, Hamburg 1997, Erstausgabe München 1972.

Verkoj

Eksteraj ligiloj

• "Die Schönheit" en retejo de "Antiqbook"
• artikolo "Nackt und streng deutsch" ("nudaj kaj strikte germanaj") la 16-an de majo 2015 en la gazeto Der Tagesspiegel (germane)
• artikolo "Die Nackten vom Zernsee" ("la nuduloj de lago Zernsee") la 6-an de julio 2013 en la gazeto Potsdamer Neueste Nachrichten Arkivigite je 2016-08-11 per la retarkivo Wayback Machine (germane)

Unu el la multaj pomeoj de Karl Vanselow

Nekrologoj

• Germana Esperanto-Revuo 12-a jaro, majo 1959, p. 56, rubriko Ligoj kaj Grupoj.

„ La 'verda trobadoro' ne plu estas inter ni. La 28-an de decembro 1959, post mallonga restado en malsanulejo li, 84-jara, pace transdormis en alian mondon. Kaduka jam delonge, li vivis ĝis laste por Eo; spite sian malforton li vizitis Esperantistajn kunvenojn, kontenta nur, kiam li estis inter samideanoj. Multajn poemojn li verkis, kantis pri amo kaj paco, pri Verda Stelo kaj frateco. La tutmonda esperantistaro funebros kun ni. Esperanto-Ligo Berlin: Adolf Sproeck (prezidanto) ”

• Nuntempa Bulgario 4-a jarkolekto 1960, kajero 5, p. 41

	„ "La esperantista poeto Karl Vanselow, 84-jara mortis en Berlino. .. Multajn poemojn li verkis, kantis pri amo, paco kaj frateco." ”