| Karl Valentin | ||
|---|---|---|
.jpg.webp) Karl Valentin portretita de Eugen Rosenfeld | ||
| Persona informo | ||
| Karl Valentin | ||
| Naskonomo | Valentin Ludwig Fey | |
| Naskiĝo | 4-an de junio 1882 en Munkeno | |
| Morto | 9-an de februaro 1948 (65-jaraĝa) en Planegg | |
| Mortis per | hipotermio vd | |
| Tombo | Planegg vd | |
| Religio | Evangeliismo vd | |
| Lingvoj | germana vd | |
| Loĝloko | Planegg vd | |
| Ŝtataneco | Germanio • Germana Imperiestra Regno • Vajmara Respubliko • Nazia Germanio vd | |
| Alma mater | Grundschule an der Herrnstraße vd | |
Memorigilo  | ||
| Familio | ||
| Infanoj | Bertl Valentin • Gisela Valentin vd | |
| Profesio | ||
| Okupo | komikisto • verkisto • scenaristo • dramaturgo • filmaktoro • teatra aktoro • filmproduktoro • aktoro • filmreĝisoro • kantisto • poŝtkartŝatanto vd | |
| Aktiva dum | 1902– vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Karl VALENTIN [falenti:n], naskita Valentin Ludwig FEY [falenti:n ludvik faj] (naskiĝis la 4-an de junio 1882 en Munkeno; mortis la 9-an de februaro 1948 en Planegg apud Munkeno, Germanio) estis bavara komikulo, kabareda prezentisto, klaŭno, verkinto kaj film-produktanto. Li havis signifan influon sur la kulturon de Vajmara Germanio. Valentin ĉefrolis en multaj mutaj filmoj en la 1920-aj jaroj, kaj estis foje nomata la "Charlie Chaplin de Germanio".
Frua laboro
Karl Valentin venis de sufiĉe bonhava etburĝa familio; lia patro havis partnerecon en meblar-transporta komerco. Valentin unue funkciis kiel ĉarpentista metilernanto, kaj tiu sperto pruvis utila en la konstruado de liaj scenoj kaj teatrorekvizitoj poste en vivo. En 1902, li komencis sian komikan karieron, partoprenante dum tri monatoj en subspeciolernejo en Munkeno, sub gvido de Hermann Strebel. Lia unua tasko kiel prezentisto estis ĉe la Zeughaus en Nurenbergo. En la sekvo de la morto de lia patro Valentin prenis trijaran paŭzon de surscenado, dum kiu li konstruis sian propran dudekpecan unu-viran grupon (kun kiu li poste travojaĝis en 1906).
Baldaŭ Valentin sursceniĝis regule en la kabaredoj kaj biero-haloj de Munkeno. Li ekhavis reputacion por skribado kaj prezentado de mallongaj komikaj rutinoj, kiujn li prezentis en forta bavara dialekto, kutime kun lia ina partnero, Liesl Karlstadt. Valentin ankaŭ produktis multajn filmojn, kaj mutajn kaj kun sono; sed estis kiel scenoprezentisto en kabaredoj ke Valentin konstruis reputacion kiel unu el la gvidaj komikaj prezentistoj en Germanio dum la Vajmara Respubliko.
Surscena stilo
La naiva humur-senco de Valentin produktis skizojn kiuj en spirito estis loze ligitaj al dadaismo, socia ekspresionismo kaj la Neue Sachlichkeit. Kune kun Karl Kraus, li estas konsiderata mastro de "sub-pendumila humuro". Lia arto centris plejparte ĉirkaŭ lingva lerteco kaj vortludo - Valentin estis lingva anarkiisto. Lia komedio ofte komenciĝis kun simpla miskompreno, pri kiu li insistis kiel la skizo progresis. La fama kritikisto Alfred Kerr laŭdis lin kiel "Wortzerklauberer", aŭ iun kiu tiras aparte vortojn kaj lingvon por forte eltiri kaj dissekci ilian enan signifon. Liaj skizoj ofte parodiis kaj mokis "butikistojn, fajrobrigadistojn, armemuzikoludantojn, profesiulojn kun malgrandaj roloj en la ekonomio kaj la defendo de socio".
Multaj nuntempaj artistoj, inkluzive de kinoaŭtoro Herbert Achternbusch kaj Christoph Schlingensief ("Valentin estas unu el la plej bonegaj por mi!"), spuras siajn artajn radikojn reen al Karl Valentin.
Muzeo
En 1959 surbaze de privata iniciato la Valentin-Musäum estis establita en la pordego Isartor en Munkeno. Tiu muzeo montras absurdaĵojn de partoj de lia heredaĵo.